ممنوعیت تحصیل اتباع عراقی و افغانی در ایران
۱۳۸۷ آذر ۲۳, شنبه
شیوانظرآهاری، فعال حقوق کودکان مهاجر، چنین تصمیماتی را ناشی از نبود تشکل‌های مدافع حقوق پناهندگان و همچنین ضعف‌های ساختاری نظام آموزش عالی در ایران می‌داند.
دویچه وله: شما نمونه‌هایی را در اطراف خود سراغ دارید که مشمول این بخشنامه شده باشند؟
شیوا نظرآهاری: من با کودکان افغانی کار می‌کنم. البته نه در سطح دانشگاهی. این‌ها کسانی هستند که حتی از آموزش ابتدایی نیز محروم هستند. افغان‌هایی که به صورت غیرقانونی در ایران زندگی می‌کنند، اصلا امکان تحصیل ندارند و آنها هم که به شکل قانونی ثبت شده‌اند، شرایط مساعدی نداشته و در مدارس ایرانی با مشکلاتی مواجه هستند. به این ترتیب، جایی برای آنها در مدارج بالاتر تحصیلی نیست. تصور من اینست که وقتی کسی در کشوری بعنوان پناهنده پذیرفته می‌شود، دارای حقوقی است و این اقدام‌ها، نقض آشکار حقوق شهروندی است.
ظاهرا این بخشنامه جدید نیست و صدور آن مربوط به یکسال قبل است. چرا این اقدام بازتابی در میان فعالان حقوق بشر و حقوق پناهندگان نداشته است؟
معمولا چنین است که در ایران بخشنامه‌هایی صادر می‌شوند ولی هنگام تصویب، رسانه‌ها آن را بازتاب نمی‌دهند. مسائل زمانی فراگیر می‌شوند که رسانه‌ای شوند. ما در جامعه بسته‌ای زندگی می‌کنیم و رسانه‌ها نیز امکانات دنیای مدرن را برای پوشش خبرها ندارند. خبرها دیر منعکس می‌شوند و به همین ترتیب، اعتراض‌ها دیر بروز می‌کنند. مثلا قضیه بومی گزینی را سازمان سنجش تصمیم گرفته و اعلام کرده بود، اما تنها وقتی نتیجه کنکور روشن شد، واکنش‌ها دیده شدند.
درخبرها نیز هست که پناهندگان عراقی و افغانی در دانشگاه آزاد اجازه دارند درس بخوانند....
بله، ساده و روشن است. در دانشگاه سراسری، این دولت است که سرمایه‌گذاری می‌کند و هزینه‌ها را می‌‌پردازد. اما در دانشگاه آزاد، هر فرد خودش هزینه تحصیل را تقبل می‌کند.
کودکان افغانی که شما با آنها کار می‌کنید، خودشان خبر دارند که چه چشم‌اندازی برای ادامه تحصیل آنها در سطوح بالاتر هست؟
بله. آنها می‌بینند که شرایط چقدر سخت است. آنها که غیرقانونی آمده‌اند، اساسا تحت فشارند و حق آموزش و حقوق دیگر از آنها سلب می‌شود تا مجبور شوند به کشورخود بازگردند. اما برخی از آنها که هویت‌شان ثبت شده، توانسته‌اند تا سطوح بالا خود را بالا بکشند.البته چنین مواردی نادر هستند.
آیا مدافعان حقوق پناهندگان درصدد نیستند که به این تصمیم‌ها اعتراض کنند؟
ما نهاد مستقلی برای دفاع از حقوق پناهندگان در ایران نداریم. به نظر من، حال که به صورت تخصصی نهاد و انجمنی نداریم، این وظیفه مدافعان حقوق بشر و حقوق شهروندی است که به این گونه‌تصمیم‌ها اعتراض کنند.