نمایشگاه کتاب تهران، رشد فروش به رغم شرایط ناگوار
۱۳۹۶ اردیبهشت ۲۳, شنبه
سی‌امین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، عصر شنبه (۲۳ اردیبهشت) با حضور رضا صالحی امیری (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) و کارلو چرتی (رایزن فرهنگی ایتالیا، میهمان ویژه این دوره نمایشگاه) پایان گرفت.
در این دوره، نمایشگاه برای دومین بار در "شهر آفتاب" برگزار شد، امری که تا امروز همچنان ناخرسندی هم ناشران و هم مصرف‌کنندگان را برانگیخته است.
مهمترین اشکال، افزون بر دوری نمایشگاه از مرکز شهر، این است که این بزرگترین و مهمترین رویداد فرهنگی کشور همچنان با مشکلات زیرساختی و نواقص ساختاری درگیر است که با بارندگی شدیدی که امسال پیش آمد، هم به ناشران داخلی و هم به ناشران بین‌المللی آسیب زد.
با این که شهرداری تهران سال گذشته به ناشران قول داده بود که کمبودها و نارسایی‌های نمایشگاه برطرف شود، اما امسال مشکلات همچنان ادامه داشت و به شکل شدیدتری آشکار شد.
بنا به گزارشی که خبرگزاری کار ایران (ایلنا) ارائه داده است، فضای مرطوب و خفقان‌آلود برخی از غرفه‌ها، به ویژه برای بازدیدکنندگان کم سن و سال، غیرقابل تحمل بوده است.
مدیر کمیته ناشران خارجی در گفت‌وگو با همین خبرگزاری، وضعیت برپایی بخش ویژه ناشران خارجی در زیر چادر را "خجالت‌آور" دانسته است. روشن است که این گونه نارسایی‌ها به حیثیت نمایشگاه کتاب آسیب می‌زند و از تمایل ناشران خارجی برای مشارکت جدی‌تر می‌کاهد.
ناشران و مراجعان نمایشگاه از وزیر ارشاد که از نزدیک ناظر این کمبودها بوده است انتظار دارند که در همکاری و هماهنگی با شهرداری در جهت رفع این مشکلات تلاش کند و شرایط ساختاری و امکانات رفاهی نمایشگاه را ارتقا بخشد.
بیشتر بخوانید: ناشران برون‌مرزی در نمايشگاه بی‌سانسور کتاب
رشد فروش به رغم شرایط نامساعد
بنا به گزارش خبرنگار ایلنا امسال "شهر آفتاب" از مراجعه اهل کتاب رونق و ازدحام چندانی را شاهد نبوده است. با این همه و با وجود مزاحمت باد و باران، فروش نمایشگاه نسبت به سال گذشته رشدی ۱۵ درصدی را نشان می‌دهد.
همایون امیرزاده (سخنگوی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران) در جمع خبرنگاران درباره میزان فروش کتاب در دوره سی‌ام نمایشگاه گفته است: «امسال تا پایان روز دهم نمایشگاه ۷۶۵ میلیارد و ۷۷۹ میلیون و ۹۳۰ هزار و ۸۷۷ ریال در نمایشگاه کتاب فروش صورت گرفته است.»
در شرایطی که وضعیت نشر و مطالعه در ایران دوره‌ای بحرانی را سپری می‌کند، فروش ۸۰ میلیارد تومانی طی ده روز می‌تواند امید به رشد و پیشرفت را در این صنعت فرهنگی بیدار کند.
بیشتر بخوانید: روز جهانی کتاب و قصه‌ی پرغصه‌ی نشر و کتاب در ایران
در ایران مشتریان کتاب مدام کمتر می‌شوند و شمارگان (تیراژ) به سطح بسیار پایینی رسیده است. چیزی که این نارسایی را تشدید می‌کند، افزایش دائمی بهای کتاب است که کم‌کم کتاب را به کالایی لوکس تبدیل می‌کند.
در سال‌های پیش از انقلاب بیشتر کتاب‌ها در چاپ اول حداقل ۳۰۰۰ نسخه تیراژ داشتند که بسیاری آن را برای جامعه‌ای بالای ۳۰ میلیون جمعیت اندک می‌دانستند. امروزه در کشوری با بیش از ۷۰ میلیون نفر جمعیت برخی از کتاب‌ها با تیراژ ۲۰۰ یا ۳۰۰ نسخه منتشر می‌شوند.
پایین آمدن تیراژ کتاب تابعی از ناچیز بودن سهم کتاب در "سبد خرید خانوار ایرانی" است که امروزه در مجموع نحیف و رنجور است. در نمایشگاه کتاب هم بی‌گمان بالاترین سهم فروش از آن کتاب‌های درسی است، یعنی موادی که در فرهنگ مطالعه و کتابخوانی نقشی ندارد.