چه كسى جاى عرفات را خواهد گرفت؟
۱۳۸۳ آبان ۱۵, جمعه
براى نمونه سازمان حماس اين مسئله را مطرح كرده كه آيا حال وقت روى كار آمدن نسلى جوان فرا نرسيده، نسلى كه بر خلاف رهبران سنتى سازمان آزاديبخش فلسطين كه به همراه عرفات از تبعيد بازگشته بودند، تحت اشغال اسراييل و حضور نيروهاى نظامى اين كشور، رشد كرده و بزرگ شده است.
البته حماس خواستار ايجاد رهبرى مشتركى شده، به ويژه آنكه با توجه به قتل مهمترين رهبران اين جنبش بدست نيروهاى اسراييلى، هيچ چهره اى از حماس ذره اى هم توان آن را ندارد كه به تنهايى رهبرى فلسطينيان را برعهده گيرد. از اين رو احتمال زياد ميرود كه جانشين عرفات از ميان صفوف خود جنبش آزاديبخش فلسطين برگزيده شود و بايد گفت كه در اينجا نيز انتخاب بين نسل جوان و پير صورت خواهد گرفت.
محمود عباس، دبيركل كنونى جنبش آزاديبخش و نخست وزير اسبق فلسطين، يكى از چهره هاى بسيار قديمى در خط رهبرى فلسطين است. وى كه به آبومازن شهرت داد، در سال ۱۹۳۵ به دنيا آمده و تحصيلات دانشگاهى خود را در قاهره و مسكو گذرانده است. وى كه از حاميان فرايند صلح خاورميانه و قرارداد اسلو بوده، يكى از نخستين بنيانگذاران جنبش فتح محسوب ميشود كه هنوز در قيد حيات است.
محمود عباس از جايگاه و اعتبار درخور توجهى برخوردار است، با شمار زيادى از رهبران جهان عرب تماس و ارتباطات نزديكى دارد و از آن گذشته خواهان مذاكره با اسراييل و پايان يافتن خشونت در منطقه است. البته وى در دوران نخست وزيريش بر سر مسئله كنترل نيروهاى امنيتى با ياسر عرفات اختلاف نظر پيدا كرد و سرانجام از مقام خود كناره گرفت.
نخست وزير كنونى فلسطين احمد قريع كه در سال ۱۹۳۷ به دنيا آمده نيز از چهره هاى نسل قديمى جنش آزاديبخش فلسطين است. وى كه در رشته بانكدارى تحصيل كرده، به ويژه در پى ايجاد نظم در ساختار مالى اين جنبش در دهه هفتاد ميلادى، بر سر زبانها افتاد.
قريع كه حاميان قرارداد اسلو بوده، در پايان دادن به خشونت در منطقه تلاش ورزيد، اما با موفقيت روبرو نشد. ناگفته نماند كه وى هم با ياسرعرفات همان مشكلات و اختلافتى را داشت كه محمود عباس بر سر آن با عرفات درگير بود.
جبريل رجوب رييس نيروهاى امنيتى در كرانه باخترى رود اردن كه در سال ۱۹۵۳ به دنيا آمده، از چهره هاى نسل جوان و در عين حال از همراهان نزديك عرفات به شمار ميايد، اما از سوى عرفات به عنوان جانشين پرورده نشد.
رجوب با توجه به بازداشتهاى طولانى در زندانهاى اسراييل، بشكل روان، به زبان عبرى حرف ميزند و بدليل برخورد قاطعانه و تندش با سوقصدكنندگان افراطى، حتى نزد سياستمداران اسراييل از اعتبار خاصى برخوردار است.