چشماندازهای درخشان سینمای آلمان در جشنواره فیلم برلیناله
۱۳۹۰ بهمن ۲۳, یکشنبهبخش "چشماندازهای سینمای آلمان" در برنامهی شصت ودومین دورهی جشنوارهی فیلم برلین، به نمایش فیلمهای استعدادهای جوان سینمای آلمان اختصاص دارد. در این بخش معمولاً کارهای سینمایی، مستند، بلند و کوتاه سینماگران تازهکار آلمانی که از مدارس متعدد سینمایی سراسر این کشور فارغالتحصیل شدهاند، به نمایش در میآیند. این کارها اغلب از نظر مضمونی و پرداخت سینمایی، سمت و سوی روند گسترش سینمای آتی آلمان را رقم میزنند.
دستمایهی اغلب فیلمهایی که امسال در این بخش به نمایش در میآیند، زندگی جوانان را در برهههای زمانی مختلف، در شهرها و کشورهای متفاوت و نیز در شرایط خانوادگی و اجتماعی گوناگون دربرمیگیرد.
کالیفرنیا یا برلین؟
"اینجا کالیفرنیا نیست"، ساختهی مارتن پرزیل (Marten Persiel)، از جمله فیلمهایی است که به زندگی جوانان پرداخته است. این فیلم، ماجراهای یک "گروه ممنوعهی پانک" را در سالهای دههی ۱۹۸۰ در آلمان شرقی به تصویر میکشد که به "بازیها و سرگرمیهای آمریکایی" روی آورده و وقت خود را به اسکیتبازی در خیابانهای خلوت و پرچاله و گودال برلین شرقی میگذرانند. این وقتگذرانی بیضرر، از آنجا که خلاف "نظم اجتماعی موجود" است، توجه همگانی را به خود جلب میکند.
جشنواره برلیناله ۲۰۱۲ • صفحه ویژه دویچه وله فارسی
مارتن پرزیل، در مستند خود از فیلمهای سوپر هشتی که این گروه تا فروپاشی دیوار برلین در سال ۱۹۸۹ از "فعالیتهای ورزشی غیرمتعارف" خود تهیه کردهاند، نیز سود برده است. "اینجا کالیفرنیا نیست"، بیننده را به سفری کوتاه در تاریخ معاصر آلمان شرقی از دید جوانان آن دوره میبرد.
"ناپدیدشدگان"
شخصیت اصلی فیلم ۸۶ دقیقهای "ناپدیدشدگان"، ساختهی یان اشپکنباخ (Jan Speckenbach)، دختر جوان ۱۴ سالهای به نام مارتا است که ناگهان "ناپدید" میشود. پدر مارتا، که سالها پیش با دختر خود قطع رابطه کرده، حاضر به پذیرش این واقعیت نیست. او، بیش از هر چیز از این امر رنج میبرد که هیچ اثری پس از جستجوهای دراز مدت از مارتا یافت نشده است. آیا مارتا، از آنجا که نتوانسته با دنیای پر از "نظم و قانون بزرگسالها" کنار بیاید، خود داوطلبانه به جهان بینام و نشان ناپدیدشدگان پناه برده است؟ این پرسشی است که یان اشپکنباخ، با تیزبینی و نگاهی عاطفی در سراسر فیلم دنبال میکند.
سوءاستفادهی جنسی
در فیلم آلمانی ـ اتریشی "میشائیل"، از مارکوس شلاینتسر (Markus Schleinzer) نیز یک جوان ده ساله به نام ولفگانگ، نقش شخصیت اصلی فیلم را بازی میکند. میشائیل، مردی ۳۵ ساله که نمایندهی بیمه است، ولفگانگ را ماهها در زیرزمین خانهی مسکونی خود برای ارضای تمایلات منحرفانهی جنسیاش زندانی کرده است. ولفگانگ تنها اجازه دارد، شبها برای صرف شام به طبقهی بالا، به آپارتمان میشائیل برود و به او "خدمت" کند. از روزی که ولفگانگ از انجام وظیفهی "خدمت" به میشائیل سرباز میزند، ماجراهای تکاندهندهی فیلم که از دید این بیمار جنسی بازگو شده، آغاز میشود. این نخستین فیلم مارکوس شلاینتسر، جایزهی "ماکس اوپولز" آلمان را که به سینماگران جوان این کشور برای تهیهی نخستین فیلم آنان تعلق میگیرد، از آن او ساخته است.
زهرا در رویای غرب
"زهرا"، شخصیت اصلی فیلم "کارامان" نیز دختر جوان مسلمانی است که سودای تحصیل در غرب را، بدون پایبندی به قید و بندهای خانوادگی و مذهبی، در سر میپروراند. او در آغاز فیلم، دانشکدهی زبانهای خارجی در شهر استانبول را به پایان برده و حالا قصد دارد، یک آخر هفته به "کارامان"، شهر زادگاه خود در آناتولی مرکزی سفر کند و موضوع را با پدر مسلمان و متعصب خود که در ضمن نظامی هم هست، در میان بگذارد؛ آخر هفتهی پر ماجرا و جنجالی که آیندهی زهرا در آن رقم میخورد
.
فیلم ۱۰۴ دقیقهای "کارامان"، که ساختهی مشترک دو سینماگر آلمانی و ترکتبار تامر ایگیت (Tamer Yigit) و برانکا پرلیس (Branka Prlic) است، با دیدی هوشیارانه و تصاویری گویا به تضاد و برخورد بین سنت و مدرنیت میپردازد.
سینمای آلمان در بخش مسابقه
در این دورهی برلیناله، سه فیلم از سه سینماگر مطرح آلمانی نیز در بخش مسابقه به نمایش در میآید. "باربارا"، ساختهی کریستیان پتسولد با بازی هنرپیشهی نامی آلمانی، نینا هوس (Nina Hoss)، یکی از این فیلمهاست. نینا هوس در این فیلم، نقش پزشکی تازهکار در برلین شرقی را بازی میکند که سودای زندگی در آلمان غربی را در سر میپروراند. او ابتدا میکوشد از راه قانونی و با ارائهی در خواست "خروج از آلمان شرقی"، به آرزوی خود برسد.
دومین فیلم آلمانی بخش مسابقهی برلیناله، "بخشش"، ساختهی کارگردان نامی این کشور، ماتیاس گلازنر است.
در این فیلم هنرپیشهی مشهور، یورگن فوگل، نقش مردی به نام نیلز را بازی میکند که همراه خانوادهی خود، ماریا (با بازی هنرپیشهی اتریشی بیرگیت مینیشمایر) و پسر خردسالش به نروژ مهاجرت کرده و در این سرزمین سرد و کمنور، زندگی کسالتبار و بیهیجانی را سپری میکند. یک تصادف رانندگی، این آرامش و یکنواختی را در هم میریزد.
هانس کریستیان اشمیت، یکی دیگر از کارگردانان مطرح آلمانی است که با آخرین اثرش "دیگر چه باقی میماند"، در شصت ودومین دورهی جشنواره برلیناله شرکت دارد. اشمیت در این فیلم نیز، چون آثار دیگر خود با دیدی انتقادی به روابط میان انسانها و دنیای درونی آنان میپردازد.
شصت ودومین دورهی جشنوارهی فیلم برلین، از روز ۹ تا ۱۹ فوریه در پایتخت آلمان برگزار میشود.