نيروگاه شناور، توليد برق از انرژى امواج خروشان دريا
۱۳۸۵ مهر ۱۸, سه‌شنبه
تا چند وقت ديگر نفت و گاز و سوختهاى فسيلى در اختيار داريم؟ پس از تمام شدن انرژى فسيلى چه خواهيم كرد؟ هر چند كه استفاده از انرژى هسته‌اى همچنان به عنوان يك گزينه جايگزين مطرح است اما در نهايت ذخيره اورانيوم هم تمام شدنى است. بعد از طرح موفق نيروگاههاى بادى، دانشمندان اروپايى در نظر دارند انرژى امواج خروشان دريا را به برق تبديل كنند. چندى پيش دوازده كشور اروپايى پيمانى به نام پيمان ”تبديل انرژی آبها“ امضا كرده‌اند. در حال حاضر مراكز تحقيقاتى مختلفى در اروپا در اين زمينه فعالند.
طرح‌هاى متفاوتى براى عملى كردن اين ايده، يعنى استفاده از انرژى امواج دريا در دست بررسى است. در اين ميان طرح نيروگاه شناور كه به تازگى توسط شرکت اسکاتلندی Ocean Power Delivery ارائه شده توجه سرمايه‌گذاران بزرگ را به خود جلب كرده است. نيروگاه شناور كه در مرحله آزمايشى موفق بوده است، نيروگاهى است كه نيروى امواج دريا را به انرژى برق تبديل مى‌كند. سرمايه‌گذاران بزرگى مانند شركت امريكايى جنرال الكتريك و شركت نروژى نورسك هيدرو (Norsk Hydro) يكى از مطرح‌ترين كنسرن‌هاى نفت و گاز اروپا، روى اين طرح سرمايه گذارى كرده‌اند. اولين نيروگاه شناور تابستان امسال در شرق اقیانوس آتلانتیک، نزديكى سواحل پرتقال نصب شده است.
دیوید لیندلای (David Lindley) مهندس انگليسى و يكى از طراحان نيروگاه، پروژه را اينطور تعريف مى‌كند:” چهار تا کالباس آلمانى را تصور کنید که روی سطح آب شناورند، ببینید وقتی موج به قسمت جلویی این كالباسها مى‌خورد، بالا مى‌روند.“
البته لیندلای سعی مى‌کند طرح را تا جایی که ممکن است ساده توضيح دهد. آنچه که او به کالباس‌هاى آلمانى تشبيه مى‌کند ميله‌هايى از جنس فولاد و به طول سی‌متر هستند كه از وسط تا مى‌شوند. اين ميله‌ها درون سيلندرهاى مخصوصى قرار مى‌گيرند كه مثل واگن‌های قطار، چهارتايى به هم متصلند. امواج دريا ميله‌هاى فولادى را بالا و پایین مى‌كند. در اصل مثل این است که پا را از زانو جمع و دوباره دراز كرد. از این بالا و پایین شدن مداوم انرژی تولید مى‌شود.
ليندلاى ادامه مى‌دهد:” لوله‌ها با امواج بالا و پایین مى‌شوند، این حرکت مداوم پیستون‌های هیدرولیکی سيلندرها را به كار می‌اندازند. درست مثل اینکه با صرف نفت موتور هیدورلیک را به حرکت در آورد و برق توليد كرد. “
ظرفيت توليد نيروگاه در حال حاضر حدود دو مگاوات است. پروژه در ابعاد بسیار کوچک آغاز شده اما در آینده نزدیك گسترش پیدا خواهد کرد. در مرحله بعد میله‌های فودلادی چهار تایی درون سیلندر‌ها تبدیل به جفت‌های دوازده تایی خواهند شد، در مرحله تكميلى سیلندرهای صد و ده تایی خواهند بود که انرژی مورد نیاز حدود پانزده هزار خانواده را تأمین مى‌کنند. بهره‌بردارى از اين نيروگاه كه در پنج كيلومترى ساحل پرتقال در اقيانوس نصب شده، اواخر پاییز آغاز مى‌شود و برق توليدى به ساحل ارسال خواهد شد. نصب اولین نیروگاه شناور در پرتقال اتفاقى نبوده است. دولت پرتقال از اين طرح حمايت مى‌كند. توليد انبوه انرژى با صرف هزینه اندک هدفى است كه دولت پرتقال دنبال مى‌كند. ورونیکا لا رگینا (Veronica La Regina) یکی از کارکنان مرکز تحقیقاتی ”انرژی امواج“ در لیسبون پایتخت پرتقال مى‌گوید: ” حداكثر تا پنج سال آینده در پرتقال پنج نیروگاه ساخته خواهد شد. بعد از بررسی خطرات زیست محیطی این نوع نیروگا‌ه‌ها، مکانهای مناسب نصب آنها مشخص خواهد شد.“
البته غير از سواحل پرتقال مكانهاى مناسبى براى نصب اين نيروگاه‌ها وجود دارد، مثلأ سواحل اسپانیا، فرانسه، انگلیس و يا جنوب آفریقا يا آمریکایی جنوبی. مهندسين این نیروگاه در حال بررسى سواحل امريكا هستند. محاسبه‌ها نشان مى‌دهند امواج طوفانی دریا مى‌توانند تا سی صد گیگا وات برق توليد كنند.
دیوید لیندلای پیشنهادات جدیدی دریافت کرده است:” کنسرن اسکاتلندی اسکاتیش پاور( Scottish Power) هم اعلام کرده است که از طرح ما حمایت مالی مى‌کند. البته در سال جاری میلادی سفارشهای ديگرى هم داريم، احتمال دارد بزودى براى پنج نيروگاه جدید قرارداد ببندیم. “
روشن است كه نيروگاههاى شناور مانند نیروگاه های بادی به زودى جاى خود را باز خواهند كرد. آنطور كه ليندلاى معتقد است اين طرح موفقتر از نيروگاههاى بادى خواهد بود.