محمدعلى دادخواه / پذيرش كانون مدافعان حقوق بشر در فدراسيون بين المللى جامعه هاى حقوق بشر

مصاحبه كننده: كيواندخت قهارى

صداى آلمان: آقاى محمدعلى دادخواه، با گزارشى كه جامعه دفاع از حقوق بشر در ايران منتشر كرد، آگاهى پيدا كرديم از اينكه كانون مدافعان حقوق بشر ايران به عضويت فدراسيون بين المللى جامعه هاى حقوق بشر پذيرفته شد. آيا اين عضويت به نظر شما چه اهميتى براى كانون مى تواند داشته باشد؟

محمدعلى دادخواه: با توجه به اينكه اهداف ملى و انسانى وجهه همت كسانى بوده است كه مبادرت به تاسيس كانون مدافعان حقوق بشر كردند، و آنان درصدد آن بوده اند كه به نحوى از انحا از موارد عديده اى كه حقوق بشر در ايران رعايت نمى شود، جلوگيرى كنند، فكر مى كنيم كه پيوستن كانون به فدراسيون بين المللى گامى مهم است براى اينكه در آينده ديدگاههاى جهانى حقوق بشر را نسبت به اهدافى كه داريم جلب كنيم.

صداى آلمان: فكر مى كنيد اين عضويت در زمينه فعاليت كانون در ايران چه تاثيرى خواهد داشت؟

محمدعلى دادخواه: مى دانيد كه ما بسيارى از مواردى را كه حقوق بشر رعايت نشده و در نهايت منافع عموم در معرض تضييع قرار گرفته بود، تذكر مى داديم. اما ما با دو معضل اساسى مواجه بوديم: يكى اينكه كانون در ايران ثبت نشده بود. ديگر اينكه سازمانهاى جهانى ما را نمى پذيرفتند. اما اين حادثه اى بسيار فرخنده است كه ما بتوانيم نسبت به موارد بسيارى كه اعلاميه صادر كرده بوديم، پيگيريهاى موثرى بكنيم و نظر جهانى را نيز جلب بكنيم.

براى نمونه وقتى كه عليرغم اخطار يونسكو به مسئولين شهر اصفهان نسبت به اينكه نبايد بناهايى فراتر از بناهاى قديم ساخته بشوند، كانون مدافعان حقوق بشر مبادرت به صدور اعلاميه اى در اين باره كرد و از مسئولين فرهنگى كشور خواست كه نسبت به حفظ، حراست و پايدارى ميراث فرهنگى اقدام بكنند. ولى متاسفانه هيچ اقدام شايسته اى در اين زمينه نشد، با وجود آنكه كانون وكلاى اصفهان نيز در باره اين موضوع اعلاميه صادر كرد و حتى شكايتى به دادستان ديوان عالى كشور ارائه شد، و نسبت به اين موارد كه حذف حقوق بشر بود تذكر داديم، اما متاسفانه به اعلاميه هاى كانون توجه لازم ابراز نشد.

ما فكر مى كنيم بعد از اين بتوانيم از مواضع بهترى برخوردار بشويم و مسئولين داخلى توجه لازم را ابراز كنند.

صداى آلمان: آيا كانون مدافعان حقوق بشر به زودى به ثبت خواهد رسيد؟

محمدعلى دادخواه: خوشبختانه كانون روز دوشنبه ۲۵ اسفند، ۱۵ مارس، آخرين مراحل لازم براى ثبت را طى كرد. اميدواريم وزارت كشور لوح ما را ظرف بيست روز آينده بدهد. ما فكر مى كنيم پذيرش ما در فوراسيون بين المللى جامعه هاى حقوق بشر يكى از عواملى بوده است كه مسئولان داخلى با ديد بهترى نسبت به كانون مدافعان حقوق بشر نگاه كرده اند.

صداى آلمان: آقاى دادخواه، از زمان تاسيس كانون در حدود يك سال و نيم پيش تا چه حد فعاليتهاى كانون گسترش يافته است؟

محمدعلى دادخواه: مى دانيد كه كانون در همان اوايل اعلاميه اى داد و از متهمان سياسى و دانشجويان به رايگان دفاع كرد. كانون همچنين اعلام كرد كه كسانى كه دچار گرفتاريهاى متعددى هستند كه نهايتا از ديدگاه حقوق بشر بر آنها ستم روا شده، كانون به دفاع از آنها برمى خيزد.

ما الان حدود ۵۰ پرونده دانشجو داريم كه اعضاى كانون مبادرت به دفاع از آنها كرده اند. همينطور نسبت به ساير مواردى كه فكر مى كرديم لازم است تذكرات قانونى داده ايم، در خصوص مطبوعات، در خصوص مجلس، نسبت به انتخابات و نسبت به ساير مواردى كه مطرح بوده و ضرورت ايجاب مى كرده است.

از جمله مواردى كه تذكر داده ايم، موضوع ايجاد تاسيسات موازى با كانون وكلاى دادگسترى بوده، كانون وكلاى دادگسترى بار اسوسيشنى Bar Association است كه بايد مورد حمايت قانونى قرار بگيرد، و تاسيسات موازى با آن به استقلال كانون وكلا صدمات و لطمات غيرقابل جبران وارد مى كند و نهايتا استقلال دفاع را زير سوال مى برد، زيرا اين درست نيست كه خود قوه قضاييه به وكلايى كه خودش انتخاب مى كند پرونده وكالت بدهد. بديهى است كه چنين وكيلى از استقلال در وكالت برخوردار نيست. ما تمام اين موارد را اعلام كرده ايم و اميدواريم با توجه به مصوبه ريودوژانيرو كه وكيل را مستقل قلمداد كرده است، از اين پس وكلا از موقعيتى كه سابق داشته اند، مجددا برخوردار بشوند.

صداى آلمان: فعاليت شما براى جذب كسانى كه مايل اند براى حقوق بشر فعاليت كنند، به چه شيوه است؟

محمدعلى دادخواه: در اساسنامه كانون مدافعان حقوق بشر صراحتا ذكر شده است كه افردادى كه مايل به فعاليت و همكارى در خصوص حقوق بشر باشند، مى توانند به عضويت كانون درآيند. اما معضل ما تاكنون اين بوده كه به ثبت رسمى نرسيده ايم. تا هنگامى كه ما لوح وزارت كشور را كسب نكرده ايم، از نظر قانونى مجاز به فعاليت نيستيم و چون معتقديم كه بايست كليه موازين قانونى را رعايت بكنيم، بر اين موازين تامل كرده اينم تا زمانى كه بتوانيم از مجارى قانونى نسبت به اين موازين اقدام شايسته كنيم.

صداى آلمان: پس از اينكه كانون به ثبت رسيد، برنامه آن براى آينده نزديك چه خواهد بود؟

محمدعلى دادخواه: ما اميدواريم كه با آغاز سال نو و اعلام موجوديت رسمى كانون نسبت به پذيرش اعضايى كه مايل به همكارى در زمينه حقوق بشر هستند، اقدام بكنيم. در اين زمينه از دانشجويان حقوق، از وكلاى دادگسترى و از قضات دادگسترى دعوت به همكارى بكنيم. اميدواريم در ايران در آينده بتوانيم نيروهاى جوان و متعددى كه معتقد به حقوق بشر هستند، با عنايت به موازينى كه در قانون اساسى هم ذكر شده است، در اين زمينه كامياب باشيم.

صداى آلمان: بنابراين كسانى كه بخواهند با شما همكارى و فعاليت داشته باشند، لزوما نبايد حقوق زمينه تحصيل و كارشان باشد؟ بلكه ممكن است قشرهاى ديگر و كسانى كه تمايل به فعاليت حقوق بشرى دارند، به شما بپيوندند؟

محمدعلى دادخواه: بله، هر گروهى يا اشخاص حقيقى و حقوقى كه مايل به همكارى در زمينه حقوق بشر باشند، مى توانند با كانون مدافعان حقوق بشر همكارى داشته باشند.