«پذیرش حق غنی‌سازی در چارچوب ان‌پی‌تی برای ایران»
۱۳۹۱ خرداد ۱۰, چهارشنبه
"پذیرش حق ایران برای غنی‌سازی تا هر درصدی" که این کشور بخواهد شرطی است که سفیر ایران در آلمان برای مذاکره درباره توقف غنی‌سازی بیان می‌کند.
علیرضا شیخ عطار به دویچه‌وله می‌گوید که در هیچ جای پیمان ان‌پی‌تی درصدی برای غنی‌سازی اورانیوم مشخص نشده و بنابراین ایران می‌تواند تا هر درصدی که می‌خواهد اورانیوم را غنی‌کند.
او مذاکرات استانبول و بغداد را مثبت ارزیابی می‌کند و به شرط "عدم دخالت کشورهایی خارج از گروه پنج به علاوه یک" به مذاکرات مسکو نیز خوش‌بین است.
بشنوید: گفت و گو با علیرضا شیخ عطار
دویچه‌وله: آقای عطار! شما در مصاحبه با روزنامه‌ی "فاینشنال تایمز" آلمان گفته‌اید که ایران آماده است از غنی‌سازی ۲۰درصدی صرف‌نظر کند. این در حالی است که روزنامه‌ی شرق، امروز (چهارشنبه دهم خرداد) خبری را از طرف آقای مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت امور خارجه‌ی جمهوری اسلامی منتشر کرده که ایشان گفته‌اند: «ما حاضر نیستیم از حقمان برای غنی‌سازی ۲۰درصدی چشم‌پوشی کنیم». آیا سخنان شما موضع رسمی جمهوری اسلامی بوده یا نظر شخصی شما؟
علیرضا شیخ عطار: البته روزنامه‌ی فاینشنال تایمز، متأسفانه یک عبارت طولانی من را چند بخش کرده و در قسمت‌های مختلف مقاله آورده، به صورتی که اصطلاحاً در فارسی به آن "تقطیع" می‌گویند و در نتیجه برداشت غلط از آن شده است. من به هیچ عنوان نگفته‌ام که ایران آماده است غنی‌سازی ۲۰درصد را متوقف کند. عین عبارت من این است: اگر حق غنی‌سازی ما در چهارچوب ان‌پی‌تی پذیرفته شود که این "اگر"، اگر بسیار مهمی است و اصلاً تمام موضوع بحثی که در استانبول و در بغداد بود و در مسکو هم ادامه خواهد داشت، همین تصریح این موضوع توسط ۵+۱ است. چون در ان‌پی‌تی موضوع غنی‌سازی جزء حقوق اعضای ان‌پی‌تی است و باید روی آن تصریح شود و به آن شک نشود. اگر این حق با صراحت پذیرفته شود، آن وقت موضوع غنی‌سازی ۲۰درصد که برای رفع نیاز تولید رادیوداروها برای بیماران سرطانی است، در چهارچوب همکاری‌های فنی می‌تواند قابل مذاکره باشد. ولی اصل موضوع پذیرش حق ماست.
ولی درک و برداشت غرب از غنی‌سازی صلح‌آمیز، معمولاَ تا حد ۵ درصد است.
غرب که نمی‌تواند تفسیر خودش را بیاورد. ان‌پی‌تی می‌گوید "صلح‌آمیز"، صلح‌آمیز یعنی این‌که اگر ما بازرسی‌ها و نظارت‌هایی داشته باشیم و در این بازرسی‌ها انحرافی از این‌که به سمت سلاح هسته‌ای رفته باشد، دیده نشود، غنی‌سازی تا هر درصدی می‌تواند باشد.
بله، ولی در آخرین گزارشی هم که آژانس منتشر کرد، آمده بود که ذرات حتی تا ۲۷درصد غنی‌شده در ایران پیدا شده.
بله، ولی آژانس در مورد همین ۲۷درصد هم گفته که ممکن است اشتباه محاسباتی باشد. ضمن این‌که حتی همین ۲۷درصد را کسی می‌تواند ثابت کند که این سلاح است؟ آیا اصلاً یک عبارت در تمام این گزارش‌های ۱۰ ساله‌ی آژانس پیدا می‌کنید که از واژه "انحراف" استفاده شده و گفته باشد ایران به سمت سلاح انحراف داشته؟ آژانس سئوالاتی داشته، ولی شما می‌توانید یک عبارت صریح، چه در زمان آقای البرادعی، چه در زمان آقای آمانو نشان بدهید که گفته است، ایران به سمت سلاح رفته است ؟ گفته‌اند «ما سئوالاتی داریم، این سئوالات باید جواب داده شود». ولی آیا قضاوتی صریح در گزارش‌های آژانس به شورای حکام آمده است که ایران به سمت تولید سلاح رفته؟
شما در بخش دیگری از مصاحبه‌تان با "فاینشنال تایمز"، به مذاکرات بغداد و استانبول اشاره کرده و هردو را مثبت ارزیابی کرده‌اید. گفته‌اید: «این اولین‌بار بوده که با ایران با تبعیض‌آمیز برخورد نشد و رفتار توهین‌آمیزی نیز با ایران نشد» و به‌طور کلی این دو مذاکره را مثبت ارزیابی کرده‌اید. ولی ارزیابی‌ها حداقل در رسانه‌های ایران این‌طور نبوده و خیلی متفاوت بوده. مثلاً رسانه‌ای مثل فارس، از همان ابتدا که هنوز مذاکرات بغداد تمام نشده بود، آن را بی‌نتیجه اعلام کرد. اخیراً هم آقای رفسنجانی در مصاحبه‌ای که با روزنامه جمهوی اسلامی داشته، گفته: «ما در استانبول زیاد خوش‌بین بودیم، اما مذاکرات بغداد نشان داد که خوش‌بینی‌ها بجا نبوده است». نظرتان، به‌طور مشخص، راجع به این گفته‌ی آقای رفسنجانی و مذاکرات بغداد و استانبول چیست؟
البته آقایان آزاد هستند که نظرات‌شان را بگویند. تحلیل‌ها متفاوت است، ولی همین‌که ما می‌بینیم که در استانبول تاریخ و مکان مذاکره‌ی بعدی تعیین می‌شود، در بغداد تاریخ و مکان مذاکره‌ی بعدی تعیین می‌شود، در عرف دیپلماتیک و در شاخص‌های دیپلماسی -که بالاخره یک علم و یک فن است و شاخص دارد- تعیین زمان و مکان مذاکره در همان جلسه برای جلسه‌ی بعدی، خود یک علامت از مثبت بودن و حاصل‌دار بودن آن مذاکره است. البته هیچ کدام از هفت کشوری که دارند مذاکره می‌کنند، توقع ندارند که در یک، دو و یا سه جلسه نتیجه‌ای از این مذاکرات به‌دست بیاید که بگوییم بسیار خوب، همه‌ی مسائلی که در طول این ۱۰-۱۲ سال ما با هم داشته‌ایم، یک‌شبه و دوشبه حل بشود. مذاکرات دیپلماتیک سال‌ها طول می‌کشد، جلسات طول می‌کشد، چون بسیار پیچیده است و ابعاد گوناگونی دارد.
شما گفتید که اگر گروه ۵+۱ حق ایران برای غنی‌سازی اورانیوم را بپذیرد، توقف غنی‌سازی قابل بحث است. آیا امیدوار هستید که این اتفاق در مسکو بیافتد؟
وعده‌هایی را که در استانبول داده‌اند، مبنی بر این‌که ان‌پی‌تی، مبنای مذاکره است، اگر در این وعده صادق بوده باشند و در وسط کار، کشورهای خارج از این هفت کشور مذاکره کننده فشار نیاورند و نخواهند این مذاکرات را به گروگان بگیرند و نخواهند که منافع خودشان را به منافع جهانی تحمیل کنند، من خوش‌بین هستم. زیرا این به نفع منافع جهانی و صلح بین‌المللی است که این مسئله حل بشود و از ظرفیت ایران برای حل بسیاری از مناقشات منطقه‌ای و بین‌المللی استفاده بشود. کما این‌که مذاکرات استانبول و بغداد، فقط مذاکرات هسته‌ای نبود. در آنجا بسته‌هایی توسط طرفین پیشنهاد شد، برای استفاده از ظرفیت ایران در حل مشکلات. بنابراین، به نظر می‌آید که هردو طرف علاقه‌مند هستند و اگر هم شش کشور، یعنی ۵+۱ عزم و اراده‌شان بر این باشد که اجازه‌ی دخالت به کشورهای بیرونی ندهند، من خوش‌بین هستم.