قبرس، متقاضی یاری "حوزۀ یورو"
۱۳۹۱ تیر ۶, سهشنبهدر شرایطی که اتحادیه اروپا هنوز با تقاضای اسپانیا درگیر است، از قبرس خبر میرسد که این جزیره کوچک دریای مدیترانه برای سر و سامان دادن به نظام اقتصادی و مالی خود به ۳ تا ۴ میلیارد یورو نیاز دارد. این مبلغ در میانمدت میتواند تا ده میلیارد یورو افزایش یابد. دولت قبرس در هفتههای گذشته کوشیده است از منابع گوناگون پول دریافت کند، اما این تلاش زیاد ثمربخش نبوده است.
بانکهای قبرس، که از سال ۲۰۰۸ به حوزه یورو وابسته است، حدود ۲۵ میلیارد یورو به یونان وام دادهاند. با گسترش بدهی بانکها در یونان، قبرس نیز به بحران مالی نزدیک شد. درآمدهای دولتی، که بیشتر به منابعی ناپایدار وابسته است، زیر فشار قرار گرفتند و دولت نتوانست اعتبارات کافی فراهم کند.
سال گذشته قبرس مبلغ ۲ و نیم میلیارد یورو از روسیه اعتبار دریافت کرده است. بسیاری از شرکتهای روسی و بانکهای عربی در قبرس مستقر شدهاند و از امتیازهای مالیاتی بهره میبرند.
ریاست اتحادیه اروپا در پرتگاه مالی
قبرس از اول ماه ژوئیه ریاست ادواری اتحادیه اروپا را به عهده میگیرد. کشوری که تنها یک میلیون جمعیت دارد، مشکل بتواند وظایف ریاست اتحادیه را پیش ببرد. دولتمردان اتحادیه اروپا در بروکسل اعتقاد دارند کشور کوچکی که زیر فشارهای مالی به زانو در آمده است، به سختی میتواند در مناقشات سیاسی داخلی میان اعضای اتحادیه پادرمیانی کند.
ترکیه از سال ۱۹۷۴ شمال قبرس را به اشغال نظامی در آورده است. در بخش شمالی قبرس قوانین و مقررات اتحادیه اروپا هیچ نفوذی ندارند.
یاری به بانکهای اسپانیا
اسپانیا به طور رسمی از اتحادیه اروپا تقاضای یاری کرده است. اعتبارات مالی باید سیستم بانکی فرسوده این کشور را از بحران نجات دهد. اسپانیا روی هم به ۶۰ میلیارد یورو نیاز دارد. حوزه یورو برای چهارمین کشور بزرگ اتحادیه، مبلغ صد میلیارد یورو در نظر گرفته است.
یاریهای مالی نه به حساب بانکهای اسپانیا، بلکه به طور مستقیم به حساب دولت واریز میشود. پیش از این کشورهای یونان، ایرلند و پرتغال یاری نقدی دریافت کردهاند و حالا قبرس نیز در نوبت دریافت چنین کمکی است.
ادامه نگرانیهای مالی
یونان از ماه مه ۲۰۱۰ از اعتبارات اضطراری اتحادیه اروپا بهره میبرد. تا کنون دو بسته اعتبارات به ارزش ۲۴۰ میلیارد یورو برای یونان تصویب شده است. بخشی از این اعتبارات از سوی "صندوق جهانی پول" تأمین میشود.
در ایرلند مانند اسپانیا سیستم بانکی نابسامان است و این تا حد زیادی به خاطر وابستگی بانکها به رشد ناگهانی و نامتوازن در بخش ساخت و ساز بوده است. در نوامبر ۲۰۱۰ دولت ایرلند تمام مخاطرات بانکها را به عهده گرفت و خود زیر تعهداتی رفت که ناچار شد برای تأمین آن ۸۵ میلیارد یورو وام بگیرد. از این مبلغ تنها ۳۵ میلیارد یورو برای نجات بانکها اختصاص یافت.
از ۱۷ کشور عضو حوزه یورو، پرتغال نیز وضع نابسامانی دارد. نظام مالی پرتغال نیز در مه ۲۰۱۱ به بنبست افتاد و دولت ناچار شد از اعتبارات حوزه یورو استفاده کند. پرتغال تا نیمه سال ۲۰۱۴ میتواند مبلغ ۷۸ میلیارد یورو دریافت کند. هرچه تقاضای اعتبارات بیشتر میشود، بر سایر اعضای اتحادیه فشار بیشتری وارد میآید.