فصل گرما و پرسش پوشش مناسب
۱۳۸۵ فروردین ۲۷, یکشنبهمحمد تقی رهبر، نماینده اصفهان، میگوید «باید با زمینه سازىهاى مناسب، یك انقلاب فرهنگى ایجاد كرد و وضعیت را به حالت اسلامى درآورد.»
هر سال با آغاز فصل گرما بحث در مورد پوشش جوانان و به ویژه زنان نیز داغ میشود. امسال هم از این قاعده مستثناء نیست؛ با این تفاوت که این موضوع زودتر از سالهای گذشته، و همزمان در شورای شهر تهران و مجلس شورای اسلامی مطرح شد. برخی از مسئولان معتقدند پوشش نامناسب زنان تجاوز به حقوق دیگر شهروندان است و فرمانده نیروهای انتظامی، مرتضی طلایی، که پلیس را مدافع حقوق شهروندان میخواند روز سه شنبه اعلام کرد «متاسفانه شاهدیم كه برخی زنان با تجاوز به حقوق دیگران اقدام به پوششهای نامناسب و زننده و حتی در برخی موارد كشف حجاب كردهاند.» طلایی هشدار میدهد که از اول اردیبهشت با کسانی که «اقدام به رفتارهای ناهنجار و پوششهای نامناسب میكنند برخورد قاطع می شود.»
پوشش بسیاری از جوانان و به ویژه زنان مایهی تاسف و نارضایتی برخی از اعضای شورای شهر نیز شده است. روز سه شنبه در دویست و بیست و پنجمین جلسه شورای شهر تهران، نادر شریعتمداری رئیس كمیسیون برنامه و بودجه، با انتقاد از وضعیت پوشش گفت «متاسفانه با شروع فصل گرما شاهد این هستیم كه در سطح شهر خطوط قرمز حفظ نمیشوند و صحنههایی را مشاهده میكنیم كه در هیچ معیار و چارچوبی نمیگنجد.» [اعتماد ملی، ۲۳ فروردین] همان روز نمایندهی اطولگرای اصفهان در مجلس، محمد تقی رهبر در توصیف وضع موجود، با انتقاد میگوید که «نمىتوان یك وجب پارچهاى كه دختران سر مىكنند حجاب دانست.» [روزنامه شرق، چهارشنبه ۲۳ فروردین] اما شاید مشکل اصلی همین باشد که پس از ۲۷ سال هنوز کسی به درستی نمیداند چه پوششی را میتوان حجاب مناسب دانست و چه پوششی را نه. و این معضلی است که برخی از نمایندگان را به تدوین طرح مد و لباس ملی هدایت کرده تا الگویی برای پوشش مناسب به جامعه ارائه کند.
طرح لباس ملی که پس از مدتها بحث یک سال پیش به مجلس ارائه شد موجی از انتقادها و مخالفتهای کسانی را به دنبال داشت که اجرای آن را دستوری کردن پوشش تلقی میکنند. عماد افروغ، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس که از مبتکران این طرح است عدم توفیق طرح را سیاسی کردن آن میداند و معتقد است «مطلقاً كلمهاى در این طرح وجود ندارد كه از آن بتوان چنین استنباط كرد كه مجلس درصدد دستورى كردن پوشش است.» افروغ، روز سه شنبه، در پاسخ به این سئوال خبرنگار روزنامه شرق كه «چه الزامى وجود دارد پوشش مردم را از طریق دستور تعیین كنید» میگوید «از اینكه درباره طرح چنین مىگویند بسیار ناراحت مىشوم و در روزنامهها هم بنویسید كه ناراحتى من تا چه حد است زیرا همه مى دانید كلمه اجبار در آن وجود ندارد اما باز هم اصرار دارید آن را بیان كنید.» افروغ اضافه میکند «ما به هیچ وجه به دنبال حذف دیگر مدها نیستیم فقط مى خواهیم مدهاى ایرانى تولید كنیم.» او اعتقاد دارد منتقدان، این طرح را به دقت مطالعه نکردهاند. افروغ گله میکند که «متاسفانه عده اى به خاطر منافع سیاسى خود حتى به فرهنگ ایرانى هم رحم نمى كنند، از هر چیزى دستاویزى مى سازند كه ایده هاى سیاسى خود را ثابت شده نشان دهند.»
راه حلهایی که برای جلوگیری از آنچه ناهنجاری و بی بندوباری در پوشش جوانان در تابستان عنوان میشود متفاوت است. علامرضا مصباحی مقدم نماینده تهران در نطق پیش از دستور خود میپرسد «مىدانیم براى مبارزه با تهاجم فرهنگى باید برنامه داشت اما در این راستا دولت و مجلس چه كرده اند؟» مصباحی مقدم میگوید «فصل تابستان در راه است، بى بندوبارى اخلاقى و ولنگارى و ناهنجارى در پوششها و رفتارها در این فصل بیشتر بروز مىكند، مجلس در این باره چه كرده است؟» و اضافه میکند «سالانه دهها میلیارد تومان به وزارت ارشاد، صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامى و غیره داده مىشود اما آنها در فرهنگسازى متناسب با هویت اسلامى چه كردهاند؟»
کار فرهنگی و زیربنایی خواست برخی دیگر از نمایندگان نیز هست. نماینده اصفهان، محمد تقی رهبر حتا به ضرورت یک انقلاب فرهنگی معتقد است و میگوید «باید با زمینه سازىهاى مناسب، یك انقلاب فرهنگى ایجاد كرد و وضعیت را به حالت اسلامى درآورد.»
بسیاری از مسئولان و دستاندرکاران با توجه به تجربهی سالهای پیش به این نتیجه رسیدهاند که برخورد انتظامی، به ویژه در غیاب یک قانون مدون و مشخص، دردی را دوا نمیکند و فقط به نارضایتهای عمومی دامن میزند. نادر شریعتمداری عضو شورای شهر تهران با رد برخوردهای افراطی در سالهای گذشته میگوید «مخالف بازگشت به چنین روشهایی هستیم اما درحال حاضر نیز به نظر میرسد كه مسوولان انتظامی دچار یك انفعال خیلی جدی شدهاند و نه تذكری میدهند و نه چارچوبی را مشخص میكنند بلكه همه چیز به حال خود رها شده و این واقعا یك جفاست.» در همین ارتباط مصباحی مقدم میگوید «معتقد نیستیم كه فقط با مبارزه انتظامى مىتوان جلوى مفاسد رفتارى و ناهنجارىهاى پوششى را گرفت بلكه معتقدیم كه كارهاى اساسى باید كرد. اما آن كار اساسى چیست؟»
و چنین است که گرچه امسال بحث پوشش جوانان در فصل گرما یکی دو ماهی زودتر آغاز شده همچنان کسی نمیداند «کار اساسی چیست؟»
بهزاد کشمیریپور، گزارشگر صدای آلمان در تهران