چه رژيمى نيازهاى روزانه بدن را تأمين مى‌كند؟
۱۳۸۴ بهمن ۲۵, سه‌شنبه
تغذیه سالم موضوعى است كه زياد درمورد آن بحث مى‌شود. هر كدام از ما دوست داريم بدانيم چه رژيم غذايى سالمتر است و يا چه مواد خوراكى‌اى مى‌توانند احتياجات بدن را تأمين كنند. اينها سوالاتى هستند كه هر متخصص تغذيه به روش خود به آنها پاسخ مى‌دهد. هر از گاهى تئورى جديدى در علم تغذيه مطرح مى‌شود، اما به سرعت اعتبار خود را از دست میدهد. چرا؟ چون نمى‌تواند مخاطبان خود را راضى كند.
با آنكه همه مى‌دانند مصرف مواد خوراكى‌اى كه به روش صنعتى تهيه شده است ناسالم است اما به خوردنها آن علاقه نشان مى‌دهند. اين علاقه به علت آنست كه خوردن غذا و مواد خوراكى مفهوم سنتى خود را از دست داده است. غذا خوردن ديگر تنها به معناى تأمين انرژى مورد نياز بدن و سير شدن نيست بلكه به نوعى لذت نيز تبديل شده است. به همین دلیل ما دوست داریم آنچه مى‌خوریم خوشمزه‌تر باشد حتى اگر بدانيم به سلامتمان آسيب مى‌زند. نتیجه مفهوم جديد غذا خوردن اضافه وزن، افزايش آمار بيماريهاى مانند سكته‌هاى قلبى، ديابت نوع دوم و کلسترول بالاست.
سلیقه هر کس در مورد مزه و بوى غذا شخصی است به همين علت هیچ رژیم غذایی نمى‌تواند همه‌گانی باشد. اما عادات غذای ما تا حد زیادی به فرهنگ جامعه‌مان نيز مربوط مى‌شود. به طور مثال صبحانه محبوب انگليسى‌ها چای سیاه، کره مربا و نان تست سفید است اما در آلمان، نان و کالباس و قهوه جایگاه اول را دارد. زمانى در ايران صبحانه كله‌پاچه يا حليم بود، اما اكنون چاى شيرين و نان و پنير محبوبتر است. آنچه كه ما به خوردن آن عادت مى‌كنيم ذائقه‌مان را نيز تغيير مى‌دهد. در اکثر کشورهای آفریقایی تنها در کودکی شير مصرف مى‌شود و از آنجا که افراد پس از سنین کودکی عادت به نوشیدن شير ندارند معده‌شان نيز به اين تغيير عادت مى‌كند. نوشيدن شير پس از سالها و در بزرگسالى در اين افراد گاه منجر به حالت تهوع مى‌شود.
روش جالبى كه متخصصين تغذيه آلمانى براى تغذيه سالم توصيه مى‌كنند روشى است كه در آن هر فرد شخصأ رژيم غذايى مطلوب خود را پيدا مى‌كند. در اين روش توصيه مى‌شود ابتدا سبزی یا میوه مورد علاقه‌تان را پیدا کنید. سپس سعی کنید آنرا با استفاده از دستورهای غذایی متفاوت مثل کوکو، سوپ یا پوره در برنامه غدایى روزانه‌تان بگنجانید. نكته بعدى خوردن سالاد به عنوان يك وعده غذايى است. استفاده از میوه و سبزیجات مختلف و اضافه کردن حبوبات، تخم مرغ، کمی تن ماهی یا گوشت مرغ به آن سالاد را تبديل به وعده غذایی سالم وسیر کننده مى‌كند که مى‌توان هر بار با کمی تغییر آن را متنوع کرد.
تخم‌مرغ و حبوبات بخصوص عدس حاوى سلنيوم هستند. سلنيوم قدرت دفاعى بدن را بالا مى‌برد. مصرف روزانه صد تا صد و پنجاه گرم گوشت برای یک انسان بالغ کافی است. اين ميزان گوشت حدود پانزده ميلى‌گرم آهن و يك ونيم ميلى‌گرم مس مورد نياز روزانه بدن را تأمين مى‌كند. انواع مختلف ماهی را امتحان کنید. ماهیها نیز طعم‌های متفاوتی دارند. ماهى سرشار از يد است و بدن يك انسان بالغ روزانه بيست و پنج ميكروگرم يد نياز دارد.
فرآوردهاى لبنى بخصوص شير حاوى كلسيم، نياسين و روى هستند. نياسين عنصرى است كه در ساختمان دستگاه عصبى به كار مى‌رود و روى، بهبود زخمها را سرعت مى‌بخشد. روزانه نوشيدن يك ليوان شير اين مواد را تأمين مى‌كند. از پنیر بخصوص پنیر پر چرب به راحتی نمى‌توان صرفنظر کرد، اما مى‌توان کمتر خورد. خوردن روزانه یک لقمه کوچک نان و پنیر پر چربی یا خامه هم مزه میدهد و هم ضررى ندارد.
به نوشیدنی‌ها بیشتر فکر کنید. آبمیوه رقیق و تازه بدون افزودنیها بخصوص بدون شکر اضافه به تأمين آب مورد نياز بدن كمك مى‌كند. مصرف چای و قهوه تشنگی را به صورت كاذب برطرف مى‌کند و مانع از احساس عطش مى‌شود. بدين ترتيب آب مورد نياز بدن تأمين نمى‌شود. در حاليكه بدن يك انسان بالغ روزانه دست كم يك ليتر و نيم آب نياز دارد.
شبنم نوريان