فمينيسم براى نسل جوان زنان آلمان
۱۳۸۵ اردیبهشت ۱۲, سه‌شنبه
برخى مى‌گويند كه فمينيسم براى نسل جوان زنان موضوعى قديمى و فراموش شده است. بسيارى از آنان برابرى حقوقى زن و مرد را امرى واضح مى‌دانند و ديگر ضرورتى در اين مسئله نمى‌بينند كه براى بهبود حقوق خود مبارزه كنند. با تعدادى از دختران جوان در اينباره گفتگو كرده‌ايم:
يكى از زنانى كه بطور موفقيت آميزى در شغلى به اصطلاح مردانه مشغول بكار است، لى شولتر نام دارد. او مربى ورزش "كونگ فو" است و اكنون ۴۲ سال دارد. لى مسئول آموزش گروه كوچكى از ورزشكاران جوان زن و مرد است. در زمانى كه او كار خود را در سال‌هاى هشتاد، حدود بيست و پنج سال پيش، آغاز كرد، از جمله زنان معدودى بود كه در جمع مربيان مرد فعاليت مى‌كرد و اين امر براى او هميشه كار آسانى نبود:
”برخى اوقات احساس بسيار بدى داشتم. راه سختى بود و حال نيز برخى اوقات مشكل است. اغلب مردان از نظر جسمى قوى تر هستند. بايد تمرينات زياد و طولانى انجام داد، تا بتوان روشى را يافت كه چطور بايد با اين حريفان روبرو شد و اين راهى نيست كه اغلب آموزش داده شود.“
لى مى‌بايست راه خود را تنهايى پيدا مى‌كرد، اينكه چگونه با حريفان مرد روبرو گردد. او نمى‌خواست به گروهاى زنان مراجعه كند و تمرينات خود را فقط در محل مطمئن و مورد حمايت زنان انجام دهد. امروزه وضع بگونه‌اى ديگر است. دختران جوان بطور بديهى با مردان جوان تمرين مى‌كنند. درك آنان از فمينيسم هم تغيير كرده است:
”احساس من اين است كه اين مسئله ديگر موضوع اصلى مانند آنوقت‌ها نيست. در آن زمان سياست و فمينيسم براى ما خبلى از اهميت برخوردار بود.“
امروزه براى تعداد زيادى از دختران جوان در آلمان عباراتى مانند فمينيسم و يا مبارزه براى برابرى حقوق موضوعات اصلى نيستند. در مجلات جوانان مانند ”براوو“ و يا ”بيم“ موضوعاتى مانند مبارزه برابرى حقوق زنان مطرح نمى‌شوند چون خوانندگان زيادى ندارند. يكى از دختران شركت كنندگان در گروه كونگ فو كه ۱۴ ساله است مى‌گويد كه حتى واژه فمينيسم با خود بار منفى به همراه دارد:
”به نظر من حالا وضعيت زنان خيلى هم وحشتناك نيست. در واقع براى من فرقى نمى‌كنه، چطور بگم، اوضاع فعلى خوبه. اصلا چرا بايد اين فكر را كرد كه زنان نبايد مثل مردان در جامعه پذيرفته بشن. در واقع بايد بگم كه در آلمان فعلى اينقدر هم وضعيت بد نيست.“
برابرى زنان و مردان در قانون اساسى آلمان كه در سال ۱۹۴۹، يعنى ۵۷ سال پيش به تصويب مجلس اين كشور رسيد، قيد شده است. بعد از جارى شدن امواج خروشان فمينيسم در سال‌هاى ۷۰ و ۸۰ گذشته، حال اين امر به موضوعى بديهى در تفكر مردم و در اجتماع در آمده است. رفتار دختران و پسران در بسيارى از مواقع تقريبا همسان است و توانايى پيش بردن نظرات و بديهى بودن عرضه آن، براى هر دو جنسيت مطرح است:
”من تمام توانم را بكار خواهم گرفت كه در هر صورت كار كنم. من نمى‌خواهم به هيچ وجه وابسته به همسرم شوم. حتى به اندازه يك سنت!“
"سفتا" در حال حاضر مشغول انجام امتحانات ديپلم متوسطه است. او در تركيه بدنيا آمده و ۱۲ ساله بوده كه به همراه خانواده‌اش به آلمان مهاجرت كرده است. سفتا اظهار خوشنودى مى‌كند كه در آينده بتواند به عنوان يك زن، بدون وابستگى مالى به شوهرش زندگى كند. اما اينكه آيا او بتواند با كيفيت كار برابر، به اندازه يك مرد درآمد داشته باشد، سوالى است كه باقى مى‌ماند. اگر به نتايج آمار توجه كنيم، متوجه مى‌شويم كه شايد اين امر حتى امكان پذير نباشد!
به نظر آنا اشتريت هورست كه در دانشگاه بن در كنار ادامه تحصيل، براى برابرى حقوق زنان مبارزه مى‌كند، معتقد است كه بسيارى از زنان جوان آلمانى اصولا اين تبعيض را نمى‌بينند:
”زنانى وجود دارند كه درباره خود مى‌گويند، آن‌ها مورد تبعيض قرار نمى‌گيرند. من فكر مى‌كنم كه به آنان بايد با ارقام و آمار روشنی كه در درست است، نشان داد كه وضع چگونه است.“
بررسى آمار نظر وى را تأييد مى‌كنند. تنها كافى است كه به تعداد دانشجويان زن و پروفسورهاى زن در دانشگاه‌هاى آلمان توجه گردد. در سال‌هاى هشتاد حدود ۴۰ درصد دانشجويان را زنان تشكيل مى‌دادند، ولى امروزه تنها بيست درصد محل‌هاى كار موجود را زنان در اختيار دارند. در مورد پروفسورهاى شاغل در دانشگاه‌هاى آلمان هم بايد گفت كه با توجه به تعداد دانشجويان زن آن زمان، در واقع مى‌بايد تعداد استادان زن امروز بسيار بيشتر مى‌بود. به نظر مى‌آيد كه در فاصله ميان تحصيل در دانشگاه و دستيابى به كرسى استادى تعداد زيادى از زنان فرصت و امكان رشد بعدى خود را از دست داده‌اند. با وجود مشخص بودن اين امر حتى برخى از دوستان دختردانشجوى آنا فعاليت‌هاى او را در اين زمينه بى‌فايده مى‌دانند. يك دانشجوى حقوق مى‌گويد:
”من فكر مى‌كنم كه بسيارى از مخالف‌خوانان فمينيسم، خود زن هستند.“
آمار نشان دهنده اين امر است كه موضوع براى زنان جوان آلمانى به گونه ديگرى است. ۸۹ درصد زنان شاغل زير ۲۹ سال معتقدند كه براى دفاع از رعايت برابرى حقوق زنان بايد اقداماتى صورت گيرد. به همين دليل لى، مربى كونگ فو، معتقد است كه از اهميت فمينيسم با گذشت تمامى اين سال‌ها كاسته نشده است:
”من فكر مى‌كنم كه ما به آن نياز داريم. زيرا اگر ما زنان در اين راه تلاش نكنيم، از طرف ديگران حقوقمان رعايت نخواهد شد. من فكر مى‌كنم كه ما مانند آن زمان نمى توانيم حول اين موضوع فعاليت كنيم. در آن وقت ها برخى از زنان در بخش هايى خيلى تندرو بودند. من فكر مى‌كنم كه بايد زنان همراه با مردان در اين را تلاش كنند.“
شايد بتوان به او حق داد. چه كسى بهتر از يك قهرمان كونگ فو مى‌تواند از مبارزه سخن گويد!