منو با خودت ببر!
۱۳۸۵ آبان ۱۶, سه‌شنبه
اگر تصمیم داشته باشید زبان جدیدى یاد بگیرید چه مى‌کنید؟ خوب، موسسه زبان معتبرى نزدیکی خانه پیدا مى‌کنید و بعد از ثبت نام، از ترم بعدى شروع مى‌کنید. اگر بخواهيد بيشتر پول خرج كنيد و زودتر ياد بگيريد از دوست و آشنا سراغ يك معلم خصوصى خوب را مى‌گيريد، يا اينكه نه، چند کتاب خودآموز مى‌خريد و خودتان شروع مى‌کنید. راه بهتری هم هست. روشى که زود نتيجه بدهد، جرات حرف زدن پیدا کنید، هر وقت حوصله داشتيد تمرين كنيد، در ضمن پول هم ندهید. شدنی است! روشی به نام تندم پارتنر (Tandem Partner). تندم در اصل لغت انگلیسی است به معنای پشت سرهم، یکی جلو یکی عقب، دوترکه سوار شدن. یعنی اينكه دوستی پیدا مى‌کنید که به شما زبان یاد بدهد در عوض مشتاق باشد که زبان شما را یاد بگیرد. حالا فرقى نمى‌كند زبان مادرى يا هر زبانى كه مسلط هستيد اينطور هر دو هم شاگرد هستيد هم معلم.
اين روش يادگيرى زبان ميان جوانان و دانشجويان مقيم كشورهايى كه امكان پيدا كردن چنين دوستانى وجود دارد بسيار محبوب است. يكى از مكان‌هاى مناسب براى يافتن چنين دوستانى دانشگاه است. دانشگاه شهر بن در آلمان يكى از دانشگاه‌هاى معتبر اروپاست كه از تمام دنيا دانشجو مى‌پذيرد. كافه‌ترياى دانشگاه در يك قصر قديمى در وسط شهر كه اكنون ساختمان اصلى دانشگاه است پاتوق محبوب دانشجويان است. تقريبأ وسط سالن تابلوی بزرگی قرار دارد که پر از کاغذهاى كوچك و بزرگ آگهى است. انگار هر کس از راه رسیده یک تکه کاغذ اینجا چسبانده! آگهی فروش کمد دست دوم، سبد دوچرخه، كتاب فيزيك مقدماتى، آگهی اجاره خانه، یک نفر هم دنبال کسی مى‌گردد که به رقص والس علاقمند باشد تا با هم والس تمرين كنند!
ولى بیشتر از همه در اين ميان آگهی‌هاى زبان هستند. آگهى کسانی که دنبال تندم زبان مى‌گردد. اين علاقمندان بيشتر دانشجویانى‌اند که تصمیم دارند برای گذراندن بخشی از دوره تحصیل، دوره کار آموزی و یا كار بعد از تحصيل به کشور دیگری سفر کنند . مثلأ روی این تابلو تقریباً همیشه کسی را پیدا مى‌کنید که مى‌خواهد اسپانیایی یاد بگیرد. علاقمندان زبان اسپانيايى بيشتر دانشجوهاى سال آخر رشته‌های فنی هستند که بازار کار خوبی در اسپانیا دارند.
ولی لابه‌لاى اين كاغذهاى كوچك و بزرگ و اين تابلوى شلوغ و درهم گاه گدارى آگهى افرادى را پيدا مى‌كنيد که دنبال تندم فارسی مى‌گردد. حس خوبی است! وقتى مى‌بينيد كسى مى‌خواهد فارسی یاد بگیرد. راستی چرا فارسی؟ آنیا یکی از دانشجویان دانشگاه بن است که مى‌تواند کمی فارسی صحبت کند.
آنيا: ”چرا؟! من شرق شناسی هستم. شرق شناسى ياد گرفتم.“
دويچه‌وله: ” دانشجوى شرق شناسى هستى؟“
آنيا: ”يا!“
دويچه‌وله: ”چطورى فارسى ياد گرفتى؟ فقط توى دانشگاه يا دوستاى ايرانى هم داشتى؟ “
آنيا: ” ياد گرفتى؟! ...آهان! با دوستام تمرين كردم ولى به دانشگاه ياد گرفتم.“
دانشجويان رشته شرق شناسی باید به دو زبان مسلط باشند. زبان اول عربی است، زبان دوم را مى‌توانند از ميان دو زبان ترکی یا فارسی انتخاب كنند.
راه دیگر پیدا کردن تندم زبان، آگهی اینترنتی است. یعنی همان کاری که توماس کرده است. توماس دانشجوی اسلام شناسی و سیاست است که بعد آشنايى با فرهنگ عربى و تركى تصمیم مى‌گيرد با با فرهنگ ایرانی و زبان فارسی هم آشنا شود. در يك سايت ايرانى خودش را معرفى مى‌كند ومى‌نويسد كه دوست دارد بيشتر با زبان و فرهنگ و رسوم و ايرانى آشنا شود.
دويچه وله: ” مى‌تونى الان فارسى حرف بزنى؟“
توماس:” فارسى؟ جمله كامل؟ (مى‌خنده!)“
مى‌گويد كه فارسى رو متوجه مى‌شود ولى هنوز زود است كه انتظار داشت بتواند جواب هم بدهد. بهارك، يك دختر ايرانى مقيم آلمان به آگهى توماس جواب مى‌دهد.
دويچه وله: ” فكر مى‌كنى چرا بهارك بهت جواب داد؟“
توماس:” بهارك كنجكاو بود. مى‌خواست ببينه كه من كى هستم و چرا دوست دارم با فرهنگش آشنا بشم.“
بهارك: ” نوشته‌هاى توماس نظر من رو جلب كرد. برام جالب بود كه يك آلمانى تا اين حد به فرهنگ من علاقه‌منده و تا اين حد در مورد ايران اطلاعات داره.“
اين كنجكاوى ساده به داستان جالبى ختم مى‌شود. بهارك و توماس پس از مدتى با هم ازدواج مى‌كنند بعد به شيراز شهر بهارك سفر مى‌كنند و دوباره جشن عروسى مى‌گيرند!
اطلاعات توماس در مورد فرهنگ و سنت ايرانى جالب است. اول از همه اينكه شيفته موسيقى ايرانى است. وقتى مى‌پرسى خواننده مورد علاقه‌ات كيست؟
توماس: ” شجريان، محمدرضا شجريان...“
مى‌گويد قبل از اينكه با بهارك آشنا شود در رستوران دانشگاه گاهى با دانشجوهاى ايرانى صحبت مى‌كرده و وقتى براى اولين بار از موسيقى ايرانى مى‌پرسد يكى از همين دانشجوها براى معرفى موسيقى ايرانى كاست شجريان را به او قرض مى‌دهد. گذشته از اين مى‌گويد: ” توى آلمان وقتى دنبال موسيقى سنتى ايرانى مى‌گرديد شجريان اولين خواننده‌اى است كه باهاش آشنا مى‌شويد. توى هر مركز فروش سى‌دى و نوار سى‌دى‌هاى شجريان رو توى قفسه‌ها پيدا مى‌كنيد.“
توماس به كشورهاى زيادى سفر كرده و با كنجكاوى فرهنگ و رسوم كشورهاى مختلف را دنبال مى‌كند. مثلأ مى‌گويد در مصر برايش جالب بوده كه اهالى جنوب مصر براى اهالى شمال لطيفه درست مى‌كنند. وقتى مى‌پرسى چه چيزى در فرهنگ ايرانى با بقيه كشورهاى شرقى كه ديدى تفاوت داشت؟ برايت جالب بود و يا غافلگيرت كرد؟ مى‌گويد:” تعارف!“
اينكه آدم‌ها مدام تعارف مى‌كنند. مودبانه با هم صحبت مى‌كنند ولى منظورشان آن چيزى كه مى‌گويند نيست!! مى‌گويد تعارف را آن هم با اين شدت جاى ديگرى نديده بود.
براى پيدا كردن اين دوستان حتمأ نبايد در يك دانشگاه بين‌المللى درس خواند و يا در اروپا بود. ارتباط اينترنتى با سايتهاى فرهنگى و آموزشى كشورهاى مختلف امكان يافتن اين دوستان جالب را فراهم مى‌كنند. دوستانى كه مشتاقند با زبان و فرهنگ و رسوم ايرنى آشنا شوند. مى‌توان اين دوستى را از بعد ديگرى هم نگاه كرد. مريم دانشجوى كامپيوتر يكى از دانشگاه‌هاى تهران است كه تصميم دارد در آلمان ادامه تحصيل دهد. مى‌گويد از يك سال پيش شروع به ياد گرفتن زبان آلمانى كرده و چند وقت پيش، تصادفى هنگام چت كردن با يكى از اين دوستان اينترنتى آشنا شده است.
دويچه‌وله:” دوستت چند ساله است، چى‌كار می‌كنه چرا دوست داره فارسى ياد بگيره؟“
مريم:” ام! حدودأ... يه دختر هم سن و سال من داره. مهندس آلمانى يه كه الان براى مأموريت كارى توى چين زندگى مى‌كنه ولى براى مأموريت بعدى‌اش مى‌خواد بره تاجيكستان. دوست داره فارسى ياد بگيره. “
دويچه‌وله: ” چطور با هم زبان تمرين مى‌كنيد؟ برنامه مشخصى داريد؟“
مريم:” توى اينترنت با هم قرار مى‌گذاريم با هم چت مى‌كنيم. من فارسى به اون ياد ميدم اون آلمانى به من. اون اشكالهاى من رو تصحيح مى‌كنه من هم اشكالهاى اون رو. ولى بايد با هم قرار بگذاريم ببينيم كى وقت داريم چون ساعت اونا با ما فرق مى‌كنه. هر وقت كه هر دومون وقت داشته باشيم قرار مى‌گذاريم.“
دويچه‌وله: ”اين روش چقدر كمكت كرده؟“
مريم: ”اولأ زبانم بهتر شده، اصطلاحات و جملاتى ياد گرفتم كه توى كتابهاى آموزشى مقدماتى نيست. بعد هم كلى اطلاعات بدست آوردم مثلأ كدوم شهر براى زندگى دانشجويى بهتره يا اينكه بعد چطور مى‌تونم بعدأ كار پيدا كنم يا چطور مى‌شه خونه پيدا كرد.“
براى پيدا كردن دوستان اينترنتى كه در يادگيرى زبان كمكتان كنند مى‌توانید در سايتهاى جستجوگر مثل گوگل كلمه تندم را به انگلیسی تایپ کنید. سایتهای آموزشی و رايگان زيادى در سراسر دنيا در اين زمينه فعالند. اين سايتها قسمت مخصوصى برای ثبت نام دارند كه بايد مشخصات‌تان را وارد کنید. اگر هنگام ثبت نام به تمامى گزينه‌ها و نكات ذكر شده دقت كنيد و پاسخ كامل بدهيد حتمأ جواب خواهيد گرفت.
شبنم نوريان