مهمترين دلايل افزايش بهاى نفت

اين پيش بينى، در اروپا با ترديد كارشناسان روبرو شد، اما آن ها نيز افزايش بهاى نفت خام تا بشكه اى ۷۵ دلار را در سال جارى امكان پذير مى دانند. دو تن از استراتژيست هاى دويچه بانك اين احتمال را كه بهاى نفت خام از بشكه اى ۷۵ دلار بالاتر برود تنها ۲۱ درصد پيش بينى كردند.

به گزارش روزنامه هندلزبلات يكى از مهمترين دلايل افزايش مهارناپذير بهاى نفت آن است كه سرمايه گذاران مى دانند كارتل اوپك مرز توانائى استخراج خود را از سر گذرانده و نمى تواند بيش از اين به عطش نفتى جهان، به ويژه ايالات متحده آمريكا و چين پاسخ دهد. اوپك در ماه ژوئن امسال در دو مرحله يك ميليون بشكه بر توليد خود افزود و آن را به روزانه ۲۹ ميليون بشكه رساند. اين البته آمار رسمى توليد اوپك است، اما برخى از كشورهاى عضو اين كارتل به صورت غير رسمى نيز مازاد بر سهميه خود توليد مى كنند. با اين همه، اوپك قادر است با تمام ظرفيت خود تنها ۴۰ درصد نياز نفتى جهان را تامين كند. در اين ميان، سهم توليد فعلى ايران تنها ۴ ميليون و ۱۰۰ هزار بشكه است.

در كنار ناتوانى اوپك از توليد بيشتر، از ديد خبرگان، گزينش محمود احمدى نژاد به رياست جمهورى ايران نيز، در تشديد بحران نفت بى تاثير نبوده است. هندلزبلات در گزارش خود به اين نكته اشاره دارد كه بخشى از افزايش بهاى نفت ناشى از اين نگرانى است كه سياست اتمى ايران ممكن است به تنش با ايالات متحده آمريكا بيانجامد و سبب قطع جريان نفت خاورميانه شود.

در روز بيست و هفتم ماه ژوئن امسال، نرخ نفت خام در بازارهاى جهانى به ۶۰ دلار و ۹۵ سنت رسيد و ركورد ۳۰ سال اخير را شكست. روز دوشنبه اين هفته، بازار اندكى آرام شد و نرخ نفت سبك برنت براى محموله ماه اوت در بورس بين المللى نفت لندن به ۵۷ دلار و ۴۵ سنت تنزل يافت. اين سير نزولى خوش بينى هائى را برانگيخته بود، اما روز سه شنبه نرخ نفت بار ديگر هم در نيويورك و هم در بازار آسيا به مرز شصت دلار براى هر بشكه نزديك شد.

درباره تاثير انتخابات ايران بر بازار نفت، ”آدام زيمينسكى” كارشناس برجسته دويچه بانك مى گويد: ”بازار، اكنون خطر افزايش بهاى نفت را نسبت به آغاز سال جارى بسيار جدى تر ارزيابى مى كند. توازن بازار چنان ضعيف شده است كه موضوعاتى نظير تنش اتمى با ايران بر نگرانى ها دامن مى زند. نگرانى اصلى آن است كه در صورت بروز چنين تنشى، صدور نفت خاورميانه با دشوارى هائى روبرو شود”.

اما علاوه بر تغيير شرايط سياسى ايران و ناتوانى اوپك در امر توليد بيشتر، پيش بينى هاى هواشناسان نيز بر نوسانات شديد بهاى نفت اثر داشته است. شبكه اول تلويزيون آلمان در سايت اينترنتى خود اشاره مى كند كه براساس پيش بينى هاى انجام شده، پائيز امسال، گردباد و توفان شديدى در خليج مكزيك رخ خواهد داد. اين توفان مى تواند صدور نفت آمريكاى لاتين را با اشكالاتى روبرو كند و سبب دشوارى هاى تازه اى در زمينه تامين سوخت زمستانى شود.

در بحران بزرگ نفتى دهه هفتاد ميلادى، بحث بيشتر بر سر آن بود كه منابع نفت جهان روزى پايان خواهد يافت. اما به گزارش فرانكفورتر آلگماينه تسايتونگ، اين نگرانى امروز ديگر وجود ندارد. زيرا روزى فراخواهد رسيد كه استخراج نفت ديگر مقرون به صرفه نخواهد بود. به اين ترتيب، مى توان پيش بينى كرد كه استخراج نفت، زودتر از خشك شدن منابع آن پايان يابد. بحران فعلى كه به نظر نمى رسد در كوتاه مدت پايانى داشته باشد، ناشى از آن است كه صنايع نفتى قادر نيستند نفت را به سرعت استخراج و به بازارهاى جهان صادر كنند.

بنياد پژوهش هاى اقتصادى مونيخ، پيش از آغاز حمله به عراق در تحليلى اين نظريه را بيان كرده بود كه علت اصلى بروز جنگ هاى افغانستان و عراق، رقابت ميان چين و آمريكا بر سر كنترل منابع نفت خاورميانه و درياى خزر است. هفته گذشته روساى جمهور چين و شوروى بر سر انجام يك مانور نظامى مشترك در پائيز امسال توافق كردند. اين رويدادها نشان مى دهد كه تحليل بنياد پژوهش هاى اقتصادى مونيخ هوشيارانه و هشدار دهنده بوده است.