هند و پاكستان در آستانه مذاكراتى دشوار

روز شانزدهم ژوئيه سال دو هزار ويك ميلادى ، زمانيكه مذاكرات سران دولتين هند و پاكستان ، كه با بوق و كرناى تبليغاتى در آگرا واقع در كشورهند آغاز شده بود، قطع شد برمناسبات دوجانبه پاكستان و هند برودت شديدى سايه افكند و شش ماه پس از آن سوءقصد كنندگان انتحارى با بمب به پارلمان هند در دهلى حمله بردند و دولت هند نيز تروريستهاى كشمير را كه از طرف پاكستان هدايت ميشوند مسئول اين سوء قصد خواند.

در پى اين سوءقصد دولت هند قواى خود را در نواحى مرزى مستقر كرد كه اين آرايش و استقرار نظامى آنهم بدين وسعت سابقه نداشت و ديرى نپائيد كه پاكستان نيز به آن پاسخ گفت.اما در پى فشار دولت آمريكا طرفين از واحدهاى نظامى مستقر در نواحى مرزى كاستند.در ماههاى بعد نخست وزير هند Atal Bihari Vajpayeeورئيس جمهور پاكستان پرويز مشرف چندين بار اجبارا در كنفرانسهاى بين المللى چون در كاتماندو، آلماتى و سرانجام نيز در ماه فوريه سال دو هزار و سه ميلادى در كوالالومپوربا يكديگر روبرو شدند و هردو كوشيدند مشى آشتى ناپذير در مقابل كشورهمسايه را مورد تاكيد قرار دهند اما درپس اين نماى سياسى تغييراتى صورت گرفت كه سازگار با مشى سياسى ظاهرى رهبران دولتين هند و پاكستان يعنى مشاجره دائمى نبودند.درماه ژوئيه سال دوهزارو دو هند تلويحا خاطر نشان ساخت كه حاضر است ممنوعيت پرواز هواپيماهاى مسافربرى پاكستان بر فراز هند را لغو كند البته چنانچه پاكستان نيز بنوبه خود اقداماتى عليه اقدامات تروريستى از كشمير در هند بعمل آورد و و سرانجام نيز بمرور زمان رفت و آمد خطوط زمينى و هوائى ميان ايندو كشور از سر گرفته شد و آتش بس ميان قواى ايندو كشور در كشمير بموقع اجرا گذاشته شد و در كنفرانس سران كشورهاى واقع در جنوب شرقى آسيا و عضو سازمان همكاريهاى منطقه ائى در روز ششم ماه ژانويه ميان هند و پاكستان توافقى در باره انجام مذاكراتى همه جانبه براى رفع مسالمت آميز مشكلات موجود ميان ايندو كشور و منجمله مشكل كشمير حاصل شد.

بايد گفت كه حال دو كشور پاكستان و هند رويه ائى واقع بينانه در پيش گرفته اند زيرا در بيانيه لاهور در سال ۱۹۹۹ در باره مذاكرات دوجانبه آمده بود كه بايد در زمينه پيدانمودن راه حلى سريع و مثبت تلاش كرد ولى آنچه كه پس از صدور اين اعلاميه روى داد روياروئى نظامى بود ولى حال در اعلاميه اسلام آباد و منتشره در ماه ژانويه سخن از تداوم مذاكراتى سازنده بميان مى آيد كه در برگيرنده مسائل مختلف است. در هر دو كشور هستند گروههاى افراطى _ملى گرا كه حاضر به سازش و مصالحه منجمله در باره آنچه كه مربوط به دين ميشود، نيستند. ولى آينده نشان خواهد داد كه فعاليت همين گروهها در هند و پاكستان تا چه حد خواهد بود و آنهم زمانيكه پيشنهادهائى براى سازش در باره مساله مورد مشاجره كشمير ارائه شوند.