"ناهمگونیِ و تنوع" در دانشگاه‌های آلمان
۱۳۹۰ شهریور ۱۹, شنبه
در حال حاضر ۲۵۰ هزار دانشجوی غیرآلمانی‌زبان در دانشگاه‌های آلمان تحصیل می‌کنند. هشت درصد این دانشجویان را آلمانی‌های مهاجرتبار تشکیل می‌دهند. بقیه خارجی‌هایی هستند که به قصد تحصیل و با ویزای دانشجویی وارد این کشور شده‌اند. فولکر مایر گوکل، قائم‌مقام ریاست بنیاد "برای اقتصاد آلمان" در این رابطه می‌گوید: «پذیرش بیشتر دانشجویان خارجی و قبول این که آلمان کشوری مهاجرپذیر است، چهره‌ی دانشگاه را هم تغییر داده است.»
شرایط متفاوت، نیازهای متفاوت
این دگرگونی تنها شامل ملیت و زبان این دانشجویان نمی‌شود، شرایط کلی آنان را نیز دربرمی‌گیرد. به عنوان مثال، برخی از کسانی که در حال حاضر با داشتن سابقه‌ی کار به تحصیل در مدرسه‌ی عالی "علم و صنعت" مشغولند، فاقد مدرک دیپلم‌اند، خانه و خانواده دارند و به‌طور نیمه‌وقت در حرفه‌ی خود مشغول کارند. در نتیجه از نظر سنی، چند سالی مسن‌تر از دانشجویان دیپلمه‌ی هم‌دوره‌ی خود هستند. از آن‌جا که شرایط این دانشجویان متفاوت است، نیازهای متفاوتی هم دارند. به همین دلیل فولکر مایر گوکل، خواهان فراهم‌آوردن تسهیلاتی است که نیازهای این دسته از دانشجویان را هم برآورده کند: «چون خواست‌ها و نیازهای یک دختر دانشجوی ۲۰ ساله از بولیوی با یک مرد ۴۵ ساله از شهر کلن که هر دو در مدرسه‌ی عالی "علم و صنعت" تحصیل می‌کنند، متفاوت است.»
نقاط مشترک و متفاوت
"تنوع و تفاوت"، در حال حاضر شعاری است که قرار است سیاست‌های آموزشی دانشگاه‌های آلمان نیز بر اساس آن تنظیم شود. این واژه در این چارچوب به معنای آنست که از نقاط مشترک و متفاوت انسان‌ها به عنوان فرصتی در جهت فراهم‌آوردن زمینه‌‌ای مسالمت‌آمیز برای کار و زندگی آنان سود برد. برای این که این "تنوع"، تأثیر مثبتی بر روابط و مناسبات دانشگاهی برجای بگذارد، بنیاد "برای اقتصاد آلمان" مسابقه‌‌ای با عنوان "ناهمگونی بهتر است! تنوع به عنوان یک فرصت" ترتیب داده است. این مسابقه، برای پشتیبانی از مراکزی تنظیم شده که در گستره‌ی دانشگاهی با "پدیده‌‌های تنوع و تفاوت" سرو کار دارند.
در مسابقه‌ی سال گذشته، از جمله، طرح‌های هشت مدرسه‌ی عالی برای تأمین خواست‌ها و نیازهای دانشجویان خارجی انتخاب شد. به عنوان مثال، دانشگاه هنرهای فولکوانگ شهر اسن، جایزه‌ی نخست این مسابقه را که مبلغی بالغ بر ۲۵ هزار یوروست، از آن خود کرد تا با اجرای "برنامه‌ی همراهی و همگامی"، دانشجویان خارجی ترم نخست را با زندگی دانشگاهی در آلمان آشنا سازد. این برنامه که از طریق پایگاهی اینترنتی اجرا می‌شود، دانشجویان سال اول را در حل مشکلات خود در رابطه با کسب روادید، یافتن خانه، ثبت‌نام در این و آن دانشکده و آشنایی با رشته‌های دانشگاهی راهنمایی می‌کند. این اطلاعات از طریق "راهنمایی" در اختیار دانشجو قرار می‌گیرد که به نوبه‌ی خود به شیوه‌ی ویژه‌ای آموزش دیده است.
آموزش تجربه‌ی "تفاوت"
بهره‌گیری از تنوع و تفاوت، به گستره‌ی دانشگاه محدود نمی‌شود. در حال حاضر در اغلب شرکت‌ها و کنسرن‌های بین‌المللی، پیاده‌کردن "طرح‌هایی برای درک و بهره‌مندی از تفاوت انسان‌ها"، در دستورکار آن‌ها قرار دارد. در این شرکت‌ها، دوره‌ها و کلاس‌هایی دایر می‌شود تا مسئولان بخش‌ها روش‌های برخورد و رفتار با کارمندان "غیر بومی" خود را بیاموزند. در دانشگاه آزاد برلین، از سال ۲۰۰۸ دوره‌ی دو سالهای برای "تعلیم و تربیت جنسیتی و تنوع و تفاوت فرهنگی" دایر شده که هر ساله ۲۰ دانشجو می‌پذیرد.
این دوره‌ی تکمیلی دانشگاهی که شهریه‌ی هر ترم آن ۱۵۰۰ یوروست، برای مسئولان ادارات، کارمندان کارگزینی، کارپردازی و مسئولان دفاتر "نظارت بر برابری شغلی و جنسیتی" در دستگاه دولت و هم‌چنین تشکل‌های غیردولتی دایر شده است. فراگیری قانون ضد تبعیض، از جمله واحدهای این دوره است. این دانشجویان، جنبه‌های گوناگون تأثیر اعمال "تبعیض نامرئی" را می‌آموزند (مثلاً داوطلب شغلی با نام خانوادگی غیرآلمانی که به این دلیل اصولاً برای مصاحبه دعوت نمی‌شود) و ساختارهایی که در شرکت‌ها و ادارات، باعث از بین بردن تبعیض یا ایجاد آن می‌شوند، بررسی می‌کنند. اغلب دانشجویان این رشته که بین ۳۰ تا ۶۰ سال سن دارند، حقوق و اقتصاددان، با مدرک لیسانس هستند. یک سوم این گروه را دانشجویان خارجی‌ای تشکیل می‌دهند که در کشورهایشان با مسائلی چون تبعیض، تساوی حقوق و مدارا روبرویند.
FF/AJ