مستند "چوکا، الان ساعت چنده؟" • گالری عکس
مستند "چوکا، الان ساعت چنده؟" توسط پناهجویی ایرانی در اردوگاهی در جزیره مانوس مخفیانه فیلمبرداری شده و با همکاری یک فیلمساز ایرانی ساخته شده است. فیلم در اکتبر ۲۰۱۷ در جشنواره فیلم لندن به نمایش درآمد.
مستند "چوکا، الان ساعت چنده؟" توسط پناهجویی ایرانی در اردوگاه ویژه پناهجویان در جزیره مانوس در کشور پاپوآ گینهنو فیلمبرداری شده و با همکاری یک فیلمساز ایرانی ساکن هلند ساخته شده است. این فیلم توانسته تاکنون به دو جشنواره معتبر بینالمللی راه پیدا کند.
داستان این فیلم طی بیش از دههزار دقیقه مکالمه صوتی از طریق واتساپ بین دو سازنده فیلم شکل گرفت که همدیگر را تنها از طریق اینترنت میشناختند. این فیلم تصویرگر زندگی پردرد و رنج پناهجویان ایرانی در این اردوگاه است. پناهجویانی که به امید آزادی ده هزار کیلومتر را پشت سر گذاشتهاند و به جای آن بیش از ۴ سال است که پشت حصارهای اردوگاه که درواقع یک زندان است، روز را به شب میرسانند.
تصاویر فیلمبرداری شده توسط گوشی تلفن همراه بهروز بوچانی کارگردان فیلم، دور از چشم ماموران امنیتی اردوگاه ضبط شده و مخفیانه به هلند فرستاده شده است.
دولت استرالیا پناهجویانی را که به طور غیرقانونی به سواحل این کشور وارد شدهاند، بازداشت و به اردوگاههایی در جزیره نائورو در اقیانوس آرام و جزیره مانوس متعلق به پاپوآ گینه نو اعزام کرده است. این افراد اجازه ورود به خاک استرالیا را ندارند هرچند به خیلی از آنها پناهندگی اعطا شده است.
سمپاشی در محیط اردوگاه
پناهجویان ساکن مانوس که بیش از ۴ سال در شرایط سخت در این اردوگاه زندانی هستند علیه بازداشت غیرقانونی خود و رفتارهای خشونتآمیز مقامات اردوگاه پروندههایی قضایی تشکیل دادهاند.
آرش کمالی سروستانی سازنده دیگر فیلم در مصاحبهای با دویچهوله گفت: «"چوکا، الان ساعت چنده؟" سندیست که در تاریخ میماند. هم پناهجویان و هم بومیان جزیره مانوس قربانی سیاستهای مهاجرتی دولت استرالیا هستند و ما به این موضوع در فیلم پرداختهایم.»
در صحنههایی از فیلم، لحظاتی از مراسم و جشنهای مردمان بومی ساکن جزیره تصویر شده است که در تقابل نماهای فضای اردوگاه، نمایشگر تضاد آزادی و اسارت هستند.
بهروز بوچانی که هم به عنوان زندانی در فیلم حضور دارد هم به عنوان خبرنگار و هم در واقع یکی از سازندگان فیلم است، این مستند را نوعی "افشاگری" میداند. او در مصاحبه با دویچهوله گفت: «این فیلم صدای دوهزار نفری است که در مانوس و نائورو زندگی میکنند.»
نام این فیلم که از نام پرندهای بومی در جزیره مانوس به نام "چوکا" گرفته شده است، در واقع نام زندانی انفرادی هم هست که در داخل اردوگاه برای پناهجویان برپا شده است. پرنده چوکا به اعتقاد محلیها، نماد هویت مردم بومی این منطقه است که با آواز بلند و گیرای خود زمان را اعلام میکند.
آرش کمالی سروستانی: «در صحنهای که یک کودک محلی پشت حصارهای اردوگاه با آواز کردی بهروز میخندد و میرقصد، نشان میدهد که آدمها از دو فرهنگ و زبان کاملا متفاوت فقط با یک موزیک و آواز میتوانند با هم ارتباط برقرار کنند.»