همكاران آهنى
۱۳۸۵ مرداد ۳۱, سهشنبهدقت كردهايد كه روز به روز تكنولوژى و تجهيزات صنعتى فضاى بيشترى از زندگى روزمره مان را اشغال مىكنند؟ فكر كردن به اين مسئله آدم را ناخودآگاه دچار ترس مىكند كه نكند روزى اين ماشينها و روباتها جاى ما آدمها را هم بگيرند؟ هر چند كه در كارخانههاى و كارگاههاى صنعتى مدتهاست كه روباتها كارگرى مىكنند، اما فكر مىكنيد شدنى است كه در هر شرايطى تكنيك را جانشين انسان كرد؟
شش بيمارستان در شهرهاى لايپزيك، اشتوتكارت و بوخوم آلمان از مدتى پيش روبات هم استخدام مىكنند. سرى به بيمارستان Augusta آگوستا در شهر بوخوم زديم. اينجا روباتها بىسروصدا در راهروها حركت مىكنند، غذاى بيماران را جابهجا مىكنند و رختهاى شستنى را به رختشوىخانه مىبرند. اين روباتها كه مستقل كار مىكنند قادرند سه جمله برنامه ريزى شده را در صورت نياز، زمان انجام وظيفه تكرار كنند.
توجه: ماشين حركت مىكند. توجه: حمل و نقل اتوماتيك.
اين صداى يكى از روباتهاى حمل و نقل است كه ميزهاى چرخدار حاوى دارو و وسايل پانسمان را جابهجا مىكند. اين آدم آهنى سياه رنگ و مسطحى كه در راهروهاى بيمارستان در حركت است غذاى تمام بيماران طبقه را توسط تانكرى كه در پشتش تعبيه شده حمل مىكند، در ضمن رفتارش هم هنگام انجام كار دوستانه است، البته اينطورى برنامهريزى شده. اين روباتها كه پنجاه سانتيمتر عرض و يك متر و شصت سانتيمتر طول دارند، با مهارت تمام از يك بخش به بخش مىروند.
اشتفان هرگيت (Stephan Hergit) مدير فنى بخش مىگويد:” اين ماشينها توسط سيستمهاى كنترل از راه دور هدايت مىشوند. اما زمان حركت در راهروها راهشان را خودشان پيدا مىكنند، يك اسكنر برنامهريزى شده مخصوص دارند كه ابتدا مسير را توسط رادارشان چك مىكند. اينطورى اگر مانعى سر راه باشد آنرا تشخيص مىدهد.“
پرسنل آهنى بيمارستان وقتى گرسنه مىشوند، يعنى وقتى شارژشان رو به اتمام است! به طور خودكار به سمت بخشى مىرود كه سيستمهاى شارژ قرار دارند. سنسورهاى كه در سقف بيمارستان جاسازى شدند روباهتها را به طرف بخش مورد نظر هدايت مىكنند. در صورت نياز روباتها به سرعت و توسط آسانسور به مقصد منتقل مىشوند.
شش ماه پيش وقتى آدم آهنىها بصورت آزمايشى وارد محيط كار بيمارستانى شدند، مشكل بزرگشان همكاران غير آهنىشان بودند كه با ترديد و شك به كل ماجرا نگاه مىكردند. پرسنل بيمارستانى چندان مطمئن نبودند بتوانند با اين سيستمها كنار بيايند. غير از اين استقبال نه چندان گرم مشكل، روباتها اين بود كه نمىتوانستند تشخيص بدهند مانع سر راهشان آدم است يا يك شيى بىجان. مثلأ وقتى يك صندلى وسط راهرو و سر راهشان بود همانجا متوقف مىشدند و مودبانه تكرار میكردند: لطفآ برويد كنار! صندلى كه خودش كنار نمىرفت روبات هم از تكرار اين جمله خسته نمىشد، در نتيجه يك نفر بايد واسطه مىشد و اين داستان را خاتمه مىداد. البته اين مشكل در مرحله بعد برطرف شد. در حال حاضر يك نفر در بخش تكنيكى بيمارستان رفتار روباتها را كنترل مىكند.
اوايل كار خيلىها حتى از نحوه كار روباتها مىترسيدند مسول اتاق جراحى ماتياس برگنر (Mattias Bergner) مىگويد:” اولش يك حس درهم و برهم بود. از طرف ديگه آدم فكر مىكرد اگه ماشينها وارد كار شوند شايد از تعداد پرسنل بيمارستانى كم شود. البته در مورد اين مسئله صحبت شده بود كه هيچ جايى توسط روباتها پر نمىشود. ما هم باور داشتيم براى اينكه اينطورى هم بود، من بيست سال سابقه كار بيمارستانى دارم، در اين مدت هر روز بيمارستان مجهزتر و مدرنتر شده ولى يادم نمىياد كه تا به حال از پرسنل كم شده باشد.“
مجهز شدن بيمارستانها به اين روباتها نه تنها از تعداد پرسنل بيمارستانى كم نمىكند بلكه هر بيمارستان براى استخدام روباتها حدود يك و نيم ميليون يورو نيز هزينه كرده است. روباتها فقط در بخش حمل و نقل كار مىكنند، پرستارى و مراقبت از بيماران وظيفهاى است كه فقط از نيروى انسانى ساخته است.