محمدعلى دادخواه / احضار، تعقيب و بازداشت متهمان سياسى و مطبوعاتى در ايران
۱۳۸۴ اسفند ۸, دوشنبه
�ى دادخواه وكيل دادگسترى و از بنيانگذاران «كانون مدافعان حقوق بشر» به پرسشهاى صداى آلمان پاسخ داده است.
مصاحبه‌گر: بهنام باوندپور
دویچه‌وله: آقای دادخواه، کانون مدافعان حقوق بشر در تازه‌ترین اطلاعیه‌ی خودش به افزایش یافتن روند احضار، تعقیب و توقیف متهمان سیاسی و مطبوعاتی اشاره کرده است. آیا ممکن است نمونه‌هایی از این موارد و شکل این فشارها را بربشمرید؟
محمدعلی دادخواه: بله. پرونده‌های متعددی الان در محاکم مختلفی دارد رسیدگی می‌شود که این روند را متبادر می‌کند، از جمله احضار دانشجویان یا احضار برخی از روزنامه‌نگاران یک روش جدید مبنی بر اینکه اینها را احضار بکنند را متبادر می‌سازد.
دویچه‌وله: آقای دادخواه، در اطلاعیه‌ی کانون آمده که متهمان سیاسی و مطبوعاتی عموما توسط مراجع غیرصالح قضایی احضار می‌شوند و یا تحت تعقیب و محاکمه قرار می‌گیرند. لطفا بفرمایید این مراجع غیرصالح قضایی چه مراجعی هستند و چرا قانونا مجاز به چنین اقداماتی نیستند؟
محمدعلی دادخواه: ببینید، هر دادگاهی غیر از دادگاه عمومی که با حضور هیات منصفه و بطور علنی برگزار بشود فاقد صلاحیت است. چون اجتهاد در مقابل نص باطل است و این صراحتا امری‌ست که اصل ۱۶۸ قانون اساسی بر آن پای فشرده است. لذا، هر مرجعی که مبادرت به احضار، محاکمه و یا تعقیب این افراد بکند که این اصول را رعایت نکند صلاحیت کافی برای این امور را ندارند.
دویچه‌وله: آقای دادخواه ممکن است بفرمایید توسط چه مراجع قضایی این احضارها یا تعقیب و محاکمات صورت گرفته است؟
محمدعلی دادخواه: عموما دادگاههای انقلاب مبادرت به محاکمه‌ی دانشجویان کرده و یا در برخی از موارد ما ملاحظه کردیم که نیروی انتظامی هم مبادرت به احضار کرده است.
دویچه‌وله: همانطور که در اطلاعیه‌ی کانون مدافعان حقوق بشر آمده است، پس از مدتها توقف اجرای حکم اعدام برای متهمان سیاسی، یک زندانی بنام حجت زمانی اعدام شده است. آیا اشاره‌ی شما، یعنی کانون مدافعان حقوق بشر، به این مورد در اطلاعیه به دلیل نگرانی‌‌یی هست که از ادامه مجازات اعدام دارید؟ یعنی فکر می‌کنید ممکن است مجازات اعدام برای متهمان سیاسی از سرگرفته بشود؟
محمدعلی دادخواه: ببینید، اصولا هر نوع محاکمه‌ای باید مبتنی بر قانون باشد و چون این موازین که کی، کجا، چگونه افراد محاکمه یا فرضا به اعدام محکوم شده‌اند روشن نیست و نهایتا جان انسانی ستانده شده است جای تردید و تامل دارد که باید در یک رسیدگی عادلانه و منصفانه مورد بررسی قرار بگیرد.
دویچه‌وله: در اطلاعیه همینطور مسئله‌ی تخریب حسینیه متعلق به مرحوم شریعت در قم مطرح و احضار تاسف شده از دستگیری خلاف قانون اهل تصوف، آنطوری که در اطلاعیه آمده است. آیا اطلاعی شما در مورد دستگیرشده‌گان دارید، یعنی به کانون مدافعان حقوق بشر اطلاعی رسیده است؟
محمدعلی دادخواه: نه. اقداماتی که اعلام شده و اعتراضاتی که از ناحیه بسیاری افراد شده است، گویا آنست که یک رفتار عادلانه و منصفانه به چشم نمی‌خورد. چون نهایتا هر اقدامی باید با دستور دادگاه و پس از رسیدگی و بررسی قضایی انجام بگیرد، امری که در این موارد به چشم نمی‌خورد و انجام نگرفته است.
دویچه‌وله: آقای دادخواه، در ارتباط با تخریب این حسینیه آیا کسانی مراجعه کرده‌اند به کانون مدافعان حقوق بشر برای پیگیری این مسئله؟
محمدعلی دادخواه: بله، نامه ارسال داشته‌اند و از این موارد اظهار نگرانی کرده‌اند.
دویچه‌وله: و کانون مدافعان حقوق بشر علاوه بر این اطلاعیه‌ای که صادر کرده است، آیا اقدام دیگری خواهد کرد، مثلا از مجراهای قانونی؟
محمدعلی دادخواه: این را کانون تصمیم می‌گیرد و قاعدتا بوسیله سخنگو اعلام خواهند کرد.
دویچه‌وله: در اطلاعیه کانون به تروریسم کور در عراق هم اشاره شده و حوادث اخیر در این کشور محکوم شده است؟ آیا در رابطه با مسایلی که اخیرا در عراق اتفاق افتاده است خطری شما برای ایران حس می‌کنید که به مورد عراق هم اشاره کرده‌اید؟
محمدعلی دادخواه: نه. اصولا ذات تخریب، عدم اعتبار و احترام به آن بایدها، نیات و باورهای مردم حکایت از یک تروریسم کور دارد که در هر جایی باشد از نگرش حقوق بشر مردود و محکوم است و نباید چنین رویه‌ای اتخاذ بشود.
دویچه‌وله: یعنی کانون مدافعان حقوق بشر هیچ نگرانی برای این مسئله ندارد که ...
محمدعلی دادخواه: چرا، این نگرانی هست که اگر به این نحو میان افراد یک تروریسم کور رواج پیدا کند، بعدا اشکالات عدیده‌ای را ببار خواهد آورد.
دویچه‌وله: یعنی برای ایران هم؟
محمدعلی دادخواه: در کلیت این موضوع فاجعه‌آمیز است.