كمك‌هاى عمرانى غرب: نجات گرسنگان يا ابزار سياسى؟
۱۳۸۴ بهمن ۲۰, پنجشنبه
عدم بارندگى در دو سال گذشته، سبب شد كه در بسيارى از مناطق شرق آفريقا خشكسالى بروز كند. كشاورزان اين مناطق، اكنون تمام ذخيره مواد غذائى موجود خود را مصرف كرده‌اند و به لحاظ جسمى در شرايطى خطرناك به سر می‌برند. هماهنگ كننده نهاد كمك به گرسنگان جهان معتقد است اگر امروز به كشاورزان آفريقا كمك شود، بسيارى از آن‌ها خواهند توانست براى سال جارى ميلادى مشكلات خود را شخصا حل كنند.
نهاد آلمانى، از سپتامبر سال ۲۰۰۴ مواد غذائى نظير ذرت، حبوبات و روغن در ميان قربانيان خشكسالى توزيع كرده و در برابر از آن‌ها خواسته است كه در طرح ساده‌ای براى لوله كشى آب، حفارى چاه‌ها و ايجاد سيستم‌هاى جمع آورى آب باران مشاركت كنند. اين نهاد اميدوار است كه از اين طريق بتواند مردم را براى مقابله با خشكسالى‌هاى آينده مجهز كند. خانم ايريس كربر، در مونيخ به خبرنگاران گفت: ”با چنين طرح‌هائى می‌توان كمك‌هاى اضطرارى را با طرح‌هاى توسعه عمرانى در آميخت”.
برخى از منابع اعلام كرده‌اند كه محصول كشاورزى بخش‌هاى ديگر كنيا خوب بوده و علت بروز قحطى در جنوب شرقى اين كشور آن است كه اين محصولات درست توزيع نمی‌شوند. خانم كربر در مخالفت با اين نظريه به خبرنگاران گفت: ”در برخى مناطق، ميزان و كيفيت محصولات كشاورزى واقعا خوب بوده است. اما اين برداشت براى تامين نياز همه مردم كنيا كافى نيست و بايد به آن‌ها كمك شود. علاوه بر اين، نبايد مردم كنيا را به خاطر كردار نادرست حكومتى مجازات كرد كه آلوده به فساد شديد مالى است. كمك‌هاى جهانى بايد به گونه‌ای هدايت شوند كه مستقيما به دست گرسنگان برسند”.
نهاد كمك به گرسنگان جهان، حجم كمك‌هاى خود را به كنيا به دوبرابر ميزان فعلى افزايش خواهد داد. به اين ترتيب ۴۰۰ هزار نفر از گرسنگان مناطق قحطى زده جنوب شرقى كنيا موفق به دريافت مواد غذائى خواهند شد. اين نهاد ضمنا با اعلام شماره حسابى از مردم آلمان خواسته است كه به يارى انسان‌ها در كنيا بشتابند.
كمك‌هاى عمرانى: ابزار سياسى؟
منتقدين سياست عمرانى جهان غرب، در دهه‌هاى اخير، بارها اعلام كرده‌اند كه كشورهاى پيشرفته صنعتى، در توزيع كمك‌هاى عمرانى ميان كشورهاى فقير جهان، همواره هدف‌هاى سياسى را دنبال می‌كنند و می‌كوشند از اين طريق بر نفوذ خود در مناطق محروم جهان بيافزايند. از سوى ديگر، بخش قابل توجهى از اين كمك‌ها از سوى دولت‌هاى محلى صرف خريد سلاح می‌شود و بخش ديگرى از آن نيز به جيب حاكمان فاسد سرازير می‌شود.
موضع گيرى اخير رهبر حزب دموكرات ليبرال آلمان، در برابر بحرانى كه انتشار كاريكاتورهاى پيامبر اسلام در نشريات غربى به بار آورد، نشان می‌دهد كه استفاده از كمك‌هاى عمرانى به عنوان يك حربه سياسى، فرضيه غلطى نيست. آقاى ”وستر وله” رهبر حزب دموكرات ليبرال آلمان، پس از حمله مسلمانان برآشفته به سفارتخانه‌هاى دانمارك و چند كشور اروپائى ديگر، خواستار آن شد كه دولت آلمان، كمك‌هاى عمرانى كشورهاى اسلامى را كه نتوانسته‌اند امنيت سفارتخانه‌هاى اروپائى را تضمين كنند، قطع كند.
اما دولت آلمان، ضمن رد اين پيشنهاد اعلام كرد كه چنين اقداماتى در چارچوب اهداف كمك‌هاى عمرانى نمی‌گنجد. ”اريش اشتاتر” مشاور عالى وزارت همكارى‌هاى اقتصادى و كمك‌هاى عمرانى آلمان، در يك جلسه بحث و گفت و گو كه در برلين برپا شد، اعلام كرد: ”قطع كمك‌هاى عمرانى كشورهاى اسلامى، در واكنش به وقايع اخير، بسيار خطرناك است و تناسبى با اهداف تعيين شده براى اين كمك‌ها ندارد”. بسيارى از كشورهاى اسلامى، از جمله يمن، افغانستان، پاكستان وعراق دريافت كننده كمك‌هاى عمرانى جهان غرب هستند.