1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

نمايشنامه ى ده فرمان «Zehn Gebote» اثر يوهان كرسنيك

۱۳۸۲ بهمن ۲۰, دوشنبه

نمايشنامه ده فرمان Die Zehn Gebote كه «يوهان كرسنيك» در برلين بر روى صحنه آورد، مى توانست انگيزه اى باشد براى درگيرى ها با اخلاق گرايان مسحيت. اگرچه در مراحل نخستين تمرين ها يا به خاطر صحنه هاى لخت، گروهى دست به اعتراض برداشتند، اما در شب نخستين اجراى آن از چند تهديد فراتر نرفت.

https://p.dw.com/p/A65j

مدير نمايش در واقع محل اجراى آن را نخست كليساى بزرگ دم در برمن در نظر گرفته بود، اما به خاطر مخالفتهاى پرسروصداى مومنان، از اجراى آن در اين كليساى بزرگ چشم پوشى شد و به جاى آن كليساى كوچك تر Friedendkriche را برگزيدند. براى اجرا صندلى ها و نيمكت ها و حتى محراب را جابجا كرده بودند تا گروه نوازندگان و نيز بازيگران و حتا يك اتومبيل را بتوانند در آن جاى بدهند. اجاق هاى برقى براى كباب و نيز چرخ هاى خياطى سينگر كه پشت آنها زنان پير و لخت و عور زندگى مى كنند.

اين زنان در سكوت، بى آنكه سخنى بگويند درزهاى پارچه هاى سياه و سرخ و طلايى رنگ را كه رنگ پرچم ملى آلمان است، بهم مى دوزند. آنسوتر زنهاى ظريف و آراسته درباره ى استعمار زنان در جهان سوم گفتگو مى كنند. و گهگاه جامهاى شراب را پر مى كنند. اين يكى از تحريك كننده ترين صحنه ها است كه با متن هايى كوتاه از كتاب مقدس چون : «تو نبايد دزدى كنى» در ذهن ماندنى مى شود. صحنه اى است كه در ابعاد سياه خود، پيوستگى سرتاسرى دو جهان اول و سوم را برجسته تر مى كند.

گفتگوهاى متن نمايشنامه تقسيم شده است ميان يك پليس و يك قصاب، ميان يك بانوى قاضى و يك بانوى كشيش، ميان يك روسپى و يك ستاره ى سينما و ميان يك سرباز و زباله بر. و فرمانها نيز تغيير ماهيت مى دهند، آنجا كه «تو نبايد خداى ديگرى را بپرست»، و يا «نبايد شهادت دروغ دهى» تبديل به «دشمن صاحب جنگ افزار كشتار همگانى است»، «بيگانه ما را تهديد مى كند» مى شود. و بيگانه هنرپيشه ى سياهپوست آلمانى است كه در آغاز نمايش از يك خودرو كه آتش گرفته به درون كليسا پناه مى برد. و در پايان هم، پس از آنكه حمله ها و تهاجم ها و زخم زبانهاى قهرمانان جامعه را كه در آنجا گردهم آمده اند، و پس از آنكه خوارى هاى آنها را تحمل كرده است، سرخورده و شكوه گر از كليسا بيرون مى رود.

اين خانه به عنوان حافظ و نگهبان «فرمانهاى» خداوندى نتوانست به او پناه دهد و جايى براى خفتن و بيتوته كردن به او بدهد. بيگانه به اين خانه خدا آمد و بيگانه نيز از آن بيرون رفت. يوهان كرسنيك، كارگردان با تصويرسازى و رنگ آميزى سياسى، به موضوع فرمانها كه «با نبايدها و بايدها» آغاز مى گردند و كسى به آنها توجه ندارد، پرداخته و اخلاق مسيحيت را به انتقاد كشيده است.

پرويز حمزوى