واكنش جهانى در برابر مواضع هسته‌اى اخير ايران
۱۳۸۴ بهمن ۱۸, سه‌شنبه
�صميم آژانس بين‌المللى انرژى اتمى مبنى بر گزارش پرونده ايران به شوراى امنيت واكنش نشان داده است. واكنش آمريكا و اروپا در برابر تصميمات اخير ايران تقريبا يكصدا بوده است.
دولت ايران ديروز دوشنبه اعلام كرد، در روزهاى آينده غنى‌سازى اورانيوم را دوباره از سر خواهد گرفت. هر چه ميزان غنى‌سازى اورانيوم بيشتر باشد، امكان توليد سلاحهاى هسته‌اى نيز بيشتر خواهد شد. در حالى كه غرب ايران را متهم به تلاش براى توليد پنهانى سلاحهاى هسته‌اى مى‌كند، جمهورى اسلامى بر مقاصد صلح‌جويانه اتمى خود تاكيد مى‌ورزد.
در اين ميان ايالات متحده آمريكا ايران را به‌خاطر تهديدهايش در جريان مناقشه اتمى محكوم كرد. اسكات مك‌كليلان سخنگوى رييس‌جمهورى آمريكا ديروز در واشنگتن گفت: ”حكومت ايران با اعمال و موضع‌گيريهايش خود را هر چه بيشتر از بقيه جهان جدا و منزوى مى‌كند“. وى افزود، جامعه جهانى كاملا صريح و روشن مطرح ساخته كه دولت ايران بايد دست به چه اقداماتى بزند. اما ”تاكنون ما فقط تهديدهاى پياپى و مقابله را به‌جاى ديپلماسى و همكارى مشاهده كرده‌ايم“.
طبق برآورد يكى از نمايندگان بلندپايه وزارت خارجه آمريكا ايران از نظر علمى و تكنيكى شرايط لازم براى توليد سلاحهاى اتمى را دارد. «روبرت جوزف» كارمند عاليرتبه بخش عدم گسترش سلاحهاى اتمى وزارت خارجه آمريكا ديروز در برابر خبرنگاران در واشنگتن گفت، ايران براى اين منظور از «ابزار بيش از اندازه»اى، چه از نظر مالى و چه از نظر علمى و تكنيكى برخوردار است. وى افزود، ايران با اين تجهيزات در موقعيتى هست كه سلاحهاى هسته‌اى توليد و از آنها استفاده كند. «جوزف» در ادامه گفت، اما ”جامعه جهانى تمام تدابير لازم را به‌كار مى‌گيرد تا ايران را قانع كند كه دستيابى به سلاحهاى اتمى به نفع او نيست“.
در اين ميان كوفى عنان دبيركل سازمان ملل متحد نيز دولت ايران را فراخواند تا مذاكرات بر سر برنامه هسته‌اى خود را از سر بگيرد. عنان ديروز دوشنبه در برابر خبرنگاران در دوبى گفت، هنوز حدود يك ماه باقى مانده تا شوراى امنيت پرونده ايران را مورد مطالعه قرار دهد.
در همين حال على لاريجانى دبير شوراى عالى امنيت ملى جمهورى اسلامى ديروز اعلام كرد، زمان از سرگيرى غنى‌سازى، از سوى ايران به آژانس بين‌المللى انرژى اتمى گزارش شده است. وى بدون ذكر جزييات بيشتر افزود، بازرسان آژانس براى اين مسئله در روزهاى آينده وارد ايران خواهند شد.
دبيركل سازمان ملل گفت: ”اميدوارم ايران در مهلت باقيمانده گام‌هايى بردارد و تدابيرى براى اعتمادسازى اتخاذ كند كه بر اساس آنها طرفين بتوانند دوباره بر سر ميز مذاكره بازگردند“. وى افزود، گزارش پرونده ايران به شوراى امنيت «نقطه نهايى» نيست و مذاكرات بايستى ادامه پيدا كنند.
فرانكوالتر اشتاين‌ماير وزير خارجه آلمان نيز اظهار اميدوارى كرد كه ايران از خود نرمش نشان دهد. فيليپ دوست‌بلازى وزير خارجه فرانسه هم، در رابطه با تحريم صادرات نفت از سوى ايران كه باعث انزواى جهانى اين كشور مى‌شود به جمهورى اسلامى هشدار داد. وى گفت اگر ايران خود را منزوى كند، برايش «بسيار سنگين» تمام خواهد شد.
سرگئى لاوروف وزير خارجه روسيه نيز عليه اعمال خشونت در مورد ايران موضع‌گيرى كرد و گفت، تصميم استفاده از زور فقط مى‌تواند در چارچوب سازمان ملل اتخاذ شود.
ريچارد لوگار رييس كميسيون خارجه سناى آمريكا ديروز دوشنبه در برابر شوراى امنيت سازمان ملل در نيويورك، خواستار برخورد قاطع با ايران شد. اين سياستمدار جمهوريخواه آمريكايى اعلام كرد: ”چنانچه ايران به قطعنامه سازمان ملل و پيمانهاى تسليحاتى تن ندهد، شوراى امنيت بايستى تحريمهاى سخت و عملى را اعمال كند. اگر چنين چيزى تحقق نيابد، اعتبار تلاشهاى ديپلماتيك بشدت آسيب خواهد ديد و در قاطعيت جهان در رابطه با كنترل سلاحهاى اتمى ترديد بوجود خواهد آمد“. لوگار افزود چنين امر مسبوق به سابقه‌اى خطر يك درگيرى نظامى را افزايش خواهد داد.
البته بنا به گفته على لاريجانى كماكان درهاى مذاكره باز هستند. دبير شوراى عالى امنيت ملى ايران ديروز دوشنبه گفت، تا آغاز ماه مارس بايستى تمام امكانات ديپلماتيك مورد استفاده قرار گيرند. گفتنى‌ست كه نمايندگان ايران در روز ۲۷ بهمن‌ماه مذاكره با روسيه بر سر پيشنهاد آن كشور را ادامه خواهند داد. موضوع اين مذاكرات غنى‌سازى اورانيوم ايران در خاك روسيه است.
بهنام باوندپور
وال ستريت جورنال: بمب اتمیِ در دست رژيم ايران بزرگ ترين تهديد در جهان عليه منافع آمريكا است
به دنبال ِ تصميم سازمان بين المللی انرژی اتمی برای ارجاع پرونده‌ی ايران به شورای امنيت، اكنون مفسران در آمريكا می‌پرسند حركتِ ديپلماتيكِ بعدی آمريكا و اروپا و متحدان‌شان چه می‌تواند باشد كه ايران را به عقب نشينی وادار كند.
روزنامه‌ی وال ستريت جورنال می‌نويسد، در حاليكه تهديداتِ ايران جدی است، ارجاع به سازمان ملل را نمی‌توان زياد جدی گرفت زيرا دربرگيرنده‌ی هيچ اقدامِ مشخّصی عليه ايران نيست. حتا اگر اشاره‌ای به اقدامات مشخّص هم بشود، بايد مسلّم دانست كه روسيه و چين با آن مخالفت خواهند كرد. از ديد اين روزنامه، نگران كننده تر اين طرز تفكر در آمريكاست كه نتايجِ منفیِ اقدام عليه ايران را بيشتر از سازش و قبول وضعيتِ فعلی می‌داند و در نتيجه با دست روی دست گذاشتن، چنين می‌رساند كه در حقيقتِ امر جلوی ايران را به هيچ وجه نمی‌توان گرفت. اين روزنامه‌ی محافظه‌كار لازم می‌داند بارديگر در سرمقاله‌اش به دولت آمريكا يادآوری كند كه سلاحهای تخريب جمعی در دست روحانيان راديكال روزی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. وال ستريت جورنال می‌نويسد: «حتا اگر تهران از بمب [اتمی] استفاده هم نكند آنرا برای تهديد و سلطه بر خاورميانه مورد استفاده قرار خواهد داد تا ظرفيتِ آمريكا را در دفاع از خود در برابر تروريزم محدود كند. حال كه صدام حسين به زندان افتاده، بمبی كه در اختيار ايران باشد بزرگ‌ترين تهديد در جهان عليه منافع آمريكا است.»
سردبيرانِ وال ستريت جورنال می‌نويسند رژيم ايران با داشتن سلاح هسته‌ای می‌تواند نفوذ خود را در لبنان، افغانستان و عراق و نيز در سازمان اوپك به ميزان زيادی افزايش دهد: «سازمانِ شيعیِ حزب الله در مرز شمالیِ اسراييل صاحبِ هفت هزار موشكِ ميان بُرد است اما اگر توازن قوا به نفع حامی اصلیِ حزب الله يعنی ايران عوض شود اين سازمان در برابر اسراييل آسيب ناپذير خواهد شد.»
ايرانی مجهز به سلاح هسته‌ای از ديد وال ستريت جورنال نيروی حاكم در سازمانِ كشورهای صادركننده‌ی نفت (اوپك) خواهد بود كه می‌تواند ترافيك نفتی را در آب های خليج فارس به خطر بيندازد بدون آنكه از ناوگان آمريكا در آنجا كاری بربيايد. همچنين، نفوذِ ايران بر حوزه‌ی دريای خزر و بر همسايه‌اش افغانستان و نيز بر شيعيان عربستان سعودی و عراق افزايش می‌يابد و باعث خواهد شد كه عربستان، تركيه و حتا مصر به سهم خود، خواهان كسب سلاحهای اتمی شوند. با گسترش امكانات موشك های باليستيكیِ ايران، اروپا و دستِ آخر خاك آمريكا مورد تهديد واقع خواهند شد. وال ستريت جورنال می‌نويسد: «اينكه فاصله‌ی ايرانی ها با بمب چند ماه يا چند سال باشد تفاوتی نمی‌كند زيرا ترديدی نيست كه رژيم در اين مسير حركت می‌كند. در گذشته رييس جمهور جورج بوش گفته بود ايرانی مجهز به سلاح اتمی «غيرقابل تحمل» است؛ اكنون وقت آن رسيده كه او به مردم آمريكا توضيح دهد به چه دلايلی اين گفته حقيقت دارد.»
عبدی كلانتری - نيويورك
بازتاب مسأله هسته‌اى ايران در رسانه‌هاى فرانسه
از نگاه روزنامه‌های فرانسه رفتن پرونده اتمی ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد تقریبا حتمی‌ست، مگر اینکه از حالا تا ششم ماه مارس روسیه بتواند معجزه کند. تیتر مطالب روزنامه‌ها درباره‌ی تصمیم شورای مدیران آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کم‌وبیش مشابه یکدیگر است. «بدنبال ارجاع پرونده به سازمان ملل متحد ایران به بازرسی‌های «آبا» پایان می‌دهد.» (روزنامه لوموند)، «ایران همکاری اتمی‌اش را محدود می‌کند.» (روزنامه فیگارو). برای نمونه روزنامه چپ‌گرا لوموند می‌نویسد: «تقریبا نزدیک به سه سال بعد از افشاشدن فعالیت‌های محرمانه‌ی اتمی ایران بوسیله‌ی بازرسان بین‌المللی پرونده ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد بررسی خواهد شد.» و سپس اضافه می‌کند: «اما، برای پرهیز از بالارفتن بحران بسوی تحریم، چیزی که فعلا برای روسیه کاملا غیرقابل قبول است، جامعه بین‌المللی فرصت دیگری به مسئولان ایرانی داده تا به تعهدات خود در چارچوب پیمان منع گسترش سلاح اتمی عمل کرده و همزمان پیشنهاد روسیه را برای غنی‌کردن اورانیوم در خاک روسیه بپذیرد.».
به گمان این روزنامه‌ی با نفوذ ارجاع پرونده اتمی ایران به شورای امنیت نقطه عطفی در جنگ دیپلماسی میان غربی‌ها و تهران بشمار می‌آید. تهران که متهم است مدت ۱۸ سال بطور پنهانی مشغول جمع‌آوری قطعات، لوازم و تکنولوژی لازم برای بدست‌آوردن سلاح اتمی بوده است. این روزنامه می‌نویسد: «در پاسخ به این تصمیم ایران بازرسی‌های متخصصان بین‌المللی را محدود و فعالیت غنی‌سازی و تحقیقات اتمی را از سر گرفت.» روزنامه راست میانه‌رو «فیگارو» بسهم خود می‌نویسد که روز ششم مارس دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، محمد البرادعی، برای اولین‌بار گزارش خودش را درباره‌ی فعالیت‌های اتمی ایران و همکاری میان تهران و «آبا» را تسلیم شورای امنیت سازمان ملل متحد خواهد کرد و اضافه می‌کند: «چنانچه گزارش منفی باشد، شورای امنیت می‌تواند فشارهای جدیدی بصورت تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی وضع کند». بدین ترتیب از دید خبرنگار ويژه ی روزنامه در پایتخت اتریش «سناریو فعال شده است». از ۳۵ عضو شورای مدیران آژانس ۲۷ کشور به نفع پیش‌نویس قطعنامه‌ی مثلث اروپایی، یعنی آلمان، انگلستان، فرانسه که از حمایت آمریکا برخوردار بود، رای موافق و تنها ۳ کشور، یعنی کوبا، ونزوئلا و سوریه علیه آن رای دادند.
روزنامه فیگارو ادامه می‌دهد: «پاسخ جمهوری اسلامی به قامت رییس جمهور رژیم بود که تصمیم را به مسخره گرفت و گفت، هرقدر دلتان می‌خواهد از این قطعنامه‌ها صادر کنید، با آنها بازی کنید و دلتان را خوش کنید، ولی مانع پیشرفت ما بسوی دستیابی به چرخه‌ی کامل فنآوری هسته‌ای نخواهید شد.» به گمان فیگارو اگر از حالا تا ماه مارس آقای البرداعی نتواند جامعه بین‌المللی را مطمئن سازد که برنامه‌های اتمی ایران کاملا برای اهداف غیرنظامی، چیزی که خود او می‌گوید از آن اطمینان ندارد، بنابراین می‌توان گفت که آخرین پنجره امید به امکانات برای حل بحران اتمی ایران از راههای دیپلماتیک بسته خواهد شد.
صفا حائرى – پاريس