مشکلات حضور نظامی بریتانیا در جنوب عراق
۱۳۸۶ شهریور ۳, شنبه
در آغاز به نظر می‌رسید که حضور نظامی بریتانیا در جنوب عراق، موفق‌تر از حضور آمریکایی‌ها در مرکز این کشور بوده است. اما از قرار معلوم، کنترل اوضاع جنوب عراق دارد از دست بریتانیایی‌ها خارج می‌شود و سربازان این کشور آماج حملات قرار گرفته‌اند.
طبق تحلیل‌ها، در پنجمین سال حضور نظامی بریتانیا در جنوب عراق، به عوض تشکیل ملت، جنگ و گریز در این کشور جریان دارد. بریتانیا که کارهای سازندگی‌اش در عراق، مدت‌ها موفق‌تر از آمریکایی‌ها به نظر می‌رسید، مدتی است که دیگر بر اوضاع مسلط نیست.
جالب اینجاست که شدیدترین انتقادات از طرف آمریکایی‌ها مطرح می‌شود. «جک کین» ژنرال بازنشسته‌ی آمریکایی و مشاور نظامی دولت آمریکا اوضاع در جنوب عراق را به بی.بی.سی. چنین توصیف می‌کند: «جنگ تمام عیار میان باندها و عدم کنترل خشونت».
تنها در ماه اوت دو فرماندار ایالت‌های جنوبی در جریان سوء‌قصدها جان خود را از دست داده‌اند. شهر بصره تحت کنترل گروه‌های رقیب شبه‌نظامی شیعه است. این گروه‌ها بطور مستمر با هم درگیری‌های مسلحانه دارند و نیروهای بریتانیا نمی‌توانند کاری علیه آن‌ها صورت دهند.
اگر در سال ۲۰۰۴ تنها ده سرباز بریتانیا در جریان ماموریت خود در جنوب عراق جان باختند، شمار قربانیان این کشور امسال تا کنون به دوبرابر این رقم رسیده است. آنتونی کوردسمن از مرکز مطالعات استراتژیک بین‌المللی در واشنگتن در مورد بریتانیایی‌ها در عراق می‌گوید: «نه تنها از نظر نظامی غیرفعالند، بلکه فعالیت سیاسی هم ندارند».
در آغاز، استراتژی بریتانیا برای جنوب عراق موفق به نظر می‌رسید. سربازان این کشور در حال گشت به میان مردم می‌رفتند و سعی می‌کردند با آنان تماس برقرار کنند. اما «تونی داج» سیاست‌شناس دانشگاه لندن معتقد است که این ماموریت از همان آغاز محکوم به شکست بود. وی می‌گوید: «بریتانیایی‌ها از همان آغاز فاقد نیروهای کافی، تدارکات و ظرفیت‌های لازم برای انجام موفقیت‌آمیز این ماموریت بودند. دست‌کم در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ به میان مردم عراق می‌رفتند و خشونت را محدود می‌ساختند. اما نقش امروز آنان محدود شده است به ترمز فرسوده‌ای برای جلوگیری از هرج و مرج در بصره».
بریتانیا به عنوان شریک کوچک‌تر آمریکا در هجوم نظامی به عراق، بیش از هر چیز از بی‌برنامگی آمریکا آسیب دید. اما منتقدان از بودجه‌ی ناچیز بریتانیا برای بازسازی در عراق، فقدان هماهنگی درونی و شمار پایین نیروهای بریتانیایی در آنجا نیز شکایت دارند.
۴۵ هزار سرباز بریتانیایی در مارس ۲۰۰۳ در حمله‌ی نظامی به عراق شرکت داشتند. چهار ماه پس از آن فقط ۹ هزار سرباز در جنوب عراق مستقر بودند. شمار آنان اینک به ۵۵۰۰ نفر رسیده است. علت این امر، تحلیل رفتن ارتش بریتانیا در کل آن است. شمار کل سربازان ارتش بریتانیا در حال حاضر ۱۰۰ هزار نفر است. آخرین بار در سال ۱۸۴۰ بود که ارتش بریتانیا این شمار کم سرباز در صفوف خود داشت.
در این میان، بریتانیا از کنترل چهار ایالت جنوبی عراق دست کشیده است. سربازان این کشور بزودی پایگاه خود در اطراف کاخ پیشین صدام حسین در بصره را نیز ترک خواهند کرد. بریتانیایی‌ها هر روز هدف حملات قرار می‌گیرند. اینک در لندن این پرسش با شدت مطرح است که تا کی باید در عراق ماند؟