پیروزی اخوانالمسلمین در دور سوم انتخابات مصر و سیاست آمریکا
۱۳۹۰ دی ۱۸, یکشنبه
در سومین دور از انتخابات پارلمانی مصر، اخوانالمسلمین روز شنبه (۷ ژانویه / ۱۷ دی) اعلام کرد، در هفت استان از نه استان کشور موفق به کسب بیشترین آرا شده است. گفته می‌شود، در دو استان دیگر حزب اسلام‌گرا و افراطی "نور" اکثریت را به دست آورده است.
حزب نور که شاخه‌ای از سلفی‌های مصر است، خواستار اجرای کامل شریعت اسلام است. جناح‌هایی از سلفی‌های مصر روابط نزدیکی با جمهوری اسلامی ایران دارند.
مواضع افراطی این حزب زنگ خطر را نه فقط برای نیروهای سکولار مصری و کشورهای غربی، بلکه حتی برای نیروی محافظه‌کار و میانه‌روی اسلامی اخوانالمسلمین نیز به صدا درآورده است.
در نخستین انتخابات آزاد از زمان سقوط رژیم حسنی مبارک در مصر، حدود ۵۰ میلیون از ۸۵ میلیون شهروند این کشور به پای صندوق‌های رأی فراخوانده شده‌اند.
دو سوم از مجموع ۴۹۸ کرسی پارلمان مصر برای کاندیداهای لیست احزاب اختصاص یافته است. یک سوم بقیه به کاندیداهای فردی تعلق گرفته دارد.
جنبش اخوانالمسلمین مصر با بیش از ۸۰ سال پیشینه‌ی فعالیت سیاسی یکی از سازمان‌یافته‌ترین جریان‌ها را در این کشور تشکیل می‌دهد. فعالیت این جنبش هر چند در حکومت حسنی مبارک ممنوع بود، ولی رژیم حاکم حضور اخوانالمسلمین را تحمل می‌کرد.
به گزارش خبرگزاری آلمان، بر اساس آخرین شمار‌ش آرا، لیست "اتحاد دمکراتیک" متعلق به اخوانالمسلمین حدود ۴۱ درصد از آرا را به خود اختصاص داده است. حزب آزادی و عدالت، شاخه‌ی سیاسی اخوانالمسلمین است.
پس از آن، حزب اسلام‌گرا و افراطی "نور" با حدود ۲۰ درصد از آرا دومین حزب قدرتمند محسوب می‌شود.
لیست لیبرال "ائتلاف مصر" که با کسب حدود ۹ درصد به عنوان سومین جناح قدرتمند سیاسی ارزیابی می‌شود، ائتلافی از نیروهای لیبرال و سکولار کشور است.
از دیگر احزاب غیرمذهبی می‌توان به حزب پرقدمت "وفد" با کسب ۹ درصد، هواداران حسنی مبارک با ۴ درصد و ائتلاف جوانان انقلاب با کسب ۲ درصد، اشاره کرد.
در حالی که حزب معتدل اسلامی "الوسط" نیز فقط ۲ درصد آرا را به خود اختصاص داده، بقیه‌ی آرا میان کاندیداهای مستقل تقسیم شده است.
بدین‌گونه در سومین دور انتخابات مصر که در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه‌ی گذشته برگزار شد، حدود ۶۲ درصد آرا به اسلام‌گرایان تعلق گرفته است.
سیاست آمریکا و اخوانالمسلمین
در حالی که اخوانالمسلمین مدعی تأمین آزادی بیان برای طیف‌های مختلف سیاسی است، مواضع حزب افراطی و اسلام‌گرای "نور" زنگ خطر را برای بسیاری شهروندان و جناح‌های مصری و کشورهای غربی به صدا درآورده است.
ایالات متحده آمریکا که تا چندی پیش در قبال اخوانالمسلمین مصر رویکردی خویشتندارانه داشته است، امروز با توجه به واقعیت سیاسی حاکم بر مصر، می‌کوشد راه گفت‌وگو را با این جریان اسلامی هموار سازد. ولی آمریکا نسبت به مواضع این جریان در رابطه با اقلیت‌های دینی، زنان و قرارداد صلح با اسرائیل نگران است.
از نظر مارینا اوتاوای، رئیس بخش خاورمیانه‌ی بنیاد پژوهشی "کارنگی" در واشنگتن، واضح است که اخوانالمسلمین بازیگر اصلی صحنه‌ی سیاسی در مصر است و مقام‌های آمریکا باید با این نیرو وارد گفت‌وگو شوند.
ایالات متحده آمریکا پیش از انتخابات مصر نیز می‌دانست که طرف گفت‌وگویش اخوان‌المسلین خواهد بود. هیلاری کلینتون، وزیر خارجه‌ی آمریکا، پیش از برگزاری انتخابات گفته بود که ایالات متحده "تماس‌های محدودی" با این جنبش سیاسی داشته است.
رئیس اتاق فکر بنیاد "کارنگی" می‌گوید، دولت آمریکا به رژیم حسنی مبارک در سرکوب اخوانالمسلمین کمک می‌کرده است. دولت جرج دبلیو بوش پس از آنکه پی برد کاندیداهای مورد حمایت اخوانالمسلمین در انتخابات پارلمانی ۲۰۰۵ مصر به ۲۰ درصد آرا دست یافته‌اند، به پروژه‌ی حمایت از روند آزادی و دمکراسی در این کشور خاتمه داد.
مقام‌های آمریکا از سال ۲۰۰۵ حتی امتناع داشته‌اند از اینکه در کنفرانس‌هایی شرکت کنند که نمایندگان اخوانالمسلمین در میان نمایندگان گروه‌های اسلامی عربی حضور داشته باشند، حتی اگر برگزارکننده‌ی این کنفرانس‌ها اتاق‌های فکر نزدیک به دولت واشنگتن بوده باشند.
از سال ۱۹۷۹ که قرارداد صلح مصر و اسرائیل منعقد شد، کشور مصر به گرانیگاه سیاست آمریکا در خاورمیانه بدل گردید. حفظ ثبات و امنیت در این کشور همواره برای آمریکا از اهمیت درجه اول برخوردار بوده است.
از نظر خانم اوتاوای، نزدیک شدن آمریکا به اخوانالمسلمین گام بسیار بزرگی است که واشنگتن برداشته است. وی می‌گوید: «این تغییر بزرگی است که از سر ضرورت صورت می‌گیرد.»
به گزارش خبرگزاری فرانسه، ناتان براون، تحلیل‌گر سیاسی، می‌گوید که اخوانالمسلمین یک جنبش از نظر اجتماعی و سیاسی بسیار محافظه‌کار است و در این شکی نیست. از نظر وی، نظرات این حزب در رابطه با اقلیت‌های دینی، زنان و مسئله‌ی قرارداد صلح با اسرائیل مایه‌ی نگرانی است.
از نظر این تحلیل‌گر سیاسی، اظهارات این جریان سیاسی برای آرام کردن افکار عمومی و تضمین آزادی‌ها و غیره، عبارت‌پردازی‌هایی بسیار عام هستند. براون می‌گوید، اخوانالمسلمین سازمانی است که با سازمان حماس در غزه روابط نزدیک و نسبت به اسرائیل نظرات خصمانه‌ای دارد.
با این حال شبلی تلهمی، استاد دانشگاه مریلند آمریکا، معتقد است که اخوانالمسلمین قصد ندارد دگرگونی بزرگی در سیاست خارجی مصر ایجاد کند و یا دست به تحول غیرمترقبه‌ای در داخل بزند، به‌ویژه که اقتصاد مصر به شدت آسیب دیده است.
این کارشناس امور مصر معتقد است که اخوانالمسلمین در مقایسه با رژیم مبارک در قبال افکار عمومی تعهد بیشتری از خود نشان خواهد داد.
آنچه مسلم است، هم ایالات متحده نسبت به جایگاه اخوانالمسلمین در جامعه‌ی مصر آگاه شده و هم اخوانالمسلمین پی برده که آمریکا چه نقش پراهمیتی می‌تواند در منطقه و در مصر ایفا کند.
برخی ناظران احتمال می‌دهند که اخوانالمسلمین با جبهه‌ی متحد نیروهای لیبرال و سکولار، دولتی ائتلافی تشکیل خواهد داد تا مانع از قدرت‌گیری نیروهای افراطی مذهبی شود.
DK/BB