چهلمین سالگرد سرکوب دانشجویان دانشگاه کلمبیا

سی ام ماه آوریل، مصادف بود با چهلمین سالگرد یکی از وقایع مهم سال پرجوش و خروش و انقلابی ۱۹۶۸: برخورد خشونت آمیز نیروهای رزمی پلیس شهر نیویورک با دانشجویان دانشگاه کلمبیا و سرکوب اعتصاب آنها. در مراسم یادبودی که به همین مناسبت این هفته در نیویورک طی سه روز انجام شد، پانصدنفر از دانشجویان سابق و فعالانی که در آن اعتصاب شرکت داشتند خاطرۀ جنبش دانشجویی و اعتصاب هفت روزۀ کلمبیا را گرامی داشتند.

درست چهل سال پیش، در تاریخ سی ام آوریل ۱۹۶۸، اعتصاب بزرگ و پر سروصدای دانشجویان دانشگاه کلمبیا که توسط فعالان سازمان «دانشجویان برای یک جامعۀ دموکراتیک» (SDS) هدایت می شد، با مداخله خشونت آمیز پلیس به پایان رسید. دلایل اعتصاب را دانشجویان «نژادپرستی و نظامی گری» در تصمیمات و طرحهای دانشگاه ذکر کرده بودند. اعتصاب به تعطیلی همۀ کلاسها انجامیده بود.

پس از شکست مذاکرات طولانی میان رئیس دانشگاه و رهبران دانشجویی، در سحرگاه هفتمین روز اعتصاب که طی آن پنج ساختمان اصلی دانشگاه کلمبیا به اشغال دانشجویان درآمده بود، یک نیروی هزار نفره از پلیس شهرنیویورک و نیروهای شخصی پوش امنیتی به بست نشینان ساختمانهای اشغال شده حمله بردند. ساعتها پیش از شروع حمله، مقامات جریان آب و خطوط تلفن ساختمانهای اشغالی را قطع کرده بودند.

در ساعت ۲ و بیست دقیقۀ نیمه شب، صدای بلندگوی پلیس بلند شد که آخرین اولتیماتوم را به دانشجویان می داد تا تسلیم شوند. به فاصلۀ کوتاهی یونیفورم پوشهای کاسکت به سر با باطوم و چراغ قوه، و چماق به دستانی که شبیه دانشجویان لباس پوشیده بودند، به اعتصابیان حمله بردند.

یکی از خبرنگاران روزنامۀ نیویورک تایمز به نام رابرت تامس جونیور با ضربۀ دستبد آهنی یک شخصی پوش به سرش از بالای پله ها به پایین پرتاب شد. چشم عکاس مجلۀ لایف به نام ستیو شاپیرو مورد اصابت ضربۀ مشت یک پلیس قرار گرفت و هنگامی که او کارت خبرنگاری اش را نشان داد دوربین اش را گرفتند و شکستند.

پس از ضربه های باطوم و لگد به دانشجویان، آنها را با دست یا پا می گرفتند و از پله های سنگی با خشونت پایین می کشیدند و همانطور کشان کشان صدها متر تا محل پارک وانت های پلیس در خیابان برادوی می بردند. در این زد و خورد که تا ساعت پنج صبح به طول انجامید، ۱۳۲ دانشجو، چهار استاد، و ۱۲ افسر پلیس زخمی شدند، و ۷۲۰ نفر نیز دستگیر و روانۀ زندان گشتند.

این هفته در دانشگاه کلمبیا و در محلۀ «مورنینگ هایتز» در مجاورت دانشگاه، طی چهار روز در برنامه هایی به مناسبت یادبود این واقعه، حدود پانصد تن از فعالانی که در اعتصاب چهل سال پیش شرکت داشتند، با موی سفید و صورتهای چروک خورده، دور هم جمع شدند تا یاد این واقعه و مبارزات دانشجویی سال ۱۹۶۸ را زنده کنند. برخی با دانشجویان کنونی معترض به جنگ عراق و افغانستان ملاقات کردند و از تجارب خود با آنها سخن گفتند. در یکی از این مراسم، رئیس کنونی دانشگاه آقای لی بولینجر حضور پیدا کرد و به شوخی گفت مایل است دفتر خود را تمام شب در اختیار این رادیکالهای سالخورده بگذارد.

اعتصاب دانشجویان رادیکال هرچند با مداخلۀ خشن پلیس به پایان رسید اما به فاصلۀ کوتاهی پس از آن دانشگاه کلمبیا مجبور شد ارتباط خود را با یکی از انستیتوهای تحقیقاتی پنتاگون که برای جنگ ویتنام کار می کرد قطع کند. دانشگاه کلمبیا از ساختن بنایی که قرار بود برای ساکنان سیاهپوست هارلم در خروجی جداگانه داشته باشد صرف نظر کرد. دانشجویان زندانی مشمول عفو شدند و رئیس دانشگاه گرِیسون کرک و معاون او نیز زودهنگام مجبور به استعفا گشتند.

اما جنگ ویتنام و نظام وظیفۀ اجباری در سالهای بعد بسیاری از جوانان آمریکایی را به کام خود کشید.

در مراسم یادبود این هفته، برخی از شرکت کنندگان اشاره کردند که رابطۀ دانشگاه کلمبیا با همسایگان سیاهپوست و فقیر خود در محلۀ هارلم همچنان ارباب منشانه و نژادگرایانه باقی مانده است.

عبدی کلانتری ـ برای دویچه وله از نیویورک