نفوذ فزاینده خاخام‌ها در ارتش اسراییل
۱۳۸۸ اردیبهشت ۲۰, یکشنبه
واحد نظامی خاخام‌ها در زمان تاسیس اسراییل، در ارتش این کشور شکل گرفت. خاخام‌ها متولیان تورات بوده و به عنوان روحانیان در دین یهود به حساب می‌آیند.
درسه سال پیش ژنرال "آویخای رونتزکی" به ریاست این واحد نظامی منصوب شد. رونتزکی نخستین طرفدار سرسخت جنبش شهرک‌نشینان در اسراییل است، که به چنین مقام مهم نظامی دست یافته است.
مقامات سیاسی با انتصاب وی، خواهان برداشتن شکاف میان دولت اسراییل و ارتش از یک‌سو، و جنبش شهرک‌نشینان یهودی از سوی دیگر بودند. مخالفت شهرک‌نشینان با دولت اسراییل به ویژه پس از تخلیه اجباری از نوار‌غزه در سال ۲۰۰۵ به شدت بالا گرفت.
رونتزکی با استفاده از فرصت بدست آمده، افکار و نظرات افراطی شهرک‌نشینان یهودی را در ارتش، به ویژه در واحدهای رزمی آن، رواج و گسترش داد.
تحت ریاست وی و در خلال چند سال، تعداد خاخام‌ها در ارتش اسراییل چهار برابر شده است. این خاخام‌ها از آموزشی، همچون آموزش سربازان واحد رزمی در ارتش اسراییل برخوردارند.
با توسعه جدید این واحد نظامی، رونتزکی در آرزوی بازسازی لشکری است، که در تورات، کتاب مقدس یهودیان، وظیفه تهییج مذهبی سربازان قوم اسراییل درنبرد علیه دشمنان را بر عهده داشت.
خاخام‌های نظامی در خط مقدم جبهه
خاخام‌های نظامی امروزی وظیفه دارند، که سربازان اسراییلی را تا خط مقدم جبهه همراهی کرده و بطور "معنوی" از آنان پشتیبانی کنند. در جنگ اخیر در باریکه غزه، این طرح به اجرا گذاشته شد. عملی کردن این برنامه می‌توانست، فعالیتی عادی قلمداد شود، اما در خلال جنگ، از سوی خاخام‌ها، جزوه‌ای میان سربازان اسراییلی پخش شد، که محتوای آن بعدها بسیار بحث‌انگیز شد.
در این جزوه، یکی از همفکران رونتزکی، به نام "شلومو آوینر"، که تئوریسن جنبش شهرک‌نشینان یهودی در اسراییل به شمار می‌آید، مقاله‌ای خطاب به سربازان نگاشته بود. وی در این مقاله به سربازان اسراییلی یادآوری می‌کرد، که سرزمین اسراییل تنها متعلق به یهودیان است. و نباید گذاشت که این سرزمین مقدس توسط گروه‌های "خودمختار" آلوده شود. منظور وی از گروه‌های خودمختار، همان نیروهای فلسطینی بودند.
به نظر وی فلسطینیان همچون قوم "فیلیستر" Philister، مردمی در دوران باستان، عناصری خارجی در اسراییل به حساب می‌آیند وپدران آنان اغلب پس از سال ۱۹۴۸ از خارج به اسراییل مهاجرت کرده‌اند.
برای تقویت روحیه‌ی جنگی سربازان، در این جزوه به سنت نوشتاری خاخام‌ها رجوع داده می‌شد، که بر طبق آن، بیرحمی در مقابل دشنمی سنگدل توصیه و تایید می‌شد.
مخالفت با ترویج نظرات افراطی در ارتش
به ویژه "توصیه به بیرحمی در قبال دشمنان" سبب خشم بسیاری از اسراییلیان شد. "یش دین"، سازمان حقوق‌بشر اسراییل، نیز شکایت‌نامه‌ای را دراین زمینه به دولت این کشور ارسال کرد.
در ماه مارس ۲۰۰۹ روزنامه "هاآرتص" به نقل یکی از فرماندهان ارتش گزارش داد، که خاخام‌ها در طی نبردهای غزه، میان سربازان، دست به توجیه حملات اسراییل به عنوان جنگی دینی زده‌اند.
به نظر منتقدان، رونتزکی نه تنها بیطرفی سیاسی افسران ارتش را زیرپا گذاشته، بلکه با سوءاستفاده از مقام خود، دست به ترویج نظرات راستگرایانه افراطی در ارتش زده است. تاکنون هیچیک از انتقادها و اعتراض‌ها پیامدی عملی وجدی برای رونتزکی به همراه نداشته است.
در هیاهوی کنونی در اسراییل این واقعیت فراموش می‌شود، که کتابچه‌ای همانند این جزوه، بطور رسمی و در هزاران نسخه، میان سربازان اسراییلی در سال ۲۰۰۳ پخش شده بود. این کتابچه، که از سوی یک انجمن دینی یهودی، "شاوی هبرون" بطور رایگان در میان سربازان توزیع شده بود، خدمت سربازی را همچون تکلیفی مذهبی قلمداد کرده و وظیفه ارتش را بازپس‌گیری سرزمین پدری از دشمنان خوانده است.
در جزوه سالانه خاخام‌های نظامی در سال ۲۰۰۶ نیز، سرمقاله‌ای با عنوان
"قرارگاه تو باید مقدس باشد" مبلغ نظراتی مشابه میان نیروهای ارتش بود.
عملیات نظامی همچون تکلیفی مذهبی
برای نمونه، خاخام " شاموئل دوو روزنبرگ" در سال ۲۰۰۷، به موضوع "اخلاق، جنگ و رفتار با دشمنان نظامی و غیرنظامی از زاویه قوانین مذهبی" پرداخته بود. وی در بررسی خود به این نتیجه می‌رسد، که در اصل تمام عملیات نظامی ارتش اسراییل، تکلیفی مذهبی به حساب می‌آید.
این خاخام یهودی بر این باور است، که مردم غیرنظامی در اساس هدف حملات ارتش نیستند، اما "همسایگان تروریست‌ها"، که با اعمال آنان مخالفتی نمی‌کنند، باید مسئولیت عواقب آن، را خود به گردن گیرند. به نظر وی، در چنین مواردی ارتش موظف به تضمین امنیت و آسایش مردم عادی نیست.
بی‌شک در جنگ غزه رواج چنین نظراتی بر برخی از مخاطبان بی‌تاثیر نبوده است. در زمان نبردهای اخیر، تلویزیون اسراییل روزانه همزمان با اخبار، دعایی را از رونتزکی‌برای سربازان پخش می‌کرد، که در آن وعده داده می‌شد، خدا در نبرد با دشمنان یاور و نگاهبان سربازان یهودی خواهد بود.
شهرام اسلامی/ Joseph Croitoru
تحریریه: فرید وحیدی