همايش هاى سويس و برزيل و مساله فقر جهانى

سى و پنجمين نشست مجمع جهانى اقتصاد، با شركت بسيارى از رهبران سياسى و مديران اقتصادى جهان غرب و برخى از سياستمداران آمريكاى جنوبى، آسيا و آفريقا، از روز چهارشنبه در شهر توريستى داوُز سويس آغاز به كار كرد. ۵ هزار و ۵۰۰ سرباز، امنيت محل را به عهده گرفته بودند. وزارت كشور سويس، هزار سرباز ديگر را نيز آماده كرده بود كه در صورت لزوم، براى حفظ امنيت قدرتمندان سياسى و اقتصادى جهان، وارد عمل شوند. علاوه بر آن، از صبح روز چهارشنبه، جنگنده هاى اف آ ۱۸ در آسمان داوُز به پرواز درآمدند تا با خطر احتمالى حمله هوائى مقابله كنند!

همزمان با آن، حدود صد هزار نفر از مخالفان روند جهانى گردانى كه در چارچوب همايش اجتماعى جهانى به هم پيوسته اند، با شعار ”جهانى بهتر امكان پذير است” در”پورتو آلگره” برزيل گرد آمدند تا عليه خصوصى سازى لجام گسيخته اقتصاد كشورهاى فقير و تصميمات سازمان تجارت جهانى دست به تظاهرات اعتراضى بزنند.

هر دو همايش، يك موضوع را هدف قرار داده اند و آن بدهى هاى سنگين كشورهاى فقير است. روزنامه برلينر تسايتونگ، در گزارشى مى نويسد: در حال حاضر جهان سوم ۲ هزار و ۴۳۰ ميليارد دلار به كشورهاى صنعتى بدهكار است. در فاصله سال هاى ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۳ كشورهاى جهان سوم تنها ۱۸۰۰ ميليارد دلار به كشورهاى صنعتى بهره پرداختند، در حالى كه ميزان كمك هاى عمرانى تامين شده براى كشورهاى فقير در همين مدت از ۱۱۰۰ ميليارد دلار فراتر نرفت.

بدهكارى و فقر كشورهاى جهان سوم، پس از وقوع زلزله دريائى جنوب آسيا، بار ديگر به بحث روز محافل سياسى و اقتصادى جهان تبديل شده است. اما فاصله ميان كشورهاى فقير و ثروتمند جهان، چنان عميق است كه گمان نمى رود بحث هاى جارى بتوانند چاره ساز باشند. ” يورگن كايزر” از سازمان دهندگان يكى از نهادهاى آلمانى شركت كننده در همايش اجتماعى جهان مى گويد: ” كمك هائى كه كشورهاى صنعتى براى جبران خسارات زلزله دريائى متعهد شده اند، نمى تواند مشكل بدهى هاى سنگين جهان سوم را حل كند”. در همين مورد ”نورنا هرتس” استاد زن كمبريج كه در گردهمائى مخالفان جهانى گردانى در برزيل حضور دارد مى افزايد: ”كشورهاى جهان، در دوران جنگ سرد، با دريافت اعتبارات، به لحاظ ايدئولوژيك پشتيبانى مى شدند و اكنون دور باطل بدهى و پرداخت بهره هاى سنگين جهان سوم را كاملا به كام خود كشيده است”.

دهقانان خرده پاى هند نيز، كه در سال هاى اخير با روند جهانى گردانى دستخوش دشوارى هاى بزرگترى شده اند، نمايندگانى را به همايش پورته الگره فرستاده اند.

روزنامه ”نويه س دويچلند” با اشاره به اين موضوع، اطلاعاتى درباره وضعيت زندگى دهقانان فقير هند انتشار داده است. اين روزنامه مى نويسد: ”تعاونى ملى توليد شير هند با ۱۱ ميليون و ۴۰۰ هزار عضو، در دهه هاى گذشته چنان گسترش يافت كه در ۵۵۰ هزار روستاى هند داراى يك مركز بود. تقريبا همه اعضاى اين تعاونى، كه ۲ ميليون و ۶۰۰ هزار نفر از آنان را زنان تشكيل مى دهند داراى تنها يك تا سه گاو يا گاوميش هستند و اكثريت آن ها، نه همه، فقط از مالكيت يك تا دو جريب زمين برخوردارند. تنها منبع درآمد اين كشاورزان، شيرى است كه به مراكز تعاونى خود مى فروشند. اما از زمانى كه دولت هند تحت فشار سازمان تجارت جهانى ثبت شركت هاى خصوصى داخلى و خارجى را آغاز كرده، بازار بزرگترين تعاونى دهقانى كشور با بحران شديد روبرو شده است. تعاونى ملى، تاكنون امتيازات و خدمات اجتماعى ويژه اى را براى دهقانان فقير تامين مى كرده كه شركت هاى خصوصى علاقه اى به آن نشان نمى دهند. به عنوان نمونه، يكى از واحدهاى تعاونى در گجرات، با يك بودجه ۲۰۰ هزار روپيه اى در سال، شير كودكستان ها، مسكن معلمان روستائى و بخشى از هزينه هاى تشكيل خانواده هاى جديد را تامين مى كند.

همايش اجتماعى جهان، با تكيه بر چنين نمونه هائى است كه به مخالفت با روند جهانى گردانى، خصوصى سازى اقتصاد كشورهاى فقير و اقدامات سازمان تجارت جهانى مى پردازد و با طرح شعار ”جهانى بهتر امكان پذير است” از كشورهاى ثروتمند مى خواهد كه مسائل اجتماعى را در تصميمات خود فراموش نكنند.