چرا دانش‌آموختگان مقاطع تکمیلی پژوهش را رها می‌کنند؟
۱۳۹۲ شهریور ۱۴, پنجشنبه
نتایج پژوهشی که از سوی اداره آمار آلمان صورت گرفته است، نشان می‌دهد، بخش قابل توجهی از دانش‌آموختگان مقطع دکترا در دانشگاه‌های آلمان به کارهای پژوهشی ادامه نمی‌دهند و در شغل‌های نامرتبط مشغول به کار می‌شوند.
آمارها نشان می‌دهند، در سال ۲۰۱۱ میلادی تنها ۹۹ هزار و سیصد نفر از افرادی که موفق به اخذ درجه علمی دکترا شده‌اند، به کارهای پژوهشی در دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی مشغول بوده‌اند. این تعداد به معنای تنها یک پنجم از مجموع افرادی است که در آن سال با مدرک دکترا فعالیت داشته‌اند.
از سوی دیگر ۴۳۴ هزار دانش‌آموخته مقطع دکترا در سال ۲۰۱۱ در کارهایی غیر از پژوهش و تحقیق مشغول به کار بوده‌اند. نیمی از تعداد ذکر شده مربوط به افرادی است که در رشته پزشکی تحصیل کرده‌اند.
رشته تحصیلی و ارتباط آن با کارهای پژوهشی
نتایج نظرسنجی‌ای که با همین موضوع با نام "دانش‌آموختگان عالی در آلمان" صورت گرفته است، نشان می‌دهد، در رشته‌های علوم طبیعی ۴۷ درصد از دانش‌آموختگان مقطع دکترا به کارهای پژوهشی ادامه داده‌اند.
در رشته‌های فنی و مهندسی این آمار به ۱۶ درصد کاهش می‌یابد و در رشته‌های زبان و ادبیات تنها ۱۵ درصد از فارغ‌التحصیلان مقطع دکترا به کارهای تحقیقاتی ادامه داده‌اند.
این آمار نتیجه نظرسنجی است که در میان ۲۰ هزار دانش‌آموخته عالی در سطح دانشگاه‌های آلمان صورت گرفته است.
دلایل ترک فعالیت‌های پژوهشی
اما دلیل عدم اشتیاق برخی از دانش‌آموختگان عالی به کارهای پژوهشی در چیست؟ بسیاری از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی یادشده، شرایط نامناسب قراردادهای کاری در فعالیت‌های پژوهشی را به عنوان دلیل اصلی خود ذکر کرده‌اند.
۱۸ درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی می‌گویند، با قراردادهایی به لحاظ زمانی محدود مشغول به کارهای تحقیقاتی هستند. گفته می‌شود بیش از ۳۱ درصد از دانش‌آموختگان مقطع دکترا که زیر ۴۵ سال هستند، با قراردادهای موقت به کارهای پژوهشی مشغول‌اند.
بسیاری از افراد شرکت کننده در نظرسنجی بر این باورند که چنانچه قراردادهای موقت جای خود را به استخدام‌های قطعی و قراردادهای نامحدود می‌دادند، هرگز حاضر به ترک کارهای تحقیقاتی پس از دریافت مدرک دکترا نبودند.
۴۷ درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی می‌گویند، به دلیل این احتمال که در خارج از کارهای پژوهشی شرایط بهتری برای کار وجود دارد، پس از دریافت مدرک دکترا تحقیق را رها کرده‌اند.
البته ۳۱ درصد از دانش‌آموختگان مقطع دکترا نیز گفته‌اند، اصولا علاقه‌ای به کارهای پژوهشی پس از پایان دوران تحصیل خود نداشته‌اند. ۲۰ درصد از افراد شرکت‌کننده در نظرسنجی می‌گویند، حقوق و دستمزد پایین در کارهای پژوهشی آنان را به این نتیجه رسانده که در کارهای دیگری به فعالیت خود ادامه دهند.
با این حال ۹۳ درصد از افرادی که در کارهای پژوهشی مانده‌اند نیز می گویند، از شرایط عمومی کاری خود رضایت دارند. استقلال در کار و نوع مسئولیتی که کارهای پژوهشی به همراه دارند از جمله جنبه‌های مثبتی است که دانش‌آموختگان مقطع دکترا به عنوان دلیل ادامه راه پژوهش بیان کرده‌اند. این افراد نوآوری در کارهای پژوهشی و علاقه به رشته تحصیلی‌شان را به عنوان مهم‌ترین انگیزه‌های خود ذکر کرده‌اند.