کتاب "پشت پردههای بسته" که به همت لنا اشپت (Lena Späth) شکل گرفته و از جمله از طریق سایت او (www.lenaspath.com) در دسترس قرار دارد، تلاشی است در راه معرفی نوآوریهای طراحی داخلی در ایران و اندرونیهای منحصر به فرد ایرانی.
لنا اشپت که در بیش از یک دههی گذشته سفرها و اقامتهای متعددی در ایران داشت، در همان نخستین سفرش شیفته ایران شد؛ عشقی که تا به امروز پایدار است. او که در شهر مونیخ به دنیا آمده و تحصیل کرده، مدتی است که در شهر بارسلون در اسپانیا زندگی میکند، اما مرتب به ایران در رفتوآمد است.
به همین خاطر او خود را متعلق به تنها یک جا نمیداند و ایران را هم "یکی از وطنهای خود" به حساب میآورد. آشنایی روزافزون با صنایع دستی، معماری و طرحهای ایرانی و هنرمندان ایران از یک سو و کمبود مطالب پرمایه درباره ایدهها و گرایشهای تازه در طراحی داخلی ایران سبب شد که لنا به فکر انتشار این کتاب بیافتد.
لنا برای پیدا کردن این امکان و آشنایی بیشتر با اندرونیهای منحصر به فرد ایرانی، از روابط شخصی و امکانات موجود در اینترنت، فضای مجازی و شبکههای اجتماعی بهره گرفت و آرامآرام توانسته نمونههای برجستهای برای ارائه و معرفی این نوآوریها بیابد.
ترکیب عناصر گوناگون شرقی و غربی
تقریبا تمامی خانههایی که در "پشت پردههای بسته" معرفی میشوند، با وجود تمام تفاوتهای بارز، یک "مخرج مشترک" دارند و آن تلاش برای تلفیق و پیوند عناصر معماری و طراحی داخلی و مبلمان سنتی و فرمهای مدرن غربی است، البته در اشکال و ابعاد گوناگون.
"قهرمانان" این کتاب نیز غالبا کسانی هستند که از تجربه زندگی و تحصیل در خارج از کشور، به ویژه در اروپا برخوردارند و گاه در زمینههای هنری به معنای وسیع کلمه فعالیت دارند.
تجربه زندگی و کار در داخل و خارج ایران سبب شده که افق دید این افراد گستردهتر شود و آنان به ذهنیتی برسند که برای ترکیب و آمیزش عناصر یادشده لازم است؛ ترکیبی که تنها شکل ظاهری ندارد، بلکه از بافتی عمیق و طبیعی برخوردار است و در عین حال نمایانگر تلاش این افراد است برای رسیدن به هویتی تازه.
در مقدمهی این کتاب که به دو زبان انگلیسی و فارسی نگاشته شده، به ویژگیهای معماری و طراحی ایرانی و تفاوتهای آن با معماری غربی اشاره شده و همچنین به دشواریهایی که در راه رسیدن به آمیزش هماهنگ این دو وجود دارد. از جملهی این تفاوتها استفاده از سقف و دیوار در معماری ایرانی به عنوان عنصری تزئینی است، فراسوی وظیفهی آنها به عنوان عنصری فضادهنده و فضاساز.
اکثر خانههایی که در "پشت پردههای بسته" معرفی شدهاند، در خارج از تهران هستند، از جمله در اصفهان، کاشان یا شمال ایران. لنا اشپت برای تهیه و انتشار این کتاب سفرهای پژوهشی متعددی انجام داده و با ایرانیان زیادی در تماس بوده است.
او خود میگوید که آشنایی با زبان فارسی و داشتن ریشهای آلمانی به ایجاد ارتباط با مردم ایران تأثیری مثبت داشته و راه او را برای رسیدن به هدف تا اندازهای راحتتر کرده است.
لنا در گفتوگو با دویچه وله (فارسی) از مشاهدات خود میگوید و از نسیمهای تازهای که در طراحی داخلی ایران وزیدن گرفته است.