مذاکرات هستهای ژنو: خوش‌بینی‌ها و بدبینی‌ها
۱۳۸۷ تیر ۲۸, جمعه
روز جمعه، ۲۸ تیر سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت جمهوری اسلامی برای مذاکره با نمایندگان اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل و آلمان به ژنو رفت. نشست روز شنبه برگزار می‌شود و قرار است که جلیلی یکشنبه به ایران بازگردد.
در این نشست ویلیام برنز، معاون وزارت امور خارجه‌ی ایالات متحده نیز حضور دارد. اینکه برای نخستین بار یک نماینده آمریکا در مذاکرات هستهای با ایران شرکت می‌کند، می‌تواند بیانگر این باشد که دولت جورج بوش در سیاست خود در رابطه با ایران به طور جدی تجدیدنظر کرده است.
مقامات ایرانی از سیاست جدید ایالات متحده خرسندند و چنین به نظر می‌رسد که منتظر آغاز فصل جدیدی در روابط دو کشور هستند.
هفته‌ی گذشته محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران اعلام کرد که از مذاکرات مستقیم و دوطرفه با آمریکا استقبال می‌کند و با ایجاد دفتر نمایندگی این کشور در تهران مخالفتی ندارد. عباس محتاج، معاون وزیر کشور نیز در مصاحبه با "تایمز اقتصادی آلمان" تاکید نمود که دولت ایران در این رابطه منتظر اقدامات ایالات متحده است و امنیت دیپلمات‌های آمریکایی را در تهران تضمین می‌کند. او گفت: «هرکس که نزد ما بیاید، میهمان ماست».
منوچهر متکی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز چرخش جدید آمریکا را به فال نیک گرفت و خواستار آن شد که میان ایران و ایالات متحده پروازهای مستقیم دایر شود.
بدبینی کوشنر و میانجی‌گری سوریه و ترکیه
در حالی که تلاش‌های چندجانبه برای حل و فصل بحران هستهای جریان دارد، مقامات اتحادیه اروپا نسبت به دور جدید مذاکرات زیاد خوش‌بین نیستند. علاه بر خاویر سولانا، نماینده ارشد اتحادیه اروپا در مذاکرات هستهای، وزیر امور خارجه فرانسه نیز معتقد است که نباید به این مذاکرات امید بست. برنار کوشنر که کشورش ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را به عهده دارد، روز پنجشنبه، ۲۷ تیر یادآور شد که دستاوردهای مذاکرات گذشته با ایران "برابر صفر" بوده است. کوشنر گفت که خود او با مقامات ایرانی زیاد صحبت کرده، اما به نتیجه‌ای نرسیده است.
یک روز پس از اظهارات کوشنر، ولید المعلم، وزیر امور خارجه سوریه فاش ساخت که فرانسه از سوریه خواسته است، در کشمکش هستهای با ایران میانجی‌گری کند. به گزارش وبگاه خبری آفتاب وی در یک نشست خبری گفته است: «رئیس جمهور فرانسه بر خلاف دیگر رهبران غربی شخصا و با درایت تمام از سوریه خواست، از روابط خود با تهران در این باره استفاده کند».
نیکولا سارکوزی، رئیس جمهور فرانسه چند روز پیش با بشار اسد، رئیس جمهور سوریه در پاریس گفت‌وگو کرده بود.
آفتاب همچنین گزارش داد که علی بابا جان، وزیر امور خارجه ترکیه نیز برای حل بحران هستهای ایران تلاش می‌کند. آفتاب به نقل از بابا جان نوشت: «آنکارا در حال گفت‌وگو با تهران و شش کشور بزرگ در باره همه ابعاد مشوق‌های ارائه شده به تهران است». پیشتر، وزارت امور خارجه ترکیه اطلاع داده بود که استفان هدلی، مشاور امنیت ملی رئیس جمهور آمریکا در ترکیه با مقامات این کشور در رابطه با ایران گفت‌وگو کرده است.
وزیران امور خارجه ترکیه و سوریه پیش از اعلام آمادگی برای میانجی‌گری، با منوچهر متکی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفت‌وگو کرده بودند.
پایان عصر"شرارت"؟
در سال ۲۰۰۲ جورج بوش، رئیس جمهور آمریکا کشورهای ایران، عراق و کره شمالی را "محور شرارت" نامید و خواستار تغییر حکومت در این سه کشور شد. ایالات متحده تا آن زمان در مورد این کشورها سیاست "شلاق و شیرینی" ("هویج و چماق") را به کار می‌برد. بوش تصمیم گرفته بود که از آن پس تنها سیاست "شلاق" را پیش ببرد.
دولت بوش پس از ۶ سال کشمکش با کره‌ی شمالی، مذاکره‌ی مستقیم با مقامات این کشور را پذیرفت. ظاهرا از آن پس کره‌ی شمالی از "محور شرارت" خارج شده است.
اکنون به نظر می‌رسد که آخرین عضو "محور شرارت" نیز با "شیطان بزرگ" (صفتی که حکومت ایران برای ایالات متحده به کار می‌برد) به توافق رسیده و منتظر چراغ سبز این کشور برای برقراری روابط دوستانه است.