نگاهى به فعاليتهاى مؤسسات امام موسى صدر در لبنان
۱۳۸۵ آذر ۲۹, چهارشنبه
�موزشی برای کودکان و نوجوانان می‌پردازد.
سال‌هاست که بزرگترین معضل جوامع شیعی در لبنان کمبود امکانات تحصیلی و آموزشی است و همین امر باعث شده نسل گذشته شیعیان در لبنان نسبت به جوامع مسیحی و یا سنی بسیار متفاوت باشد. در نزدیکی ساحل شهر صور در جنوب لبنان، موسسه امام موسی صدر یکی از مدرن‌ترین ساختمان‌هایی است که در این منطقه دیده می‌شود.
امام موسی صدر در سال ۱۹۵۸ از ایران به لبنان رفت و رهبری شیعیان لبنان را به عهده گرفت. او از معدود شخصیت‌های مذهبی در لبنان بود که توانست در مدت کوتاهی توجه و احترام اکثریت مردم و سران و شخصیت‌های مذهبی و سیاسی لبنان را به خود جلب کند.
از آنجا که در آن زمان به علت برخی مسائل سیاسی و باورهای مذهبی بسیاری از شیعیان لبنان تحصیل در مدارس فرانسوی و یا خارجی را تحریم کرده بودند و با توجه به مشکلات و مسائل زیاد امام موسی صدر تصمیم به تاسیس مؤسسات فرهنگی، بهداشتی و صنعتی برای آنها گرفت. در سال ۱۹۶۲ خانم رباب صدر خواهر موسی صدر از ایران وارد لبنان شد و از آن زمان مدیریت بخش زنان این موسسه را به عهده گرفت.
در این موسسه کودکان و نوجوانان می‌توانند مراحل مختلف آموزشی از کودکستان به بعد را سپری کنند. در حال حاضر در کنار این موسسه در شهر صور کارخانه فرآورده‌های لبنیات و همچنین شیرینی پزی نیز وجود دارد که همگی زیر نظر موسسه امام موسی صدر اداره می‌شوند. رباب صدر مدیر این موسسه هدف از تاسیس آن را این گونه توصیف می‌کند:
«کل این مدرسه و کل این مؤسساتی که امام موسی صدر تاسیس کردند چه برای دختران و چه برای پسران برای آن بود که راه صحیح و تربیت صحیحی برایشان بگذارند تا درس بخوانند و باسواد شوند. چون در این منطقه چیزی وجود نداشت. مدرسه نبود. جوانان و دختران و پسران درس نمی‌خواندند، دانشگاه نمی‌رفتند و کار نمی‌کردند. کسانی که اینجا بودند از لحاظ مادی زندگی سختی داشتند و خیلی هجرت کردند.»
با وجود آنکه خانم صدر بر این باور است که در حال حاضر شرایط بسیار تغییر کرده و سطح سواد مردم بالا رفته است و در میان شیعیان صدها متخصص در زمینه‌های مختلف وجود دارد اما هنوز تفاوت‌های چشمگیری بین شیعیان و دیگر جوامع مذهبی از جمله مسیحی‌ها و یا سنی‌ها در لبنان به چشم می‌خورد. این تفاوت در زمینه‌های فرهنگی و اقتصادی بسیار چشمگیر هستند. سطح تحصیلات، وضعیت معیشت و زندگی و میزان فعالیت‌های اجتماعی و حرفه‌ای زنان در بین شیعیان چندان مطلوب نیست.
تا قبل از جنگ‌های داخلی مؤسسات موسی صدر شاگردان زیادی از اقوام مختلف مسیحی، سنی و حتی فلسطینی داشت که با شروع جنگ‌های داخلی فقط شیعیان دراین مؤسسات به تحصیل ادامه دادند. خانم صدر مهمترین بخش آموزشی این موسسه را این گونه توصیف می‌کند:
«ما در لبنان چند طایفه هستیم که در کنار یکدیگر زندگی می‌کنیم. هم شیعه ، هم سنی، هم دروزی و هم مسیحی. به این بچه‌ها خوب یاد می‌دهیم که تنها نیستیم. ما باید با همه تفاهم داشته باشیم ، همکاری کنیم و احترام بگذاریم به دیگران و همدیگر را دوست داشته باشیم.»
درحال حاضر با توجه به شرایط بحرانی حاکم بر لبنان و انتقاداتی که به عملکرد حزب الله قبل و پس از جنگ سی و سه روزه اخیر با اسرائیل وجود دارد و از آنجا که مؤسسات امام موسی صدر همگی در مناطق شیعه نشین مستقر هستند نمی‌توان در آینده نزدیک امیدی به بازگشت شاگردان دیگر مذاهب به این مؤسسات داشت.
تخریب هشت مرکز آموزشی و بهداشتی امام موسی صدر یکی دیگر از تاثیراتی است که جنگ اخیر لبنان برجا گذاشته است. خانم رباب صدر در این باره می‌گوید: «ما سال‌های سال تلاش می‌کنیم تا یک موسسه را بسازیم و در یک لحظه همه از بین می‌رود.»
در پایان گفت و گو از او درباره آخرین وضعیت پرونده امام موسی صدر جویا می‌شویم: «در واقع اخباری که صد در صد صحیح باشد و ما مطمئن باشیم و یقین داشته باشیم را نداریم. فعالیت‌هایی که در این زمینه می شود هم فعالیت‌های سیاسی است. و تا الان آن گونه که ما دوست داشته باشیم پیش نرفته است. هنوز هم باز به بن بست می‌رسیم.»
لازم به یادآوری است که از سال ۱۹۷۸ که امام موسی صدر لبنان را به مقصد لیبی بنا بر دعوت رسمی معمر قذافی ترک کرد تا کنون هیچ خبری از او در دست نیست.
مريم افشنگ