ناکامی اجلاس اتحادیهی عرب در دمشق
۱۳۸۷ فروردین ۱۱, یکشنبه
در بیانیه‌ی پایانی اجلاس سران کشورهای عضو اتحادیهی عرب که روز یکشنبه (۳۰ مارس) انتشار یافت، همانند بیانیه‌‌های ۱۹ اجلاس گذشته بود. این بیانیه پیشنهادهایی در مورد مناطق بحرانی لبنان، عراق، فلسطین، دارفور و روند صلح خاورمیانه داده است که باید به اجرا درآیند. در این بیانیه همانند گذشته بر اندیشه‌ی وحدت کشورهای عربی تصریح شده است.
پیش از تشکیل این اجلاس مفسران خاورمیانه اشاره کرده بودند که بیانیه‌ی مصوب اجلاس دمشق حتا به اندازه‌ی کاغذی که بر رویش چاپ شده ارزش ندارد. برخی دیگر پیشگویی کرده بودند، اگر این اجلاس نتواند بر بحران دولت در لبنان فائق آید، آنگاه می‌توان گفت که این آخرین اجلاس اتحادیهی عرب خواهد بود.
از قرار معلوم چنین نیز شده است. در اجلاس دمشق تنها ۱۱ تن از سران ۲۲ کشور عضو اتحادیهی عرب حضور داشتند. نیم دیگر از اعضای این اتحادیه با حضور بسیار محدود نامحسوس خود، سوریه را مسئول بحران اسفناک لبنان اعلام کرده بودند. بر اساس استدلال سیاستمداران عرب مخالف سوریه، رهبری دمشق با دخالت‌های مداوم خود، ماه‌هاست که مانع از انتخاب یک رئیس جمهوری در لبنان می‌شود. عربستان سعودی با هیئت دون‌پایه‌ای که به این اجلاس فرستاد، کشور میزبان اجلاس را متهم کرد که دامنه‌ی بحران در لبنان را تشدید کرده است. نخست وزیر لبنان، فواد سنیوره علت عدم حضور کشورش در اجلاس سران دمشق را این گونه توصیف کرد:
"متأسفانه چند روز پیش دولت لبنان مجبور شد بیستمین اجلاس سران کشورهای عرب را تحریم کند. ما بدینوسیله قصد داریم تأکید ورزیم که در هر یک از اجلاس سران اتحادیهی عرب، این رئیس جمهوری لبنان است که باید شرکت کند. مشارکت رئیس جمهوری بیانگر ویژگی‌های خاص و متنوع جامعه‌ی لبنان است، زیرا که رئیس جمهور لبنان یگانه رئیس دولت مسیحی در میان کشورهای عربی است."
اجلاس سران کشورهای عربی به تأکید توصیه می‌کند، هر چه سریع‌تر ژنرال میشل سلیمان، کاندیدای مشترک نیروها در لبنان برای احراز مقام ریاست جمهوری از سوی مجلس انتخاب شود. حال به نظر نمی‌آید که در لبنان به این توصیه اصلا وقعی نهاده شود، زیرا که این طرح اتحادیهی عرب مدت‌هاست که در دستور روز قرار دارد. دو جناح طرفدار غرب و طرفدار سوریه تاکنون به این توصیه هیچگونه توجهی نکرده‌اند.
موضوع دیگر اجلاس سران عرب در دمشق مناقشه‌ی خونین در جبهه‌ی درون‌فلسطینی میان دو جناح حماس و فتح است. در اینجا نیز پیشنهاد میانجیگری از سوی یمن مطرح شد. اتحادیهی عرب بر حمایت خود از این طرح تصریح کرد. عمرو موسی در سخنان خود بوضوح بیان داشت که تا چه اندازه وضعیت در مناطق فلسطینی شکننده است و گفت:
"بر شکاف میان فلسطینی‌ها باید غلبه کرد. ما به نقطه‌ای رسیده‌ایم که تلاش‌های میانجیگرانه‌ی یمن باید بطور واقعی تحقق یابند و مذاکره میان گروه‌های متخاصم فلسطینی باید، آنگونه که یمن می‌خواهد، بار دیگر از سر گرفته شود."
عمرو موسی ضمن اشاره به شکاف در جهان عرب گفت که وضعیت چنان اسفبار است که برای غلبه بر آن باید دستکم دو اجلاس در سال برگزار کرد.