1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

فيلم “اسامه”، آغازگر مرحله اى جديد در سينماى اجتماعى افغانستان

۱۳۸۲ دی ۲۱, یکشنبه

صديق برمك كارگردان افغان فيلمى در انتقاد به وضعيت دختران و زنان در دوره حكومت طالبان ساخته و با نگاهى انسان دوستانه دشوارى راه زنان را براى زنده ماندن در چنين جامعه پرتبعيضى نمايانده است.

https://p.dw.com/p/A66B
عکس: AP

نخستين فيلمى كه پس از سقوط طالبان در افغانستان تهيه شده است با رئاليسمى شاعرانه قصه اندوهناك زندگى دخترى را توصيف مى كند كه از فشارهاى رژيم مذهبيان متعصب، طالبان، رنج مى برد.

اين دختر دوازده ساله اسامه نام دارد كه جرات مى كند با لباس مبدل و با آرايشى پسرانه به خيابانهاى كابل كه در كنترل شديد طالبان است، پا بگذارد. نام واقعى اين كودك بر ما آشكار نمى گردد. اسامه نام مستعار اوست. او نامى پسرانه بر خود نهاده، چون در رژيم طالبان دختران اجازه ندارند بدون همراهى مردان از خانه خارج شوند. اما خويشان نزديك مرد اين كودك زنده نيستند. پدر وى در “جهاد” كشته شده است. براى همين اسامه بايد خطر كرده، بيرون برود تا خرج خانه، مادر و مادربزرگ خود را درآورد، وگرنه همه از گرسنگى خواهند مرد. او بى برقع و با شلوار بيرون مى رود، از ميان كوچه هاى پر گرد و خاك مى گذرد. همه جا را نيروهاى طالبان زير نظر دارند.

دخترك موهاى بافته بلندش را مى چيند و آن را در گلدانى مى كارد به اين اميد كه روزى بتواند به عنوان آن چه كه واقعا هست، به عنوان يك دختر زندگى كند. اگر بدانند كه او دختر نيست و به پسر بودن وانمود مى كند، ممكن است اعدامش كنند.

كارگردان اين فيلم صديق برمك، خود افغان است. وى مى گويد كه فيلمى كه ساخته داستانى است در باره ترس، در باره جايى كه انسانها در آن حتى از صدا و سايه هم مى ترسند. و ترس بر زندگى روزمره اسامه نيز سايه افكنده و در هر حركت او به چشم مى خورد.

دختر كوچك نزد تاجرى فقير كار مى يابد. تاجر رفيق پدر درگذشته اوست كه كارى به اسامه داده، چون دلش براى خانواده دوست قديمش مى سوزد. اما حمايت اين تاجر از اسامه كمكى به او نمى كند. او بايد با ترس بسيار در كلاس درس قرآن، كه شاگردانش همه پسرند، شركت كند و آدابى را كه مردان بدان عمل مى كنند نمى شناسد.

صديق برمك هنرپيشه عالى و بسيار جوان اين فيلم را كه مارينا گلبهارى نام دارد در خيابان كشف كرده است، آن هم در حالى كه مارينا در خيابان در حال گدايى بوده است. فيلم برمك پايان خوشى ندارد. با اين همه برمك هنرپيشه خردسالش را حين گذار وى از دنياى مردان همراهى كرده و با آن تصاويرى حساس و موثر آفريده است. فيلم اسامه سرشار است از انسانيت و احترام به شان انسانى. فيلم اسامه فيلمى است اميدآفرين، چون آغازى است نيكو در آفرينش سينمايى افغانستان، سرزمينى كه هنوز بسيار خطرناك مى نمايد.