1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

كنفرانس “زنان در جهان اسلام” در برلين

مريم انصارى۱۳۸۳ خرداد ۸, جمعه

در روز دوشنبه اين هفته كنفرانسى به همت خانم كرستين مولر عضو پارلمان آلمان و يكى از مشاوران وزارت امور خارجه در برلين برگزار شد. عنوان اين كنفرانس “زنان در جهان اسلام” بود.

https://p.dw.com/p/A6Po
عکس: AP

بر ميزگردى كه در ميان سالن وسيع كنفرانس قرار دارد، زنانى با چهره هاى كاملا متفاوت نشسته اند. زنانى با حجاب كامل اسلامى و پاره اى بدون حجاب و با آرايشى ملايم. آنان با مناصب و موقعيت هاى اجتماعى گوناگون گردهم آمده اند و نقطه اشتراكشان اين است، كه همگى در زمره ى زنان برجسته ى مسلمان كشورشان هستند. زنانى كه براى احقاق حقوق زن در چارچوب قوانين اسلامى فعاليت مى كنند. در ميان آنان با نمايندگان حقوق بشر، وكلا، خبرنگاران، استادان دانشگاه و زنان سياستمدار برخورد مى كنيم كه براى مبادله افكار با يكديگر و با جهان غرب در اين كنفرانس شركت كرده اند. خانم مولر، برگزاركننده ى كنفرانس، در سخنرانى بازگشايى خود تاكيد كرده اند كه: «اين كنفرانس برآن است كه تصوير جديد، مثبت و متفاوتى از زنان كشورهاى اسلامى ارائه دهد و به آنان اين امكان را بدهد، چه در اينجا و چه در كشور خودشان، از نقاط قوتى كه دارند آگاه شوند و به زنان غيرمسلمان نيز اين شانس را بدهد كه درك هاى ناصحيحى را كه از زن مسلمان دارند تصحيح كنند.».

تقريبا تمامى سخنرانان بر اين نكته تاكيد داشته اند، كه زنان كشورهاى اسلامى قبل از هرچيز از فرهنگ مردسالارانه حاكم براين كشورها رنج مى برند و عامل بى حقوقى آنها نه قوانين اسلامى، بلكه فقر فرهنگى و سنتهاى عقب مانده است. زنان شركت كننده در كنفرانس براين باورند، كه اگر با اين فرهنگ مبارزه شود، اگر زنان از حقوق خود در اسلام مطلع گردند، به راه حل واقعى دست يافته اند. خانم اميمه ابوبكر استاد ادبيات از دانشگاه قاهر بر اين نكته تاكيد كرد كه: «مانع اصلى تلفيق فرهنگ مردانه با مذهب و تعريف مذهب از سوى مردان است. زنان بايد در تعبير و تفسير مذهب نقش داشته باشند و قوانين اسلامى را از نو تعريف كنند.».

از ايران خانم فاطمه صدر طباطبايى در اين كنفرانس شركت كرده بودند. او در سخنرانى اش موانعى را كه بر سر راه زن ايرانى قرار دارد، گذشته از قوانين مربوط به خانواده از جمله حق طلاق، حق حضامت فرزند و غيره، وظايف سنگينى دانست، كه در خانواده بر دوش زنان است و دوگانگى درونى زنان در برخورد به اين وظايف. خانم صدر طباطبايى نيز با تاكيد بر لزوم آگاهى زنان از حقوق خود در اسلام، اظهار اميدوارى كرد كه: «خانم ها دارند تلاش مى كنند كه هرچه بيشتر خودشان در اين زمينه ها فعاليت كنند و اين موانع را از پيش پاى خود بردارند. چون تا اكنون مردها تصميم مى گرفتند و كسى نمى تواند به درستى به فكر كس ديگرى باشد. روز قبل از آمدن من در روزنامه نوشته شده بود، ۱۵۰۰۰ زن مشغول خواندن فقه و الهيات هستند و بالاخره در بين اينها تعدادى پيدا مى شود كه بيشتر به حقوق زنان بپردازد.».

مشكلات زنان در كشورهاى اسلامى اگرچه در بسيارى موارد مشترك است، اما تفاوتهاى زيادى نيز دارد. اينكه آنها از چه كشورى و با چه سطح از پيشرفت اقتصادى و فرهنگى مى آيند، در اين ميان نقش بارزى ايفا مى كند. خانم فوزيه بكرالبكر، پرفسور دانشگاه و نويسنده ى مقالات متعدد درباره ى وضعيت زنان در عربستان سعودى، معتقد است زنان عربستان سعودى در شرايط به مراتب سخترى نسبت به زنان بسيارى از كشورهاى اسلامى ديگر به سر مى برند. تلفيق سياست با مذهب و مردسالارى، تركيبى به وجود آورده كه زندگى زنان را با هزاران قيد و بند دست و پاگير بسيار مشكل ساخته است. اين بى حقوقى خود را بيش از هرچيز در جدايى كامل زن و مرد از يكديگر در عربستان سعودى نشان مى دهد. به عنوان مثال او كه نويسنده و خبرنگار است، تاكنون حتا يكبار هم با مدير مسئول روزنامه اى كه براى آن مى نويسد ملاقاتى نداشته است.

او مى گويد: « مهم ترين عامل كنترل زنان، جداكردن آنان از مردان است. براساس قانون زنان مى توانند درس بخوانند، كار كنند و فعاليتهاى اجتماعى داشته باشند. تنها در صورتى كه اين فعاليتها در جدايى مطلق از مردان صورت گيرد. بنابراين ما در مدرسه، دانشگاه و بيمارستان و بانك و ساير سازمانهاى اجتماعى همواره با خود، يعنى ميان زنان، هستيم. ولى واقعيت اين است كه زنان تنها در كنار مردان قادر به پيشرفت و تكامل هستند و محدود كردن آنها تنها در محدوده ى نهادهاى زنان، محدود كردن آنها از هرگونه حق اجتماعى ست. ما ۶۰ هزار زن در جستجوى كار داريم. آنها چگونه مى توانند تحت چنين شرايطى كار پيدا كنند.».

و بالاخره خانم ايمان الشرقآبى، نماينده و مسئول زنان بخش حزب اصلاح، در مورد شرايط ويژه زنان در يمن مى گويد، كه برخلاف بسيار كشورهاى ديگر اسلامى، دولت يمن از زنان براى پيشرفت در امور اجتماعى حمايت مى كند. مشكل زنان در يمن، در وهله ى اول، فقر شديد و بى سوادى بالاى ٪۷۰ درصد است كه بزرگترين عامل بى حقوقى زنان مى باشد.