واشینگتن پست: شروع مرحلهی جدیدی در روابط میان ایران و آمریکا
۱۳۸۶ اردیبهشت ۲۴, دوشنبهروزنامهی واشینگتن پست در شمارهی ۱۴ مه خود از قول مقامات کاخ سفید قرار مذاکرهی مستقیم میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحدهی آمریکا در مورد اوضاع امنیتی عراق را تأیید کرده است. این روزنامه به نقل از یک سخنگوی کاخ سفید نوشته است که سفیر آمریکا د رعراق، رایان کروکر، در روزهای آتی با همتای ایرانی خود در بغداد ملاقات خواهد کرد، برای آنکه تهران را به انجام "نقش سازندهای در عراق" ترغیب نماید.
واشنگتن پست همچنین از قول گوردون جاندرو (Gordon D. Johndroe)، سخنگوی "شورای امنیت ملی" آمریکا نوشته است که «خود رئیس جمهور به این ارتباط فرمان داده، زیرا ما باید هر گام لازمی را برای برقراری ثبات در عراق و کاهش مخاطرات نیروهایمان برداریم، در همان حالی که به اقدام نظامی علیه فعالیت نیروهایی مشغولیم که از سوی ایران پشتیبانی میشوند.»
خبر انجام مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا در مورد عراق نخست در مصاحبهی مطبوعاتی محمد علی حسینی سخنگوی وزارت خارجهی جمهوری اسلامی مستقیماً مطرح شد. حسینی در مصاحبهی مطبوعاتی صبح یکشنبه ۲۳ اردیبهشت (۱۳ مه) انگیزهی مذاکرات را «حمایت و تقویت دولت نوری المالکی و تثبیت امنیت و آرامش در عراق» عنوان کرد و گفت که جمهوری اسلامی ایران «در پی رایزنی مقامات و مسوولان عراقی» با انجام مذاکرات مستقیم با آمریکا موافقت کردهاست. آمریکا چند ساعت پس از اعلام خبر در ایران، موضوع مذاکره را تأیید کرد. یک سخنگوی دیک چینی معاون رئیس جمهوری آمریکا در قاهره اعلام داشت که واشینگتن برای مذاکرهی مستقیم با تهران در سطح سفرای دو کشور در عراق آمادگی دارد.
واشینگتن پست انجام مذاکرات مستقیم میان ایران و آمریکا در مورد عراق را همچون شروع مرحلهی جدیدی در روابط میان دو کشور ارزیابی میکند.به نوشتهی این روزنامه ایدهی انجام این مذاکرات از یک سال پیش مطرح بوده است. با اینکه کاخ سفید انجام این مذاکرات را تجویز میکند، اما عملا چیزی پیش نمیرود، تا اینکه گروه مطالعاتی موسوم به "بررسی عراق"، که به سفارش دولت آمریکا بر روی برنامهریزی سیاسی در مورد عراق کار فکری میکند، دوبارهی ایدهی ارتباط مستقیم با ایران و سوریه را مطرح میکند. به نوشتهی واشینگتن پست پس از تأکید مجدد بر ضرورت این ارتباط در گروه "بررسی عراق" در دسامبر سال گذشته، فعالیت در این زمینه جدیت یافت.
به نوشتهی واشینگتن پست اِعمال فشار از جانب کنگره آمریکا بر کاخ سفید نیز بر موضوع ارتباط مستقیم با ایران تأثیر گذاشته است. کنگره میخواهد که کاخ سفید در مورد سیاست خود در عراق دستاوردهای ملموسی عرضه کند. اکنون عرضهی بیلان مثبت منوط به فعالیت در زمینههای مختلف است، از جمله ارتباط مستقیم با سوریه و ایران.
ارتباط فعال با ایران خواست حکومت عراق نیز هست. هوشیار زیباری، وزیر خارجهی عراق، از توافق صورت گرفته میان ایران و آمریکا استقبال کرده و گفته است: تصمیم به انجام مذاکرات مستقیم «نشانهی مثبتی است. برای ثبات عراق هر دو طرف مهم هستند.»
اینکه ایران خواهان ثبات در عراق است، نظری نیست که همهی سیاستمداران تأثیرگذار آمریکایی در مورد آن توافق داشته باشند. به نوشتهی واشینگتن پست ریچارد پرل، که از برنامهریزان سیاسی در مؤسسه محافظهکار "آمریکن انترپرایز" در واشینگتن است و همواره خواهان شدت عمل در مقابل ایران بوده است، در واکنش به خبر اخیر گفته است: «به نظر من ابلهانه است اگر تصور کنیم ایران منافع خود را با منافع آمریکا در عراق سازگار میبیند.» پرل افزوده است: «من تصور نمیکنم آنان خواهان ثبات در عراق باشند. ایران خود یک عامل بیثباتی بوده است. این سیاست آشکار آنان است و گمان نمیکنم در آن تغییری دهند. بنابر این روشن نیست که قرار است به چه دستاوردی برسیم.»
در واشینگتن مدافعان ارتباط مستقیم با ایران در مورد عراق به تجربهی مثبت همکاری دو کشور در مبارزه علیه حکومت طالبان در افغانستان استناد میکنند. آنان این تجربه را این بار در مورد عراق تکرارشدنی میدانند.
پاول پیلر، یک کارشناس سابق سیا در امور منطقهی خاور میانه به واشینگتن پست گفته است که ایران دلایلی جدی برای همکاری با آمریکا در امور عراق دارد. به گفتهی او ایران نمیخواهد در مرزهای غربیاش مدام با بحران و خشونت مواجه باشد.
هر دو طرف ایرانی و آمریکایی تأکید میکنند که مذاکرات دو کشور فقط به موضوع عراق محدود میشود. لسلی فیلیپس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته است: «در مورد پرونده هستهای ایران میتوان در جایی دیگر و زمانی دیگر مذاکره کرد. ما قبلا هم گفتهایم که برای مذاکره در مورد پرونده هستهای باید چه شرطهایی برآورده شوند.»
آیا مذاکرات فوراً نتیجعبخش خواهد بود؟ در این مورد لی هامیلتون، نمایندهی سابق کنگره و از مدیران گروه "بررسی عراق" گفته است: «مشکلات ما با ایران فهرستی طولانی را تشکیل میدهد. من انتظار ندارم که آن مشکلات فوراً حل شوند، اما باید گفتوگوها را شروع کنیم. در این گفتوگوها باید پیگیر بود و بایستی آنها را تا سطح حکومتی ارتقا داد.»