هنرمندان پس از انتخابات ریاست جمهوری
۱۳۸۸ تیر ۲۵, پنجشنبه
هنرمندان و «خس و خاشاک»ها
محمود احمدینژاد در مراسمی که دو روز بعد از انتخابات به عنوان جشن پیروزی او برگزار شد، معترضان به نتایج اعلام شده را «خس و خاشاک» خواند. پایگاه رسمی اطلاع رسانی دولت مدعی است سخنان رئیس دولت نهم تحریف شده اما روایتی که از گفتههای احمدینژاد نقل میکند تفاوت چندانی با برداشت معترضان ندارد. به گزارش این پایگاه رئیس دولت نهم معترضان را به هواداران «عصبانی» یک تیم فوتبال بازنده تشبیه میکند و میگوید «۴ تا خس و خاشاک [ی که] در این گوشه‌ها یک کاری میکنند. بدانند که این رودخانه زلال ملت جایی برای خودنمایی آنها نخواهد گذاشت.» این سخنان واکنشهای فراوانی را، از جمله از سوی برخی از مشهورترین خوانندگان ایرانی، در پی داشت.
شجریان و اعتراض به رادیو و تلویزیون
محمدرضا شجریان چند روز بعد از اعلام نتایج انتخابات، از رادیو و تلویزیون جمهوری اسلامی خواست تصنیفها و ترانههای انقلابی او را پخش نکنند. او ۲۷ خرداد ماه به "بی بی سی" گفت «صدای من صدای خس و خاشاک است و همیشه هم برای خس و خاشاک خواهد بود.» شجریان قرار بود همراه با گروه شهناز در نیمهی دوم تیرماه چند کنسرت در تالار برج میلاد تهران برگزار کند. اول تیرماه خبر رسید همهی کنسرتهای تابستانی شجریان در داخل کشور لغو شده است. مدیر برنامههای شجریان میگوید «فضای ناآرام و ملتهب کنونی موقعیت مناسبی برای اجرای برنامه موسیقی نیست.»
ظاهرا این خواننده در صدد است از طریق شکایت به قوهی قضاییه جلوی پخش آثارش در صدا و سیما را بگیرد. این خبر روز دوشنبه ۲۲ تیرماه منتشر شد. این اقدام در پی آن صورت میگیرد که به رغم اعتراضهای مکرر شجریان، صدا و سیمای جمهوری اسلامی همچنان برخی از تصنیفهای انقلابی او را پخش میکند. شجریان پیشتر در نامهای خطاب به عزت الله ضرغامی، رئیس سازمان صدا و سیما، خواهان جلوگیری از پخش آثارش در رسانههای وابسته به این سازمان شده بود. ظاهرا شجریان به دلیل بی توجهی مسئولان صدا و سیما به این درخواست، قصد دارد موضوع را از طریق مجاری قانونی پیگیری کند.
«مالک این خاک منم»
حامد نیک پی یکی از خوانندگان ایرانی مقیم آمریکاست که در زمینه‌ی موسیقی تلفیقی فعال است. او شعری را که با دستکاری یکی از اشعار مشهور مولوی ساخته شده و «مالک این خاک» نام گرفته اجرا کرده است. در این ترانه بیتهایی از مولوی اینگونه تغییر داده شده:
«آن خس و خاشاک تویی / دشمن این خاک تویی
شور منم، نور منم / عاشق رنجور منم
زور تویی، کور تویی / هاله‌ی بی‌نور تویی
دلیر بی‌باک منم / مالک این خاک منم»
دو خواننده‌ی دیگر، پرناز و اشکانهم این شعر را به گونهای دیگر اجرا کردهاند. هجدهم تیرماه نیز تصنیفی با صدای شهرام ناظری و با شعری قدیمی از فریدون مشیری منتشر شد که معترضان به نتایج اعلام شده انتخابات آن را در ارتباط با این اعتراضها میدانند. ویدئو کلیپ این آهنگ که «ایران کهن» نام دارد با استفاده از تصویرها و فیلمهایی از حوادث چند هفتهی گذشته ساخته شده.
رهبر ارکستر ملی؛ بیمار یا معترض؟
یک هفته پیش دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد با انتشار اطلاعیهای خبر از لغو کنسرتهای ارکستر ملی داد و دلیل آن را بیماری رهبر ارکستر، فرهاد فخرالدینی عنوان کرد. فخرالدینی میگوید «بیماری من به خاطر مشاهده وقایع دلخراش اخیر بوده و در واقع علت اصلی لغو کنسرت ارکستر ملی به همین موضوع برمیگردد.»
او میافزاید پیشتر کیوان ساکت، تکنواز این ارکستر، به دلیل آنچه «اعتراض به اتفاقات اخیر» خوانده شده از همکاری با ارکستر ملی انصراف داده است. بسیاری از هنرمندان رفتار نیروهای انتظامی و امنیتی با معترضان به نتایج اعلام شدهی انتخابات را خشونتآمیز میدانند و به شیوههای گوناگون به حوادث اخیر اعتراض میکنند.
شکایت از محسن نامجو
یکی دیگر از خوانندگان مطرحی که با انتشار اطلاعیهای دلایل حمایت از موسوی را تشریح کرد محسن نامجوست. نامجو تابستان سال ۱۳۸۷ برای ادامهی تحصیل در رشته موسیقی ایران را ترک کرد و به اتریش رفت. شهریور سال گذشته عباس سلیمی، یکی از قاریان قرآن به دلیل آنچه «اجرای تمسخرآمیز آیات قرآن و بی‌حرمتی به کتاب مقدس مسلمانان» ادعا شده از محسن نامجو شکایت کرد. خبرگزاری قرآنی ایران، ایکنا، با انتشار گزارشی در مورد این شکایت نوشت «به نظر می‌رسد ضرورت دارد تا خواننده قطعات موهن یاد شده در اسرع وقت نسبت به عذرخواهی از مسلمانان و پیروان کتاب مقدس و آسمانی قرآن کریم و نیز جبران شایسته اشتباهات خویش اقدام نماید.»
پوزشی که پذیرفته نشد
در پی این ماجرا محسن نامجو با انتشار نامهی سرگشادهای که در سایت شخصی او منتشر شد «رسما از تمام مراجع عظام و بزرگان دینی کشور» و «همهی ملت مسلمان» پوزش خواست. ( «از بدعت تا ندامت»: گزارش دویچه‌وله در این باره) ظاهرا این عذرخواهی گرچه انتقادهایی را نیز متوجهی نامجو کرد، پذیرفته نشد. این هنرمند شاکیان دیگری هم داشت که «شورای عالی قرآن سازمان بهزيستی كشور» از جملهی آنهاست.
روز دوشنبه ۲۲ تیرماه، خبرگزاری ایکنا از قول سلیمی گزارش داد محسن نامجو «به خاطر استفاده از آیات قران در ترانههایش» به 5 سال زندان محکوم شده است. به گزارش سایت «فرهنگ انقلاب اسلامی» جلسات دادگاه در خرداد ماه و بدون حضور متهم برگزار شد و رونوشت حکم صادره سیزدهم تیرماه برای شاکی ارسال شده است. تاکنون در مورد ارتباط احتمالی صدور این حکم در چنین شرایطی با حمایت نامجو از موسوی خبری انتشار نیافته است. شکایت از نامجو ده ماه پیش انجام شده بود.
حامیان دولت و حکومت، معترضان به نتایج اعلام شدهی انتخابات را اغتشاشگرانی میخوانند که به وسیلهی بیگانگان تحریک شدهاند. عدهای از اصولگرایان میگویند کسانی که نتایج اعلام شده را مخدوش و دولت برآمده از آن را نامشروع میدانند از خط اسلام و انقلاب خارج هستند.
BK/BM