مصاحبه‌ی ’اتمی‘ صدر اعظم آلمان

آلمان در تعطیلات تابستانی به سر می‌برد و مصاحبه‌ای مفصل در دوره‌‌‌ی تعطیلات با صدراعظم، رسمی هر ساله است. امتیاز انجام چنین مصاحبه‌ای از آن تلویزیون شبکه‌ی یک کشور (ARD) است.

مصاحبه‌ی امسال پیشاپیش مهم تلقی می‌شد. دیشب (۱۹ ژوئیه) که از تلویزیون پخش شد، فورا در رسانه‌ها موضوع بحث و تفسیر قرار گرفت. توجه ویژه به آن از جمله به خاطر گفته‌هایی در آن است که به انتخابات پیش رو برمی‌گردد.

۲۷ سپتامبر تاریخ برگزاری انتخابات مجلس سرتاسری در آلمان است. نتیجه‌ی این انتخابات معین خواهد کرد که آیا ائتلاف حاکم − که ترکیبی از دو حزب متحد دموکرات مسیحی و سوسیال‌مسیحی با حزب سوسیال‌دموکرات است − به کار خود ادامه خواهد داد، یا این که ائتلاف دیگری به جای آن خواهد نشست.

نظرسنجی‌ها حاکی از آن‌اند که به گمان اکثریت آلمانی‌ها آنگلا مرکل به هر حال صدراعظم باقی خواهد ماند.

ائتلاف مطلوب صدراعظم

مرکل در مصاحبه‌ی دیشب گفت که ائتلاف بزرگ دو حزب متحد مسیحی با سوسیال‌دموکرات‌ها خوب بوده، اما بهتر آن است که ائتلاف حاکم بعدی میان دو حزب متحد مسیحی با حزب لیبرال (FDP) باشد. مرکل در مصاحبه‌ی دیشب تمایلی قوی از خود نشان داد به بازگشت به سنت ائتلاف دموکرات‌مسیحی‌ها با لیبرال‌ها. او گفت حتا با اکثریتی که با یک رأی اضافی حاصل شود، مایل است کابینه‌ی تازه را با کمک لیبرال‌ها تشکیل دهد.

آنگلا مرکل در مصاحبه‌ی دیشب غلبه بر بحران اقتصادی را که دامنگیر کل جهان شده است، ممکن دانست و از پیشرفت اقتصادی آلمان با خوش‌بینی سخن گفت. او در همین رابطه گفت که برای رونق دادن به اقتصاد، حزب او، که حزب دموکرات مسیحی است، با لیبرال‌ها بهتر می‌تواند کار کند.

بحث اتم

در آلمان در دوره‌ی اخیر گرایشی در احزاب میانه و راست رو به نیرو گرفتن بود که تصمیم به چشم‌پوشی از انرژی اتمی را غلط می‌دانست. استدلال می‌کردند که انرژی اتمی تمیز و ارزان است و بدیلی ندارد. گرایش انتقادی عقب ننشست و حمله‌ای را آغاز کرد که به ویژه ‌پس از مشکلات پیاپی در نیروگاه اتمی کرومل در شمال آلمان بسیار نیرو گرفت. بحث در مورد انرژی اتمی تا حدی بالا است که بخش اصلی مصاحبه‌ی دیشب آنگلا مرکل به آن اختصاص داشت. و درست همین بخش است که بیشترین بازتاب را در رسانه‌های آلمانی داشته است.

مرکل دیشب به کلیت موضوع انرژی اتمی و ناامن بودن و غیراقتصادی بودن آن نپرداخت و در رابطه با نیروگاه مسئله‌ساز کرومل حمله را متوجه مدیریت آن کرد که در دست شرکت سوئدی "واتن‌فال" است.

این نیروگاه دو سال تعطیل بود، تا تعمیر شده و ایمن بودن آن تضمین شود. بلافاصله پس از آنکه کار آن از سرگرفته شد، در آن نقص فنی پیش آمد. حتا یک نقص کوچک فنی در یک نیروگاه اتمی می‌تواند در زنجیره‌ای از کنش‌ها و واکنش‌ها قرار گیرد و به یک فاجعه‌ی چرنوبیل‌وار منجر شود.

مرکل با عصبانیت بسیار به موضوع نیروگاه کرومل پرداخت. او گفت: «انسان دچار خشم می‌شود، وقتی می‌بیند که در اینجا چه پیش می‌آید و واتن‌فال چگونه مدیریت می‌کند.»

آنچه مرکل در مصاحبه‌ی دیشب خود در مورد نیروگاه کرومل گفت، پایین‌تر از سطح بحث‌ها در مورد انرژی اتمی است. هم اکنون زیگمار گابریل، وزیر محیط زیست از حزب سوسیال‌دموکرات، مشتریان برق نیروگاه کرومل را فراخوانده تا از جای دیگری برق مورد نیاز خود را تأمین کنند. این عملا به معنای فراخواندن به تحریم است. "ان‌جی‌او" طرفدار محیط زیست، "کمک زیست‌بومی آلمان" (DHU) هم در این میان بررسی‌ای انتشار داده که ثابت می‌کند این ادعا که انرژی اتمی ارزان‌تر از دیگر شکل‌های کسب انرژی است، یک دروغ بزرگ است.

در آلمان کار به جایی رسیده که سیاستمداران اتم‌دوست حزب بایری سوسیال‌مسیحی هم با نظر به انتخابات پیش رو کوشش می‌کنند خود را چندان به رادیوآکتیو آلوده نکنند. مارکوس زودر (Markus Söder)، وزیر محیط زیست بایرن در مصاحبه با تلویزیون فونیکس گفته است که "اتم‌پرست" نیست، و انرژی اتمی را فقط برای یک دوره‌ی انتقالی، تا چاره‌ی دیگری پیدا شود، ضروری می‌داند.

برنامه‌های اتمی دولت ایران

آخرین پرسش و پاسخ در مصاحبه‌ی تلویزیونی دیشب آنگلا مرکل به ایران اختصاص داشت. دولت ایران پیغام می‌فرستد که آماده برای از سرگیری گفت‌وگوهای اتمی است و علی اکبر صالحی، رئیس تازه‌ی سازمان انرژی اتمی، گفته است که «ادامه‌ی پرونده‌ی هسته‌ای ایران به ضرر همگان است».

پرسشگر با نظر به این گونه گفته‌ها از طرف دولت ایران، که هنوز معلوم نیست مصلحت روز است یا جدی است، از آنگلا مرکل می‌پرسد که آیا در ایران تحرکی پدید آمده است. مرکل در پاسخ می‌گوید که امیدوار است و در ادامه می‌گوید که با نظر به تحولات داخلی در کشور، خردمندانه آن است که دولت ایران به شفافیت رو آورد و برنامه‌های اتمی خود را متوقف کند.

RN/KG