فشار بر سوريه به خاطر قتل نخست وزير سابق لبنان
۱۳۸۴ آبان ۹, دوشنبه
افزون بر تحريم اقتصادى، ممنوعيت سفر و مسدود كردن داراييهاى خارجى از جمله مجازاتهايى هستند كه ممكن است در مورد سوريه مقرر شوند. بدين وسيله مى‌خواهند دولت سوريه را وادار كنند در تحقيقات سازمان ملل متحد در باره قتل نخست وزير سابق لبنان رفيق حريرى فعالانه شركت كند. طبق گزارشى كه چندى پيش سازمان ملل متحد منتشر كرد سوريه در سوء قصد به جان اين سياستمدار منتقد سورى دست داشته است. در اين ميان در خود سوريه نيز انتقادها به رييس جمهور اين كشور بالا گرفته است.
ميشل كيلو، نويسنده‌اى است سورى و از مخالفان دولت سوريه. ميشل كيلو تجربه خوبى در مورد دستگاه امنيت سوريه ندارد. او مى‌گويد: ”بارها مرا به شدت تهديد كردند. به من گفتند نيست و نابودت مى‌كنيم، زبانت را مى‌بريم، زبان مرا و ديگران را.“
مى‌گويند كه در حدود ۱۵ سازمان امنيت مختلف در سوريه وجود دارند، كه برخى عليه يكديگر كار مى‌كنند. ماموران امنيتى وابسته به اين سازمانها در همه مراكز قدرت در سوريه پخش شده‌اند، در همه ادارات حضور دارند.
قدرت بشار اسد، رييس جمهور سوريه، در درجه نخست متكى است بر سازمانهاى امنيت كشور. پرسشى كه هم اكنون در مورد آن بسيار بحث مى‌كنند اين است كه آيا اين بشار اسد است كه سازمانهاى امنيت را كنترل مى‌كند يا برعكس سازمانهاى امنيت سوريه‌اند كه رييس جمهور را زير كنترل دارند. ميشل كيلو برايمان گفت كه ماموران امنيتى به طور معمول چه واكنشى در برابر انتقاد به رژيم نشان مى‌دهند. اما اين روزها در سوريه دكان ماموران امنيتى كساد است، يعنى از زمانى كه كميسيون تحقيق مهليز، وابسته به سازمان ملل متحد، به ماموران امنيتىعالى‌رتبه سابق اتهامهاى شديدى زده است.
رييس جمهور سوريه، بشار اسد، در مدتى كه در باره گزارش كميسيون تحقيق سازمان ملل متحد در باره قتل سياستمدار لبنانى رفيق حريرى بحث جريان داشت، ناپيدا بود. هم اينك اسد مايل است به هر ترتيب كه شده، بحران را بخواباند. اسد دستور داد كه كميسيون تحقيقى در خود سوريه ايجاد شود و با كميسيون تحقيق سازمان ملل متحد همكارى كند. حزب بعث سوريه، كه اسد در رأس آن قرار دارد، اعلام كرد كه دولت سوريه مى‌خواهد به مسأله كردها رسيدگى كند و قانونى نيز در مورد احزاب تدوين نمايد. البته براى نخستين بار نبود كه حزب بعث سوريه اين برنامه‌ها را اعلام مى‌كرد. در ماه ژوئن، ۴ ماه پيش، همين گفته‌ها در كنگره حزب بعث در دمشق شنيده شده بود.
اما حرفهاى اسد تنها در سطح حرف باقى ماندند. باز هم عملى در پى حرفها ديده نشد. سوريها نااميدند. سطح زندگى آنها افت كرده است. بيكارى بيداد مى‌كند. بسيارى از مردم سوريه باور ندارند كه نظامى كه اسد در رأس آن است بتواند تغييرى در وضعيت كشور ايجاد كند. از جمله ميشل كيلو مى‌گويد كه در اينجا فشار بين‌المللى لازم است.
ميشل كيلو مى‌گويد: ”كاملا روشن است كه سوريه توان آن را ندارد كه بتواند در برابر اين شكل فشار مقاومت كند. ديگر نمى‌شود پذيرفت كه سوريه سياستى اعمال كند كه عليه جامعه بين‌الملل باشد ، سياستى كه دنياى مدرن آن را قبول ندارد و حتى خود مردم سوريه هم آن را رد مى‌كنند.“
دستگاه فاسد قدرت در دمشق تنها در صورتى حركتى به خود مى‌دهد كه از خارج به آن فشار آورند. همه ناظران سياسى در اين مورد با هم هم‌نظرند. در مورد مخالفان سياسى رژيم سوريه هم اين عقيده وجود دارد كه اين مخالفان ناتوان‌اند و به هيچ وجه آمادگى شركت در حكومت را ندارند. مخالفان تندروى رژيم سوريه در طول ساليان دراز ديكتاتورى در كشورشان رام شده‌اند. براى نمونه وليد صالح مردى است اهل سوريه كه چهل سال است در شهر هامبورگ آلمان زندگى مى‌كند و گاه به وطن قديمش سر مى‌زند. صالح مى‌گويد: ”اين باعث شده كه مردم عقب‌نشينى كنند. بگويند كه هيچ چيز برايشان مهم نيست و فقط مى‌خواهند به خانواده و بچه‌هايشان برسند. به ندرت كسى به سياست توجه مى‌كند.“
مردمى كه غيرسياسى شده‌اند، دستگاه حكومتى و امنيتى‌اى كه به فكر جيب خود است، رييس جمهورى كه درست در لبنان اشتباههايى كرده كه موى را بر تن راست مى‌كند. در حقيقت سوريه به پايان راه خود رسيده است. براى همين است كه بشار اسد در وضعيـت دشوارى كه در آن گرفتار آمده، مايل به معامله با امريكاست. بهايى كه امريكا مى‌طلبد بسيار بالاست، اما آن را مى‌توان پرداخت. امريكا خواستار آن است كه سوريه با فشار خارج به طور كامل مسير سياست خود را تغيير دهد.