نگاهی به روابط اقتصادی آلمان و اسرائیل

تا چند سال پیش فرآورده‌های کشاورزی نقش اول را در صادرات اسرائیل به ألمان داشتند، اما اینک تولیدات تکنولوژیک پیشرفته در عرصه‌هایی مانند بیوتکنولوژی، کامپیوتر و الکتروتکنیک و نیز محصولات شیمیایی و دارویی محور این صادرات را تشکیل می‌دهند.

به رقم آن که آلمان در صادرات سوخت و یا تجارت الماس با اسرائیل هیچ نقشی ندارد، اما این کشور بعد از آمریکا دومین طرف تجاری اسرائیل است. ارزش مبادلات ا سرائیل و آلمان در سال ۲۰۰۶ به ۹ / ۴ میلیارد یورو رسیده است. به عبارت دقیق‌تر، در سال یادشده، ۲ / ۸ درصد وادرات اسرائیل ( ۳ / ۲ میلیارد دلار) از آلمان بوده است. در همین سال، آلمان واردکننده ۶ / ۵ درصد کل صادرات اسرائیل بوده که به لحاظ ارزش برابر با ۷ / ۱ میلیارد دلار می‌باشد.

اقلام اصلی صادرات آلمان به اسرائیل را فرآوردهای تکنولوژیک پیشرفته در حوزه‌هایی همچون تولیدات شیمیایی، مواد مصنوعی، کائوچویی، فلزی و ماشین‌‌آلات تشکیل می‌دهند. واردات آلمان از اسرائیل شامل تولیدات شیمیایی و بیوتکنولوژی، از جمله در زمینه دارویی، و نیز محصولات الکترونیکی و الکتروتکنیکی در رشته‌های مخابراتی و اطلاعاتی بوده است. فرآورده‌های کشاورزی بر خلاف سابق سهم رو به کاهشی در صادرات اسرائیل به آلمان دارند.

تحرک و پویایی در مناسبات اقتصادی اسرائیل و آلمان از زمان آغاز همکاری‌های علمی و فنی شدت بیشتری یافته است. اسرائیل اینک به یکی از مهمترین قطب‌های همکاری‌های تکنولوژیک برای آلمان بدل شده است.

در همین حال سرمایه‌گذاری مستقیم آلمان در اسرائیل رو به کاهش بوده و به رقم ۱۰۰ میلیون یورو در سال ۲۰۰۶ رسیده است. در عوض شرکت‌های اسرائیلی مبلغی در حدود یک میلیارد یورو در بخش‌های مختلف اقتصاد آلمان سرمایه‌گذاری کرده‌اند که مسکن و مستغلات از جمله‌ی آنهاست.

علاوه بر مناسبات دوجانبه، آلمان مدافع روابط گسترده اتحادیه اروپا با اسرائیل نیز بوده است. سال ۱۹۷۶ بازار مشترک اروپا ( نهاد مادر اتحادیه‌ی اروپا) با اسرائیل به عنوان اولین کشور خارج از این اتحادیه‌ یک قرارداد جامع همکاری‌های اقتصادی و سیاسی امضا کرد. در پی این قرارداد تسهیلات گسترده گمرکی برای محصولات کشاورزی اسرائیل به اجرا گذاشته شد و در عرصه سیاسی نیز دیالوگ منظم میان دو طرف بر اساس مبانی دموکراسی و رعایت حقوق بشر در دستور کار قرار گرفت. این قرارداد، همکاری‌های گسترده در عرصه‌ی علمی، آموزشی، حقوقی و فرهنگی را نیز شامل می‌شد.

از سال ۱۹۹۵ بر اساس مذاکرات بارسلون که مبنای مناسبات میان اتحادیه‌ی اروپا و کشورهای حوزه دریای مدیترانه است قرارداد تازه‌ای راهنمای مناسبات این اتحادیه با اسرائیل است.

به لحاظ اقتصادی، اتحادیه اروپا اینک طرف اول تجاری اسرائیل در جهان است. نزدیک به ۴۰ درصد وارادات اسرائیل در سال ۲۰۰۶ از ا تحادیه‌ی اروپا بوده است. این رقم به لحاظ ارزش به پانزده و نیم میلیارد دلار می‌رسد. در مدت زمانی مشابه، اسرائیل ۳۱ درصد صادرات خود، یا به عبارت دیگر ۴ / ۱۳میلیارد دلار از کالاهای مختلف خود را روانه‌ی بازارهای اتحادیه‌ی اروپا کرده است.

علاوه بر قرارداد جامع همکاری سیاسی و اقتصادی، اتحادیه‌ی اروپا قراردادی هم در زمینه‌ی همکاری‌های گسترده علمی و فنی با اسرائیل دارد. به این ترتیب اسرائیل تنها کشور منطقه‌ی خاورمیانه است که در پروژه‌های تحقیقاتی اتحادیه‌ی اروپا مشارکت و همکاری می‌کند.