نگاهى به بازار كتاب در آلمان
۱۳۸۵ فروردین ۳, پنجشنبه
�تابهاى همسايه شمالى آنها، يعنى آلمان است که بر بازار کتاب‌شان غالب است.
فروش بنگاههاى انتشاراتى و کتابفروشى‌هاى آلمان در سال گذشته مجموعا بر ۹ ميليارد و يكصد ميليون يورو بالغ ميشد. در آن سال بيش از ۱۸۰۰ بنگاه انتشاراتى تقريبا ۱ميليارد کتاب توليد کرده بودند.
بدينگونه آلمان با انتشار بيش از ۸۰ هزار عنوان جديد و يا تجديد چاپ بزرگترين ملت کتابخوان در سرتاسر جهان بشمار مى‌رود. تنها دو کشور چين و بريتانيا از آلمان پيشتازترند و اين در جايى ست که بريتانيايى‌ها کتابهايى را نيز که در بنگاههاى انتشاراتى بريتانيايى در استراليا، آفريقايى جنوبى و يا زلاند نو منتشر مى‌‌شوند بحساب فرآورده‌هاى ملى خود مى‌گذارند.
شمار بنگاههاى انتشاراتى و شبکه‌ى تقريبا ۴۵۰۰ کتابفروشى در آلمان نيز، يگانه و بى‌نمونه است. اما آنچه بازار کتاب را در آلمان ممتاز مى‌کند تنوع آن است.
«الکساندر اسکيپيز»، مدير عامل اتحاديه کتابفروشان آلمان، اتحاديه‌اى که برخلاف کشورهاى ديگر ناشران و کتابفروشان را در يکجا سازماندهى کرده است مى‌گويد، تنوع در عرضه‌ى کتاب بسيار مهم است. زيرا مردم جامعه گوناگون‌اند و انديشه‌هايشان نيز گوناگون هستند.
وى مى‌گويد، کتاب چيزى نيست جز ديدگاهها، تخيلات و احساسات انسانى که شکل مادى بخود گرفته‌اند و بطور کلى خوانندگان خود را در ميان مردم مى‌يابند. اين تنوع اما در بسيارى از کشورها بعلت تمرکز هميشه با خطر روبرو است. يعنى اينکه بنگاههاى انتشاراتى بزرگ کوچکترها را مى‌بلعند. پديده‌اى که آلمان تاکنون تا اندازه‌ى زيادى از آن دورى جسته است.
ميان آلمان و اتريش و سوييس در طول چند دهه‌ى متوالى قراردادى در پيوند با قيمت کتاب در کتابفروشى‌ها بسته شده بود، بدينگونه که قيمت يک کتاب در همه‌جاى اين سه‌کشور، بى‌تفاوت از آنکه در کدام کتابفروشى عرضه شود، يکسان است.
چندى است که حتا حفظ قيمت ثابت کتاب در کتابفروشى‌هاى سه کشور شکل قانونى گرفته است. اسکيپيز مى‌گويد، ما شمار زيادى کتابفروشى داريم که به دورافتاده‌ترين گوشه‌هاى آلمان نفوذ مى‌کنند و کتاب را بميان مردم مى‌برند، با وجود اين همه چيزها در بازار کتاب آلمان به گونه‌اى دلخواه به پيش نمى‌رود.
از سالهاى گذشته فروش کتاب تا اندازه‌اى رو به کاهش نهاده است، از اينرو کار انتشار کتاب با خطرهايى روبروست. زيرا برخلاف کالاهاى مصرفى درباره‌ى بازار کتاب نمى‌توان پژوهش و پيش‌بينى کرد که کدام فراورده بخت بيشترى دارد.