عکسهاى حسن سربخشيان در گالرى گلستان
۱۳۸۳ بهمن ۲۶, دوشنبهشمارى از اين جوايز عبارتند از: برگزيدهى مسابقه عکس سال ايران ۱۳۷۴، برندهى سه دوره در بخش عکس جشنوارهى مطبوعات کشور در سالهاى ۱۳۷۸، ۱۳۷۹ و ۱۳۸۱، برنده اول مسابقات عکس گفتگو ۱۳۸۲، برنده جايزهى مسابقه عکس مطبوعاتى کاوه گلستان ۱۳۸۳.
سربخشيان به نسلى از عکاسان خبرى تعلق دارد که به همتشان اين رشته در دههى گذشته در ايران رشد و رونق چشمگيرى داشته و راه بسيارى از آنان را به مطبوعات جهان گشوده است. او دلايل اين رونق را چنين توضيح مىدهد:
«من اولين فاکتور را موقعيت خود کشور ايران مىدانم. در واقع سير تحولات اينجا، چه از نظر حوادث اجتماعى و چه رخدادهاى طبيعى انقدر سريع و غيرقابل پيشبينى است که هميشه به نوعى، در طول سال اگر بخواهيم حساب کنيم، در صدر اخبار قرار داريم. در دو دههى گذشته، بهويژه در سه دههى گذشته، يعنى از شروع انقلاب به اينطرف ما سه چهارتا واقعهى خيلى مهم داشتيم؛ از انقلاب تا جنگ و ادامهاش دوران اصلاحات، پيروزى آقاى خاتمى باعث شد که پتانسيل موجود در جامعه عکاسى به نوعى خودش را در عکاسى خبرى نشان بدهد. من فاکتور بعدى را نسل جوانى مىدانم که از ده سال پيش به اينطرف وارد اين عرصه شدند و با رشد چشمگير مطبوعات در دورهى اصلاحات توانستند کارشان را عرضه کنند و خودشان را مطرح کنند.»
سربخشيان که تا کنون در بيش از هفتاد نمايشگاه گروهى شرکت کرده، پس از سالها کار، در نخستين نمايشگاه فردىاش ۳۵ عکس خود را به نمايش گذاشته است. آنچه در عکسهاى اين نمايشگاه بيش از هر چيز توجه را جلب مىکند دقت و تيزبينى سربخشيان در شکار و ثبت لحظههاى ويژه است. شايد مشهورترين عکس اين نمايشگاه عکسى باشد که سربخشيان به خاطر آن، پاييز امسال جايزهى عکس مطبوعاتى کاوه گلستان را از آن خود کرد. و اين عکسى است از خاتمى در حال سخنرانى که دستى از پشت ملخى را از روى عمامهاش برمىدارد. خاتمى سوژهى چند عکس ديگر اين نمايشگاه نيز هست.
حسن سربخشيان در اينباره که چرا تا کنون نمايشگاه مستقلى از اثار خود برپا نکرده بود مىگويد:
«وقتى عکاسى در يک آژانس خبرى کار مىکند، کارش بهنوعى هر روز در تمام دنيا و در همهى نشريات چاپ مىشود و اين باعث مىشود کارهايش هر روز ديده شود. براى نمايشگاه اصولا آدم بايد تعدادى کار را جمع کند که يک مقدار تازگى داشته باشد تا براى بينندگان هم جذابيتى داشته باشد. اين که چى باعث شد من اين نمايشگاه را برگزار کنم، چون من تصميم گرفتم کارهاى هشت سال گذشتهام را بهصورت کتاب چاپ کنم اين گزيدهاى از کارهاى آن کتاب است. يعنى يک دورهى تاريخى را، و حالا بر حسب تصادف چون کار من از سال ۷۶، سال ۹۷ ميلادى شروع شده، يک جورى اين هشت سالى که دورهى آقاى خاتمى است، باعث شده بهنوعى دورهى اصلاحات لقب بگيرد. و من بهجهت اين که در سالهاى گذشته متاسفانه کتابى با اين مضمون نداشتيم، که تارخ معاصر ما را بهنوعى وقتى ده سال بعد با يک فاصلهى زمانى به اين قضيه نگاه مىکنيم و ورق مىزنيم اتفاقات را بهصورت تصويرى ببينيم من تصميم گرفتم که اينها را بهصورت يک کتاب چاپ بشوند. و گزيدهى آنها را هم براى ارزيابى دوستان و همکاران و هم مردم در نمايشگاه عرضه کنم و ببينم که آيا توى يک کتاب قابليت اين را دارد يا نه. که در واقع اين فکر اوليه شد براى همين نمايشگاه.»
البته عکسهاى اين نمايشگاه فقط به حوادث دوران رياست جمهورى خاتمى و ايران محدود نمىشود و عکسهايى از کشورهاى ديگر را نيز دربردارد؛ کتابى که سربخشيان قصد انتشارش را دارد نيز، در سه بخش، عکسهايى از ايران، عراق و افغانستان را در برمىگيرد:
«اصولا کتابى که قرار است دربيايد مىخواهد کار يک عکاس خبرى را تعريف کند. در واقع شما تک تک اين عکسها را که توى يک نمايشگاه مىبينيد به عنوان «تکعکس» مىتواند براى شما يک مفهومى داشته باشد. که اين برمىگردد به قدرت آن رسانهاى که در اختيار يک عکاس هست. تعريف من از اين نمايشگاه عکاسى خبرى مطبوعاتى است. در واقع شما فشردهاى از تمام نوع کارهايى که يک عکاس توانايى انجامش را دارد در اين زمينه مىبينيد. يعنى ممکن است شما يک روز عکس ورزشى بگيريد، يک روز پرترهى يک سياستمدار را بگيريد و يک روز کار اجتماعى بگيريد. يعنى اينها همهاش جمع شده در آن فرد. تعريف من از اين نمايشگاه معرفى يک عکاس خبرى است.»
کتاب سربخشيان صد عکس او را در برمىگيرد و با متنهايى از جيم ميور (گزارشگر بى بى سي) شهيدالاعلم (عکاس بنگلادشي)، رضا دقتى و يونس شکرخواه، به دو زبان فارسى و انگليسى، دربارهى عکسهاى او همراه است. نمايشگاه عکسهاى حسن سربخشيان که روز جمعه ۲۳ بهمن افتتاح شد تا روز ۲۹ بهمن ماه در گالرى گلستان براى بازديد عموم برپاست.
بهزاد کشميرىپور، گزارشگر صداى آلمان در تهران