نخستين هفته كنفرانس مونترال در باره وضعيت جو زمين
۱۳۸۴ آذر ۱۳, یکشنبه
در كنفرانس سازمان ملل متحد در باره وضعيت آب و هوا در جهان، كه در شهر مونترال كانادا برگزار مى‌شود، نمايندگانى از حدود ۱۹۰ كشور جهان شركت دارند. در ميان اين نمايندگان دانشمندان رشته آب و هوا و نيز فعالان گروههاى حفاظت از محيط زيست هستند.
با وجود آنكه قرارداد بين‌المللى حفاظت از جو زمين، پروتكل كيوتو، از آغاز سال ۲۰۰۵ ميلادى معتبر است، از انتشار گازهاى مضر در جو كاسته نشده است.
با اين همه فعالان عرصه حفاظت از محيط زيست خوش‌بين هستند، چون دست كم ديگر كسى به طور جدى در اين باره ترديد ندارد، كه اثر گلخانه‌اى را انسانها هستند كه بوجود مى‌آورند. حتى امريكاييها كه به پروتكل كيوتو پشت كردند، نمى‌توانند اين واقعيت را نفى كنند. حاضران در كنفرانس مونترال معتقدند كه رييس جمهور امريكا جورج بوش قادر نخواهد بود براى مدتى طولانى بر سر موضع خود بماند و هدف‌هاى پروتكل كيوتو را براى كاهش ميزان توليد گازهاى گلخانه‌اى نپذيرد.
اگر چه پروتكل كيوتو تنها گامى نخستين و ناكافى در مبارزه با گرم شدن زمين است، اما بديلى براى آن وجود ندارد. اين نظر زيگمار گابريل، وزير جديد محيط زيست آلمان هم هست. گابريل قرار است در روز سه شنبه، ششم دسامبر، در مونترال حضور يابد. زيگمار گابريل در اين باره مى‌گويد: ”ما هيچ امكان ديگرى نداريم، مگر اينكه همچنان هدفهايمان را دنبال كنيم و سعى كنيم به آنها برسيم. نه تنها به خاطر اينكه اين اهداف به لحاظ حقوق بين‌الملل الزام‌آورند، بلكه به خاطر اينكه اگر پروتكل كيوتو را تحقق نبخشيم چنان نتايج فاجعه‌آميزى در انتظارمان خواهد بود، كه نمى‌توانيم پاسخگوى آنها باشيم.“
در نخستين روزهاى كنفرانس مونترال در باره وضعيت جو زمين به سرعت در مورد آخرين جزييات پروتكل كيوتو توافق به دست آمد. ۱۵۶ كشور اين قرارداد را امضا كرده‌اند. اين قرارداد ۳۸ كشور ثروتمند دنيا را مجبور مى‌كند كه بين سال ۱۹۹۰ و ۲۰۱۲ به ميزان ۵ درصد از گازهاى گلخانه‌اى توليدى‌شان بكاهند. البته به نظر دانشمندان اين ميزان بسيار كم است و هنوز نمى‌توان با آن انتظار تحولى در وضعيت جو زمين را داشت. با اين همه مى‌توان آن را به عنوان نخستين گام پذيرفت.
در هفته آينده وزيران محيط زيست كشورها مى‌خواهند اين موضوع را روشن كنند كه پس از سال ۲۰۱۲ كه قرارداد به پايان مى‌رسد چه خواهد شد. هم اكنون امريكا به طور رسمى در حاشيه قرار گرفته است. به طور غيررسمى مى‌توان مشاهده كرد كه همه مى‌كوشند تا اين بزرگترين كشور صنعتى جهان را به پذيرش مسؤوليت مجبور كنند، چون امريكا مسؤول توليد حدود يك چهارم از گازهاى توليدى گلخانه‌اى در دنياست.
زيگمار گابريل، وزير جديد محيط زيست آلمان، در اين باره مى‌گويد: ”مسأله اصلى در مونترال اين خواهد بود كه بايد بتوانيم روندى را آغاز كنيم كه در آن بتدريج موضع سخت دو طرف نسبت به هم، يعنى امضاكنندگان پروتكل و امريكا، تغيير كند.“
حاضران در كنفرانس محيط زيست مونترال مى‌گويند كه امريكا هم مجبور است زمانى تغيير موضع دهد، بخصوص كه برخى از ايالتهاى اين كشور و بخشهايى از مسؤولان عرصه اقتصاد آن انتقادهايى را به سياست دولت به زبان آورده‌اند. اما دولت بوش همچنان بر اين تأكيد مي‌كند كه برايش پيشرفت فن‌آورى مهمتر است، براى نمونه اينكه بتوان پروسه تجزيه و انباشت گاز دى‌اكسيد كربن هوا را عملى كرد.
در حقيقت دانشمندان نيز به چنين امكانى فكر مى‌كنند، اما تنها به عنوان اقدامى تكميلى در كنار كاهش گازهاى مضر. چون چيزى كه مدام روشنتر مى‌شود اين است كه منابع نفت محدودند و انرژى‌هاى تجديدپذير مى‌توانند در درازمدت اهميت بيشترى پيدا كنند. درضمن آثار و پيامدهاى توفانها و گردبادها ديگر به زحمت قابل تحمل هستند. مدتهاست كه شركتهاى بيمه‌اى كه در سطح جهانى كار مى‌كنند هم حاميان ايده‌هاى حفاظت از محيط زيست شده‌اند.