فعالیت‌هاى ایران در زمینه بازسازى لبنان
۱۳۸۶ مرداد ۳۰, سه‌شنبه
در بحبوحه جنگ ۳۳ روزه میان اسرائیل و حزب‌الله لبنان، كشورهاى مختلف براى كمك‌رسانى به مردم جنگ‌زده در لبنان وارد فعالیت شدند. این كشورها هركدام بر اساس میزان نفوذى كه در لبنان داشتند، دست به اقداماتى زدند. بیشترین نقش را در آن زمان عربستان به عهده گرفت كه با كمك‌هاى چند میلیارد دلارى خود از دیگر كشورها پیشى گرفته بود. در همان زمان ایران نیز با تاسیس دفترى در بیروت، اقدام به ارائه كمك‌هاى غذائى به مردم جنگ‌زده كرد.
با خاتمه جنگ شرایط سیاسى به گونه‌اى شده بود كه از محبوبیت حزب‌الله علیرغم پیروزى نظامى در جنگ، كاسته شده بود. برخى از لبنانى‌ها و اعراب منطقه به سخنان ملك عبدالله پادشاه عربستان استناد كرده و اقدام حزب‌الله در اسارت دو سرباز اسرائیلى را نوعى ماجراجوئى خواندند.
كمك‌هاى مادى و غیرمادى كشورهاى مختلف پس از جنگ با استثنا كردن حزب‌الله، به دولت لبنان تقدیم شد. مسئولین حزب‌الله معتقد بودند كه ارائه این كمك‌ها در واقع به نوعى ادامه جنگ است چرا كه كمك‌هاى مزبور به شكل عادلانه توزیع نشده و بخش گسترده‌اى از هواداران حزب‌الله را كنار گذاشته است.
پروژه‌های چندصد میلیون دلاری ایران در لبنان
ایران با گسترش دفتر كمك‌رسانى خود و با پیوستن به موسسات خدماتى حزب‌الله این جاى خالى را به زودى پر كرد. سید حسن نصرالله دبیركل حزب‌الله چندى پس از خاتمه جنگ به مردم وعده داد كه تمامى خرابى‌هاى ناشى از جنگ ظرف مدت یك سال بازسازى شده و در این مدت كمك‌هاى مادى نیز به خسارت‌دیدگان به میزان هر خانواده دوازده هزار دلار پرداخت خواهد شد. نصرالله به طور غیرمستقیم اعلام كرد كه این كمك‌هاى مادى از طرف ایران در اختیار حزب‌الله قرار گرفته است.
بدین ترتیب بود كه توزیع بیش از چهارصد میلیون دلار به عنوان رقم اصلى اعلام شده، میان خسارت‌دیدگان شروع شد. در كنار این كمك‌هاى مادى، محمود احمدى‌نژاد رئیس‌جمهور ایران، مهندس حسام خوشنویس را به عنوان نماینده رسمى خود در امر كمك به بازسازى لبنان به این كشور اعزام كرد.
دفتر ایرانى كمك به بازسازى لبنان طرحى حاوى هزار و سیصد پروژه عمرانى را در دستور كار خود قرار داد. این طرح شامل بازسازى صدها پل، مدرسه، جاده و همچنین طرح‌هاى عمرانى و زیباسازى در مناطق عموماً شیعه‌نشین لبنان بود.
اكنون و با گذشت یك سال از خاتمه جنگ نزدیك به هزار و صد پروژه از مجموع طرح‌هائى كه ایران در لبنان در دست اجرا داشت، به انجام رسیده و ماموریت هیئت مذكور نیز به مدت یك سال و نیم دیگر تمدید شده است. ارزش مادى پروژه‌هاى به اتمام رسیده توسط ایران بالغ بر چهارصد میلیون دلار تخمین زده شده است. با این حال موانع گسترده‌اى نیز در سر راه فعالیت‌هاى عمرانى ایران در لبنان وجود دارد.
اعتراض دولت لبنان به نحوه کمک‌رسانی ایران
دولت فواد سنیوره تاكنون چندین بار به نحوه كمك‌رسانى ایران اعتراض كرده است. سنیوره گفته است كه كمك‌هاى ایران مستقیماً براى حزب‌الله ارسال شده و ایران نه دولت و نه بانك‌هاى مختلف را وارد این كمك‌ها نمى‌كند. نخست‌وزیر لبنان از ایران خواسته تا كمك‌هاى خود را از طریق دولت ارائه كرده تا مشخص شود چه میزان پول نقد وارد چرخه اقتصادى كشور شده و در اختیار حزب‌الله قرار گرفته است.
از سوى دیگر برخى از پروژه‌هاى عمرانى ایران از سوى دولت مورد انتقاد قرار گرفته است. از آن جمله مى‌توان به طرح ایجاد بزرگراه میان دو استان شیعه‌نشین جنوب و بقاع واقع در شرق لبنان نام برد. این دو منطقه هیچ راه ارتباطى با یكدیگر نداشته و مردم براى رفت و آمد مجبور به عبور از بیروت هستند. دولت معتقد است چنین طرح‌هائى بدون مطالعه كافى صورت گرفته و باعث بر هم خوردن تركیب جمعیتى و موازنه میان طوایف مختلف در لبنان مى‌شود.
در هر حال بنا به گفته تحلیلگران لبنانى، ارائه سریع كمك‌هاى مالى و معنوى ایران پس از جنگ بود كه باعث شد حزب‌الله در برابر هواداران خود سربلند باقى بماند. برخى پا را از این نیز فراتر گذاشته و معتقدند میزان این كمك‌ها بسیار بیشتر از خسارات وارده است و در نتیجه موازنه قوا در لبنان از بین رفته است. با این حال بسیارى از این طرح‌ها در مناطق محروم لبنان به اجرا درآمده و مورد استقبال گسترده مردم این مناطق قرار گرفته است.
على مهتدى، گزارشگر دویچه وله در بیروت