ورود تركيه به اتحاديه اروپا و شرط رعايت حقوق زنان
۱۳۸۳ دی ۱, سه‌شنبه
زنان محجبه در شهر كوچكى در شمال تركيه در سالنى گرد آمده اند تا به سخنان يكى از دردمندان جامعه سنتى گوش فرا بدهند. اين زن عايشه نام دارد كه ميگويد:
”ما در دنيايى مردانه زندگى ميكنيم. ما مجبوريم به قوانينى كه خودمان هيچ نقشى در وضع آنها نداشته ايم، گردن نهيم. من در جامعه بخاطر زن بودن، اجازه صحبت و اظهار عقيده ندارم . وقتى من با اين موقعيت ها مواجه ميشوم، از خودم ميپرسم چرا زن زاده شدم؟ چرا هيچ حقى براي من وجود ندارد؟ ”
عايشه تعريف ميكند چقدر وقتى شوهرش زن ديگري را بعنوان همسر دوم به خانه آورد، احساس درماندگى كرد. ميگويد اولين سوال ام اين بود كه مگر من چه اشتباهى كرده بودم؟
جلسه اى كه عايشه در آن سخن ميگويد از طرف نهادى برگزار مى شود كه ” جاروى جادويى” نام دارد. مدير اين تشكيلات حليمه گونر است كه شش سال در دولت قبلى تركيه بعنوان مشاور امور زنان مشغول كار بوده است. سازمان آنها جلسات متعددى در تركيه براى آموزش و آگاهى زنان برگزارميكند.
به گفته خانم گونر، مشكل اصلى جنبش زنان تركيه در دهه هشتاد به كمبود ارتباطات برميگشت. بسيارى زنان فعال بودند اما همه در گروههاى كوچك و منفرد جمع شده بودند. دهه نود تشكيلات ” جاروى جادويى” براى تغيير اين وضع ايجاد شد. در نخستين اقدام امكان گردهم آمدن زنان به دور هم و راه اندازى يك شبكه راه اندازى فراهم شد. هدف اينست كه زنان آگاه شوند كه چقدر ارتباط داشتن و همبستگى با يكديگر مهم است.
در دفتر كار خانم گونردر آنكارا، بالاى ميز تحرير يك نقشه آويزان است كه علامت هاى رنگى زيادى روى آن ديده ميشود. رنگ قرمز نشانگر مراكزى است كه نهاد جاروى جادويى در آنها فعال است. اين مناطق شامل ۵۶ شهر و ۴۱ استان تركيه ميشوند. رنگ سبز نشانگر تشكل هاى غيردولتى زنان است كه ۳۱۳ موردند. در مناطقى حوالى درياى سياه يا درياچه وان ارتباط ها ناچيزند زيرا در اين قسمت از كشور تركيه زنان به شدت تحت ستم مردسالارى هستند و از جمله احترام به آنها در گرو تعداد پسران شان است و زنان به اصطلاح دخترزا به شدت تحقير ميشوند.
يك شبكه راديويى نيز تعلق به تشكيلات جاروى جادويي دارد كه اخبار دست اولى در مورد زنان پخش ميكند. برنامه هاى اين شبكه در مورد خشونت عليه زنان، حقوق مدنى و حقوق بشر و يا موقعيت زنان در روند پيوستن تركيه به اتحاديه اروپاست. برنامه هاى اين فرستنده توسط راديوى دولتى رله و پخش ميشوند. البته هميشه همكارى از سوي مسئولان ديده نميشود. كم نيستند كسانى كه ميگويند قران الگوى برابرى مرد و زن است و ديگر نيازى به تشكيل كارگاه براى آموزش حقوق زنان وجود ندارد و اساسا وجود نابرابرى جنسى در جامعه را زير سوال ميبرند.
مسئولان اين تشكيلات ميگويند ورود تركيه به اتحاديه اروپا جنبش زنان ترك را قوىتر خواهد كرد. همين الان اين موضوع محسوس است. بعنوان مثال، نمونه حقوق خانواده را ميتوان بر شمرد كه سرانجام منطبق با هنجارهاى اروپايى شد. مرد ديگر سرپرست و سرور خانواده نيست .زن مجبور نيست براى هر كارى از شوهركسب تكليف كند كه آيا خارج از خانه كار بكند يا نه؟
حليمه گونر مدير تشكيلات ” جاروى جادويى” ميگويد حزب عدالت و توسعه هم كه مذهبى و محافظه كارست بايد براى حقوق زن چاره اى بينديشد وگرنه آراى خود را در ميان مردم از دست خواهد داد.