واردات شکر: سود کلان برای واردکنندگان، ورشکستگی برای تولیدکنندگان

از ابتدای هفته جاری کارگران کارخانه نیشکر با تجمع در مقابل فرمانداری شهر شوش خواستار آن شده‌اند تا مسئولان در جهت پرداخت بدهی‌های این کارخانه و جلوگیری از ورشکستگی آن اقدام فوری انجام دهند. بدهی‌های کارخانه هفت‌تپه حدود ۸۵ میلیارد تومان برآورد می‌شود.

کارگران کارخانه هفت‌تپه نامه‌ای نیز به سازمان جهانی کار ارسال کرده و در آن نامه خواستار رسیدگی مجامع بین‌المللی به مطالبات خود شده‌اند. در این نامه علت اصلی مشکلات پیش‌آمده برای کارخانه و کارگران، پایین آوردن تعرفه واردات شکر توسط دولت عنوان شده. این تعرفه از ۱۴۰ درصد به چهاردرصد کاهش پیدا کرده‌است.

علی مزروعی، نماینده ششمین دوره مجلس شورای اسلامی و کارشناس اقتصادی، علت پایین آوردن تعرفه واردات شکر را کافی نبودن میزان تولید داخلی این کالا می‌داند. البته به اعتقاد او واردات شکر بسیار بیشتر از میزان مورد نیاز بوده‌است:

«تقریبا سالانه یک میلیون و هفتصد تا هشتصد هزار تن مصرف داخلی شکر هست و حداکثر یک [میلیون] و دویست هزار تن در داخل تولید می شود و مابقی اش می بایست از خارج وارد می شده است. ولی اتفاقی افتاده این است که دوـ سه برابر این میزانی که مورد نیاز بوده برای واردات در سال گذشته توسط بخش خصوصی و همینطور توسط شرکت بازرگانی دولتی که وابسته به وزارت بازرگانی است واردات انجام شده و بهرحال یکی از ایرادهایی که اکنون متوجه عملکرد دولت است اینکه شرکت بازرگانی دولتی که خودش در واقع مسئول تنظیم بازار و محاسبات اینگونه ای هست، عملا با وارداتی که انجام داده است منجر به یک چنین مشکلی شده. البته برخی از مسئولان دولتی توجیه می کنند که به دلیل اینکه پیش بینی می کردند که ممکن است تحریم ها گسترش پیدا بکند و عملا با مشکل خرید شکر مواجه بشوند، در واقع با نوعی پیش بینی به انجام این واردات اقدام کرده و خواسته اند که ذخایر کافی داشته باشند، اگر با تحریم مواجه شدند. ولی بهرحال اثراتی که این واردات زیاد از اندازه شکر در بازار داشته است منجر به این بحران فعلی در مورد کارخانه های تولید شکر در ایران شده است».

معاون وزیر بازرگانی نیز بالا بودن قیمت شکر داخلی را علت اصلی ایجاد تسهیلات برای ورود شکر عنوان کرده و می‌گوید، چرا مردم باید به جای شکر کیلویی پانصد تومان، شکر هشتصد تومانی بخرند. این در حالی است که به گفته مزروعی، حجم بالای واردات شکر نه تنها باعث کاهش قیمت نشده بلکه قیمت شکر بالاتر هم رفته است:

«علی رغم این واردات زیادی که انجام شده است و بازار به لحاظ شکر اشباع شده، قیمت شکر کاهش پیدا نکرده و نسبت به سالهای گذشته حتا اندکی افزایش داشته است و همین هم موجبات اعتراض بوجود آورده که این واردات نه تنها موجبات کاهش قیمت نیست، بلکه عملا آن کسانی که با استفاده از این تعرفه های پایین شکر وارد کرده اند، سود بسیار بالایی را نصیب خودشان کرده اند و این همان بحثی هست که بعضی ها به عنوان مافیا از آن یاد می کنند».

علاوه بر این به اعتقاد مزروعی، پایین آوردن تعرفه واردات شکر بر خلاف وعده‌ها و شعارهای دولت احمدی‌نژاد مبنی بر خودکفایی در عرصه تولید محصولات کشاورزی است:

«دولت آقای احمدی نژاد و وزارت کشاورزی یکی از خط مشی های اصولی خودش را به عنوان خودکفایی و تولید محصولات کشاورزی در داخل اعلام کرده است و الان این اتفاقی که افتاده است ضربه ی بسیار سختی را به چغندرکاران زده و عملا در واقع این روند اگر ادامه پیدا بکند، فکر می کنم هم چغندرکاری در ایران تعطیل بشود و هم کارخانه های نیشکر و شکری که سالها روی آن سرمایه گذاری شده است، اینها از حیض انتفاع ساقط بشوند».

در نامه کارگران کارخانه نیشکر هفت‌تپه به سازمان جهانی کار همچنین به عدم اجازه دولت ایران برای تشکیل سندیکای کارگری اشاره شده‌است. این کارگران نوشته‌اند دولت برخلاف تعهدات بین‌المللی خود به آنان اجازه تشکیل سندیکای کارگری را نمی‌دهد و به همین علت آنان هیچ نماینده رسمی‌ای برای پیگیری مشکلاتشان ندارند و برخی از کارگران بی آنکه نماینده رسمی کلیه کارگران باشند به علت پیگیری مطالباتشان در معرض اخراج و بازداشت قرار دارند.

میترا شجاعی