فصل گرما، حجاب و مشکل پلیس ایران
۱۳۸۶ فروردین ۲۳, پنجشنبه
رئیس پلیس تهران بزرگ در نخستین نشست خبری خود در سال جدید به موضوعی پرداخته که در سالهای گذشته نیز در چنین روزهایی مطرح بود؛ موضوع پوشش شهروندان، و به ویژه پوشش زنان.
نیروهای انتظامی قصد دارند از اول اردیبهشت ماه با آنچه «بدحجابی» خوانده می‌شود برخورد کنند. آیا تکرار دوباره و چندباره‌ی این بحث در آغاز فصل گرما حکایت از ناکامی نیروهای انتظامی در پایان دادن به مسئله‌ی «بدحجابی» نمی‌کند؟ رئیس پلیس در تازه‌ترین سخنان خود برخوردهای نیروی انتظامی را اقدامی در جهت جلوگیری از گسترش، و نه پایان دادن به بدحجابی، می‌خواند.
آغاز فصل گرما، تکرار بحث حجاب
هوای تهران به نسبت روزهای آغاز سال جدید به طور محسوسی گرمتر شده. گرچه سازمان هواشناسی برای روزهای آینده‌ی تهران و بسیاری از شهرهای دیگر بارندگی و کاهش دما را پیش بینی کرده روزهای بهاری فرارسیده‌اند و شهر خود را آماده‌ی تابستان گرم می‌کند. تغییر فصل را همانقدر در رویش جوانه‌های نورس درختان می‌شود دید که در پوشش شهروندان. پوششی که هر سال در این فصل بار دیگر موضوع حجاب را پیش می‌کشد و ماموران انتظامی را به برخورد با آنچه «بدحجابی» عنوان می‌شود وامی‌دارد. امسال نیز مانند سالهای گذشته با نزدیک شدن اردیبهشت ماه نیروی انتظامی از تدابیری خبر می‌دهد که قرار است شهروندان، و به ویژه زنان را به رعایت «شئونات اسلامی» و پوشش مناسب تشویق کند.
برخوردهای شدیدتر؟
سال پیش به نظر می‌رسید تلاش نیروهای انتظامی برخوردی مسالمت‌آمیز و مداراجویانه با «بدحجابان» باشد و گشت‌های ارشاد بیشتر به تذکر بسنده می‌کردند. اما ظاهرا امسال سخت‌گیریهای بیشتری در انتظار شهروندان است. این لااقل قصدی است که نیروی انتظامی از آن خبر می‌دهد، میزان توفیق آن را در ماههای آینده باید دید. احمدرضا رادان رئیس پلیس تهران بزرگ در نخستین نشست خبری امسال خود از طرح جدید نیروهای انتظامی خبر داده که «متوقف کردن خودروهای حامل افراد بدحجاب» و «سرکشی به اماکن عمومی مانند آموزشگاه‌ها» را نیز شامل می‌شود. رادان معتقد است بدحجابی «ضمن به خطر انداختن امنتیت اخلاقی و روانی جامعه باعث رنجاندن مردم نیز شده است.» [خبرگزاری فارس، ۱۹ فروردین]
طرح برخورد با بدحجابی در سال ۸۶ ویژگیهای جدیدی دارد. به گفته‌ی رئیس پلیس تهران یکی از این ویژگیها «مبتنی بودن آن به بررسی‌های علمی است که در دانشگاه‌های ناجا و تهران صورت گرفته.» رادان مدعی است این بررسیها نشان می‌دهد که بدحجابان کمتر از ده درصد کل افراد جامعه را شامل می‌شوند و در چهار گروه اصلی جای می‌گیرند؛ بنا به اظهارات رئیس پلیس تهران، بی‌هویتی، بیماری و اختلال شخصیتی، و اختلال و انحراف اخلاقی از ویژگیهای سه گروه نخست است و گروه چهارم «گروهی هیجان‌مدار بوده که مدگرا هستند و حس‌شان این است که می‌توانند هیجان خود را از این طریق تخلیه کنند.» ظاهرا پژوهشهای دانشگاهی نشان داده است که «70 درصد بدحجاب ها از نوعی فقدان اعتماد به نفس رنج می برند و نوعی سردرگمی را در خود احساس می‌کنند.» به گفته‌ی رادان در مورد بدحجابی نظر سنجی‌هایی نیز انجام شده است. او می‌گوید «78 درصد از افرادی که نظرسنجی از آنها صورت گرفته معتقدند که «بدحجابی» موضوعی ضد فرهنگی است.» رادان می‌افزاید «در این میان 93 درصد از پرسش شوندگان نیز اظهار کردند که نیروی انتظامی می‌تواند به موضوع بدحجابی پایان دهد.» [روزنامه کارگزاران، ۲۰ فروردین]
پایان دادن به بدحجابی یا جلوگیری از گسترش آن؟
به نظر می‌رسد که بر خلاف نظر این اکثریت قاطع پایان دادن به آنچه بدحجابی خوانده می‌شود کار آسانی نیست. لااقل پوشش جوانان در سطح شهر خلاف این ادعا را ثابت می‌کند. رئیس پلیس تهران در نشست خبری اخیر خود و در پاسخ به پرسشی در مورد تاثیر طرح‌های برخورد با بدحجابی در سالهای گذشته می‌گوید «نتیجه یک طرح را باید در یک فرایند ببینیم، اگر سال گذشته برخورد با بدحجابی صورت نمی‌گرفت، آیا وضعیت همین بود یا بدتر؟» سردار رادان در ادامه اظهار داشت «ما با این نوع عملیات حداقل می‌توانیم جلوی گسترش بدحجابی را بگیریم.» او تاکید می‌کند «اگر سال گذشته طرحی اجرا شده و امسال وضعیت بدتر شده است، ما نتیجه می‌گیریم که باید عملیات‌های بیشتری را انجام دهیم.»
رئیس پلیس گرچه از «شیوه‌های برخورد ارشادی، انتظامی و قضایی» خبر می‌دهد معتقد است «از هر یک هزار نفر، یک نفر نیز نباید کارش به دستگاه قضائی کشیده شود.» به گفته‌ی او «در صورتی که وضعیت ظاهری فرد قابل اصلاح در محل نباشد فرد، دستگیر شده و به مرکز انتظامی هدایت می‌شود.» و برخورد قضایی شامل کشانی است که «با مقاومت و برخوردهای زننده موجب ناهنجاری می‌شوند.» در طرح امسال قرار است با مردان هم برخورد شود و آنان که به زعم نیروهای انتظامی «از لباسهای غیرمتعارف استفاده» می‌کنند نیز شامل حکم بدحجابی شوند.