مبارزه مشترك عليه تروريسم در اروپا

اين نشست بهارى سران و نخست وزيران كشورهاى عضو اتحاديه اروپا يى درست يك روز پس از مراسم عزادارى بخاطر قربانيان سوءقصدهاى خونين مادريد ، پايتخت اسپانيا انجام شد. در ابتدا قرار بود مسائل همكارى هاى اقتصادى مشترك اين كشورها در مركز گفتگوها باشد ولى بجاى آن مبازه با ترور و تروريسم محور اصلى مذاكرات را تشكيل داد. در پايان اين تبادل نظرها كه سران و نخست وزيران بيست و پنج كشور عضو فعلى و يا آينده اين اتحاديه درآن شركت داشتند، بيانيه مشترك همبستگى مبنى بر ملزوم كردن اين كشورها براى كمك متقابل در صورت بروز عمليات تروريستى به امضاء رسيد.

وزير امور خارجه كشور آلمان يوشكار فيشر در اين مورد نظر خو را چنين اعلام كرد:
«ما بايد تمام اقدامات را انجام دهيم كه تا حد امكان بتوانيم از اين اعمال پيشگيرى كنيم و فراى مرزهاى كشورى عمل كنيم. از اروپا به معنى يك سرزمين پكپارچه خواسته مى شود كه عكس العمل نشان دهد و من فكر مى كنم كه ما مى بايست به اين خواست تن دهيم. ما نمى بايد به تروريسم اجازه دهيم كه ما را به زانو درآورد.»

در يك جلسه فوق العاده وزيران امور داخلى كشورهاى عضو اتحاديه اروپا در هفته گذشته پيش نويس برنامه اى تدارك ديده شد كه سران اين كشورها در كنفرانس اخير آن را به تصويب رساندند. از جمله مباحث مورد توجه چگونگى عمل كشورهاى عضو در زمان حملات تروريستى و هم چنين راه حل هاى مناسب براى جلوگيرى به موقع از اين اقدامات بود.

هم چنين شوراى اتحاديه اروپا تصميم به انتخاب مسئول هماهنگى جديدى براى مبارزه مشترك عليه تروريسم بين المللى گرفت. احتمالا سياستمدارى هلندى Gijs de Vries عهده دار اين مقام خواهد شد. نخست وزير سوئد Göran Persson در اين مورد توصيه نمود كه نمى بايست فقط به گفتار و انتشار بيانيه مشترك اكتفا كرد بلكه مى بايست اقدام عملى نمود. او گفت:
« من گمان مى كنم كه ما به اندازه كافى در اين باره سخن گفته ايم. اكنون زمانى فرا رسيده كه آن را عملى كنيم. من خوشبينم كه چنين خواهد شد.»

روزنامه هلندى de Volkskrant كه روزنامه اى با گرايش سوسيال دموكراتيك است و در لاهه منتشر ميشود درباره وظيفه هماهنگ كننده اتحاديه اروپا در رابطه با سياست مقابله با تروريسم مينويسد:

«گرچه روزنامه ها از اين هماهنگ كننده همچون تزار ياد ميكنند، اما كار اصلى اين تزار تنها نشستن و گزارش نوشتن است. براستى چگونه است كه اروپا در رابطه با همكارى در زمينه مسائل امنيتى تا اين حد با دشوارى روبروست و كشورهاى عضو اتحاديه اروپا در رابطه با انطباق توافقهاى مربوط به مبارزه مشترك با تروريسم با قوانين كشورى خود تا اين پايه ناتوان هستند. مشكل بزرگ در اين رابطه همانا اين است كه سازمانهاى جاسوسى و اطلاعاتى كشورهاى بزرگ عضو اتحاديه اروپا از داد و ستد اطلاعات با يكديگر امتناع ميورزند. اين قابل فهم است كه اين كشورها در دادن اطلاعات به شمار هر دم فزاينده كشورهاى عضو اتحاديه اروپا درنگ مى ورزند. ولى همين موضوع به اين معناست كه نميتوان از هماهنگ كننده اروپا در ارتباط با مسائل مربوط به مقابله با ترور و تروريسم انتظار معجزه اى داشت. اين چنين است كه ميتوان گفت وى تزارى است بدون شكل و شمايل يك تزار.»

با اين وجود سران و نخست وزيران كشورهاى عضو اتحاديه اروپا در باره تبادل سريع تر و بدون تشريفات ادارى اطلاعات جمع آورى شده از طرف سازمانهاى اطلاعاتى امنيتى كشور هاى عضو به پليس اروپا Europol به توافق رسيدند. اين توافق پس از سوءقصدهاى تروريستى روز يازدهم ماه سپتامبر سال دو هزار و يك ميلادى در آمريكا انجام گرفته ولى اجراى آن با مخالفت هاى محلى كشورها روبرو شده بود. تا پايان ماه ژوئن سال جارى مى بايست قوانين ديگرى كه طى سال هاى گذشته آماده شده اند از طرف اعضاى اين اتحاديه به تصويب برسد. از جمله اين قوانين از صدور حكم بازداشت در سطح اين اتحاديه و مشى و قواعد مشترك در مقابل پناهجويان وفراريان در اين منطقه را مى توان نام برد.

رئيس جلسه شوراى اتحاديه اروپا نخست وزير ايرلند Bertie Ahern در حين صرف شام به همكاران خود در مورد وضعيت فعلى قوانين در دست تهيه توضيحات كاملى داد. در ماه هاى گذشته او تلاش كرد با انجام اقدامات مختلف راه حل ميانى را براى رفع موارد مورد اختلاف در پيش نويس قانون اساسى اروپا بيابد. او در مورد اقدامات اين اتحاديه عليه تروريسم در اروپا اظهار داشت:
«پيشبرد طرح همبستگى ما عليه اقدامات تروريستى مهمترين نشانه تصميم راسخمان عليه هرگونه خشونت تروريستى است. نتايج واقعه روز يازدهم مارس در مادريد به ما اين اجازه را مى دهند كه كوشش خود را در اين راه دو برابر كنيم. با تهديد ها برخورد مناسب كنيم و اقدامات سريع لازم را به انجام برسانيم.»

بعد از تغيير حكومت در اسپانيا حركت هاى جديدى در اين اتحاديه به چشم مى خورد. رئيس جمهور تازه انتخاب شده اسپانيا Jose Luis Rodrigues Zapatero كه در اين اجلاس شركت نداشت، اعلام كرد تصميم مخالفت قبلى كشور اسپانيا را عليه اكثريت دو برابر آرا پس خواهد گرفت وراه به تصويب رسيدن قانون اساسى اروپا را مسدود نخواهد كرد . به دنبال اين نظر لهستان هم به امكان تغيير نظرات خود اشاره كرد. وزير خارجه لهستان Wlodimierz Cimoszewicz در اين مورد گوشزد كرد:
«من فكر مى كنم كه تمام رهبران سياسى اين مسئله را خواهند پذيرفت كه پيدا كردن راه حل ميانى لازم و ممكن باشد.»

نخست وزير لهستان در ديدارى با گرهارد شرودر صدر اعظم كشور آلمان در هفته گذشته اظهار داشته بود:
«ما به يك راه حل ميانى نياز داريم. پذيرش اين راه حل نيز ممكن است. طبيعى است كه اين مى بايست راه حلى باشد كه به وزنه كشور لهستان در اتخاذ راى توجه ضرور را نشان دهد.»
لازم به يادآورى است كه در زمان شروع اقدامات نظامى امريكا در عراق نيز عليرغم مخالفت اكثريت اعضاى كشورهاى عضو اتحاديه اروپا، كشورهاى اسپانيا و لهستان با اين تصميم موافقت كردند.
عليرغم مسائل متنوع مورد بحث اين كنفرانس مسئله ترور و تروريسم در كانون توجه قرار داشت. به دنبال انفجارهاى تروريستى در مادريد مسئله بررسى علل و ريشه هاى تروريسم نيز مورد توجه خاص است. از جمله روزنامه آلمانى Recklinghäuser Zeitung درباره تروريسم چنين مينويسد:
«گرايشهاى تروريستى در نظامهاى اجتماعى _ سياسى به شكل تصادفى ايجاد نمى شوند. اين گرايشهاى تروريستى اكثرا در مسائل مذهبى، اقتصادى و علل ديگرى ريشه دارند و گاه بر آمده از تركيبى از اين علل متفاوتند، يعنى همان عللى كه تا كنون آنگونه كه بايد و شايد مورد پژوهش و بررسى قرار نگرفته اند. اما يك چيز در اين بين ميبايست بدور از هرگونه ترديد و شكى باشد و آن اينكه هرگاه اين كشورها در فرايندهاى سياسى و اقتصادى شريك گردند و بخشى از تحولات جهانى شوند، آنگاه ميتوان به آن اميد داشت كه اين مرداب ترور لحظه به لحظه خشك شود و كاملا از ميان برود.»