فاكتور عربستان سعودى در عراق

تفسيرى از پتر فيليپ

كميسيون بيكر خواستار تغيير استراتژى در عراق شده و ارتش آمريكا نيز در حال تدوين برنامه‌اى در اين جهت است. كشورهاى همسايه هم منتظر اين هستند كه كاخ سفيد بالاخره چه تصميمى خواهد گرفت. اكنون بنظر می‌رسد كه اين انتظار طولانى‌تر شده، زيرا جرج بوش رئيس جمهور آمريكا اعلام داشت كه تصميم عجولانه در اين زمنيه اتخاذ نخواهد شد. بنابراين تا اوائل سال آينده ميلادى نيز سخنى از واشنگتن شنيده نخواهد شد.

نقطه محورى همه رايزنى‌ها بر اين استوار است كه چگونه می‌توان بر اختلاف فزاينده بين شيعيان و اعراب سنى خاتمه داد و وحدت عراق را حفظ كرد.

با سقوط صدام حسين، شيعيان موفق شدند با تناسب اكثريت ۶۰ درصدى كه دارند، قدرت را بدست گيرند. بدين ترتيب نه تنها برنفوذ ايران درعراق افزوده شد، بلكه بر قدرت نيروهائى كه غير قابل پيش بينى بودند همچون مقتدا صدر نيز افزوده شد. وى اكنون يك سازمان شبه نظامى با قدرت ۶۰ هزار نفر افراد مسلح تشكيل داده كه مسئوليت يك سرى از حملات به اعراب سنى بر عهده اين نيروها ست. اما صدر تاكنون از مالكى پيشتيانى كرده است.

نخست وزير عراق چندى پيش در واشنگتن اعلام كرد كه تا ماه ژوئن آينده كنترل امنيتى كشور را بدست خواهد گرفت. درصورتى كه او بخواهد از نيروهاى صدر در اين زمينه استفاده كند، آنگاه ما شاهد موج جديدى از خشونت خواهيم بود كه البته بر كشورهاى همسايه هم تاثير گذار است.

از هم اكنون عربستان سعودى به واشنگتن هشدار داده است كه در صورت خروج نيروهاى آن از اعراب سنى پشتيبانى خواهد كرد. اردن و سوريه هم نگران تغيير اوضاع در منطقه هستند. اما مهمتر اينكه عربستان سعودى ترس از جابجائى قدرت در منطقه و آن هم با اجازه آمريكا دارد.

رياض ايران را متهم به دخالت در اوضاع عراق می‌كند و از اينكه محدوده نفوذ ايران به مرزهاى شمالى اين كشور وسعت داده شود، نگران است. تبديل شدن جمهورى اسلامى به يك قدرت منطقه‌اى نتايجى را هم در مقابل اسلام وهابى سعودى‌ها و هم بر شيخ نشينان شرق اين كشور و منطقه خليج فارس خواهد داشت. تاكنون افراطيون سعودى در كنار اعراب سنى و القاعده در جنگ حضور داشتند. اما درصورتى كه دولت رياض رسما به دخالت بپردازد، مطمئنا ما با يك روند مصيبت بار روبرو خواهيم شد. و اين يك دليل بيشتر براى واشنگتن خواهد بود تا قبل از برداشتن قدم بعدى، در مورد آن بيانديشد.

برگردان: محمود صالحى