عراق هچنان در دام خشونت و آشوب گرفتار است

(تفسيرى از كريسينا برگمان)

*************

جامعه عراق در چهارمين سالگرد جنگ همچنان با خشونت و آشوب دست به گريبان است. در ميان دولتمردان آمريکا هنوز اتفاق نظر وجود ندارد که چگونه می توان اين مرحله را پشت سر گذاشت. نه از سوی رئيس جمهور کشور جورج بوش و نه از جانب کنگره نشانی دال بر رفع اختلافات ديده نمی‌شود.

هنگامی که در نوامبر گذشته حزب دموکرات موفق شد اکثريت کرسی‌ها را در هر دو مجلس نمايندگان و کنگره به دست آورد، آقای بوش اعلام کرد که از همکاری دو حزب بزرگ جمهوريخواه و دموکرات استقبال می‌کند.

نانسی پلوسی رئيس مجلس نمايندگان از حزب دموکرات نيز در نخستين سخنرانی خود در ماه ژانويه گفت که نمايندگان مجلس با اينکه به دو حزب تعلق دارند اما به يک کشور خدمت می‌کنند و بايد برای ساختن آينده با هم همکاری کنند.

اما از همکاری ميان دو طرف تا امروز خبری نيست. دموکرات‌ها در تصويب قطعنامه‌ای که به خروج نزديک نيروهای آمريکايی از عراق منجر شود ناکام ماندند. به نظر نمی‌رسد که شگرد تازه دموکرات‌ها که قصد دارند برنامه خروج از عراق را با هزينه‌های جنگ پيوند دهند، چندان کارساز باشد. بسياری از جمهوريخواهان نيز تنها بر ادامه سياست کنونی اصرار می‌ورزند، بدون توجه به اين واقعيت که با ادامه اين سياست تنها شمار کشتگان و قربانيان افزايش می‌يابد.

بر بسياری از ناظران روشن است که آمريکا در عراق به مشی سياسی و نظامی هوشمندانه‌تری نيازمند است. با تعيين وزير دفاع و فرمانده تازه‌ای برای نيروهای مستقر در عراق اين فرصت قوت گرفته است که اوضاع به طرف ثبات پيش برود. رابرت گيتس سياستی متفاوت با سلف خود دانالد رامسفلد در پيش گرفته و از هم‌اکنون ستايش برخی از نمايندگان حزب دموکرات را برانگيخته است.

از نکات برجسته در موضع وزير دفاع تازه اين است که می‌گويد جنگ عراق را نمی‌توان تنها با شيوه‌های نظامی به پيروزی رساند. اين وظيفه خود مردم و دولتمردان عراق است که ميهن خود را نجات دهند. اما دولتمردان آمريکا نمی‌توانند با چنين اظهاراتی شانه خود را از زير بار مسئوليت خالی کند. آنها بودند که عراق را به جنگ کشيدند و حالا بايد ثبات را به آن برگردانند.

ايالات متحده در عراق همچنان در برابر انبوهی از وظايف سنگين قرار گرفته است: آموزش نيروهای نظامی و انتظامی، ساختن تاسيسات زیربنایی، کمک به توسعه روند دموکراتيک و تدوين قانون اساسی دايمی برای کشور.

گزارشی که کميسيون ويژه عراق به سرپرستی جيمز بيکر وزير خارجه پيشين ايالات متحده منتشر کرد دستاورد همکاری مقامات و کارشناسان دو حزب بزرگ کشور بود.

ارتش ايالات متحده چهار سال پيش وارد خاک عراق شد. اين درگيری نظامی پيچيده تر و سنگين تر از آن بود که در ابتدا تصور می‌رفت. اگر سياستمداران دو حزب به جای همکاری و تشريک مساعی مدام يکديگر را به بی‌کفايتی و نداشتن عرق ملی متهم کنند به جای پايان دادن به بحران جاری تنها به اختلافات داخلی دامن می زنند.

کاخ سفيد گفته است که خواهان عراقی دموکراتيک است و دموکراسی به معنای آمادگی برای مصالحه و گفتگوست. پرسش اين است: وقتی سياستمداران آمريکا در ميان خود از همکاری دوری می‌کنند چگونه می‌توانند از مردم عراق مذاکره و مصالحه انتظار داشته باشند.