وضعیت انجمن آلزایمر ایران
۱۳۸۶ آذر ۶, سه‌شنبه
دویچه وله: انجمن آلزایمر ایران در چه سالی تأسیس شد و هدف از تأسیس آن چه بود؟
معصومه صالحی: انجمن آلزایمر در بهمن‌ماه سال ۱۳۸۰ تأسیس شد و هدفش ارتقاء زندگی افراد مبتلا به آلزایمر و کمک به مراقبین این افراد بود.
آیا غیر از انجمن شما، انجمن یا جمعیت‌های دیگری در سطح کشور وجود دارد که از بیماران مبتلا به آلزایمر حمایت بکند؟
از نظر حمایتی تنها انجمن، انجمن آلزایمر ایران هست. ولی از نظر درمانی در یکی ـ دو مرکز دانشگاهی، دپارتمان حافظه و بیمارستان امام خمینی، مراکزی جهت درمان تأسیس شده.
محل تأمین هزینه‌های انجمن آلزایمر ایران کجاست و آیا دولت بودجه‌ای برای کمک به انجمن در نظر گرفته؟
تا به حال که بیشتر، تأمین منابع مالی از طریق کمک‌های مالی و افراد خیر بوده، مثل جامعه‌ی مهندیس مشاور، و تا حدی هم کمک‌های دولتی که به صورت سالیانه به NGO ها (سازمان‌های غیر دولتی) کمک می‌کنند. یک مقدار هم برای مرکز مراقبت روزانه از سازمان بهزیستی یارانه می‌گیریم، برای حدود ۱۰ نفر. ولی خوشبختانه امسال با تلاش زیادی که شد، توسط نمایندگان محترم مجلس، بودجه‌ای برای بیماری آلزایمر گذاشته شده که این بودجه فعلا در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفته. حالا انشاءالله که مسئولین وزارت بهداشت تمهیدی بیاندیشند که این بودجه جهت مراقبت و خدمت‌رسانی، چه از نظر درمانی و چه از نظر دارویی، برای این بیماران مطرح بشود.
در حال حاضر چه تعداد از ایرانی‌ها به بیماری آلزایمر مبتلا هستند؟
متأسفانه آمار دقیق گرفته نشده. طرحی هم که ما انجام دادیم، فعلا ۵۰ درصد pilot research را به نام طرح بررسی شیوع دمانس انجام دادیم، ولی تخمین زده شده که در حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار مبتلا داریم و انجمن هم تابه حال برای ۹۹۰ بیمار تشکیل پرونده داده و خدماتی که در انجمن ارائه می‌شود به آنها ارائه داده است.
چه خدماتی برای این بیماران انجام می‌شود؟
خدمات انجمن شامل خدمات آموزشی است که خود شامل جزوات آموزشی می‌شود که از انجمن آلزایمر جهانی، از انجمن آلزایمر کانادا گرفتیم (چون ما عضو انجمن آلزایمر کانادا هستیم) و سال گذشته هم در برلین در کنفرانس جهانی شرکت داشتیم. کلاس‌های ساپورت‌گروپ داریم و همچنین مشاور روانی برای خانواده‌ها. از دیگر برنامه‌ها برگزاری همایش‌های علمی را می‌توان نام برد که یکی از آنها همایش عملی سراسری اول آذرماه است، با امیتاز بازآموزی برای متخصصین پزشکی و پیراپزشکی و نشریه‌ای که به صورت فصل‌نامه برای خانواده‌ها و همچنین نیکوکارهایمان (کسانی که انجمن را از نظر مالی حمایت می‌کنند) ارسال می‌شود.
از خدمات دیگرمان می‌توان خدمات درمانی را نام برد. ما چهار پزشک متخصص مغز و اعصاب و اعصاب و روان در انجمن داریم. دو روز در هفته ویزیت‌های پزشکی انجام می‌گیرد، به صورت دوره‌ای. یکی از داروهای مربوط به آلزایمر را توانسته‌ایم بیمه بکنیم، با کمک دولت، و انشاءالله در صدد هستیم که داروهای دیگر هم جزو خدمات بیمه‌ای قرار بگیرد.
خدمات مراقبتی داریم. مرکز مراقبت روزانه تأسیس کردیم، فعلا به علت مشکلاتی که داریم سه روز در هفته، از هشت صبح تا چهار بعدازظهر، جهت حفظ توانمندی‌های این افراد و همچنین کمک به مراقبین و دادن استراحت به آنها. خدمات حمایتی داریم، مثل دادن ویلچر، واکر، تشک‌های مواج برای خانواده‌هایی که توان کمتری دارند، به صورت امانت با گرفتن شناسنامه دراختیارشان می‌‌گذاریم و خدمات پیشگیری هست که برای سالمندهای در معرض خطر به نام «طرح حساس» جهت توانمندسازی سالمندان در انجمن صورت می‌گیرد که ما حدود ۷۵۰ سالمند مبتلا به دمانس‌های دیگر هم تحت خدمات درمانی‌مان قرار دادیم و برای برنامه‌ی پیشگیری حدود ۴۰۰ نفر تحت پوشش هستند که فعلا در ۵ منطقه‌ی تهران و یکی از شهرستان‌ها این آموزش را اجرا می‌کنیم.
بیماری آلزایمر پیشرونده است و فرد مبتلا به آن دچار مشکلاتی می‌شود که اگر اطرافیانش آگاهی کافی نداشته باشند، مسئله ایجاد می‌کند، مثل سوء ظن و علائم دیگر. آیا انجمن برای آموزش و اطلاع‌رسانی به اطرافیان بیمار هم کاری کرده یا برنامه‌ای تدارک دیده؟
یکی از خدماتی که ما انجام می‌دهیم، اطلاع‌رسانی در نشریات و رسانه‌های جمعی برای بالا بردن سطح دانش جامعه نسبت به این بیماری است. یکی اینکه ما در انجمن مشاور داریم، روزهایی که پزشک هست، مشاور روانشناسی داریم، مشاور تغذیه داریم که این آموزش‌ها را به خانواده می‌دهد. یکی دیگر طرحی است که بتوانیم به صورت پایلوت (آزمایشی) یک مدرسه‌ی راهنمایی را انتخاب بکنیم و به بچه‌ها آموزش بدهیم که اگر سالمندان در خانواده دچار سوء ظن و توهماتی هستند، اینها بدانند و آن را به خانواده انتقال بدهند و خودشان کمتر از دست سالمندشان ناراحت بشوند و سعی کنند به این طریق کمک کنند و زندگی‌اش را بهبود ببخشند.
به نظر شما چه کارهایی می‌شود انجام داد تا جلوی این بیماری گرفته بشود یا درصد ابتلا به آن کمتر بشود؟
هر چقدر که سطح آگاهی مردم نسبت به هر بیماری بالاتر برود، بهتر از خودشان مراقبت می‌کنند، همین طرح حساسی که خدمتتان عرض کردم، در پنج نقطه‌ی تهران دارد اجرا می‌شود، یعنی زیر‌فاکتورهای آلزایمر را سعی کردیم، درصدش را پایین بیاوریم. با کلاس آموزش زبان انگلیسی، کلاس‌های ورزش جسمی و فکری، یوگا، تورهای تفریحی یک یا چند روزه که با همسالان خودشان می‌روند، ارتقاء اعتماد به نفسشان که با خواندن کتاب و تعریف خاطرات تقویت می‌شود و برنامه‌های موسیقی‌درمانی. در صدد هستیم که با رایحه‌درمانی هم بتوانیم از این طریق به سالمندانمان کمک بکنیم.
بعضی از سالمندان نگرانند که به آلزایمر مبتلا نشوند. آیا برای اطمینان این دسته از سالمندان، تست حافظه وجود دارد؟
یکی از تست‌هایی که انجام می‌شود، تست ام اس اس ای است که در دنیا انجام می‌شود و متخصصین ما این تست را به صورت ایرانیزه درآوردند که آن را برای سالمندانی که در معرض خطر هستند، انجام می‌دهیم. ولی معاینات فیزیکی و بالینی به پزشک و بیمار کمک می‌کند که متوجه بشوند که آیا مراحل بیماری آلزایمر شروع شده یا نه و همچنین معاینات ام آر آی و سی تی اسکن مغز هم خودش نشان می‌دهد که آیا مغز دچار مشکل هست یا نه. آل
مصاحبه‌گر: فریبا والیات