صنعت نفت ایران در حال گذراندن منفعل‌ترین دوران خود
۱۳۹۱ فروردین ۲, چهارشنبه
سایت خبرآنلاین مقاله‌ای را با قلم محمدجواد عاصمی‌پور، قائم‌مقام سابق شرکت ملی نفت ایران منتشر کرده که به مشکلات کنونی صنعت نفت ایران پرداخته است. نویسنده در این مقاله در ۱۸ بند مشکلات صنعت نفت ایران را برشمرده است.
ضعف مدیریتی، کاهش تولید، تصمیمات فردی و بی‌برنامگی و تمرکز بیش از حد بر روی چین از جمله این مشکلات هستند. به عقیده‌ی نویسنده این مطلب «شرکت ملی نفت ایران منفعل‌ترین دوران خود در یکصد سال اخیر را تجربه می‌کند».
وی کاهش سطح کارشناسی، مدیریتی و تکنوکراسی و کم شدن اعتماد به مدیریت صنعت نفت را از جمله دیگر عواملی می‌داند که باعث انفعال شرکت ملی نفت ایران شده است.
در زمینه کاهش تولید نفت، نگارنده با ذکر آمار و ارقام نشان می‌دهد که میزان تولید حدود ۴۰۰ هزار بشکه کاهش داشته است. وی می‌نویسد: «میزان تولید در آغاز وزارت وزیر قبلی در مرز ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز بوده که در سال‌های ۸۸ و ۸۹ به رقم متوسط روزانه حداکثر ۳ میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه در روز و در سال ۱۳۹۰ نیز به مرز ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است».
عاصمی‌پور ادامه می‌دهد که هم‌اکنون پیشنهاد پایین‌تر رفتن سطح تولید برای مقابله با تحریم‌ها مطرح است و این در حالی است که هم‌اکنون قیمت‌های جهانی در بهترین موقعیت خود قرار دارند و سایر شرکت‌های نفتی سعی در بالاتر بردن سطح تولید خود دارند.
وی زیان ناشی از فرصت از دست رفته در صنعت نفت و کاهش تولید در دوسال اخیر را، ۱۰ برابر اختلاس اخیر در سیستم بانکی ایران دانسته است.
نویسنده این مقاله همچنین به بی‌برنامگی‌های موجود در شرکت نفت اشاره کرده و می‌نویسد: «تشنج، بی‌برنامگی، روز‌مرگی و تصمیمات فردی در اجرای پروژه‌های صنعت نفت از مهم‌ترین آسیب‌های وارده به این صنعت محسوب می‌شوند که هنوز اقدام جدی برای تغییر در این وضعیت مشاهده نکرده‌ایم. نتیجه‌این اقدامات تصمیمات فردی در واگذاری پروژه‌ها، افراط‌گرایی در شروع کار با سیستم بانکی نه به عنوان تأمین‌کننده مالی بلکه به عنوان اپراتور و پیمانکار، توقف قرارداد‌‌های موجود و سردرگمی پروژه‌ها با کمبود شدید مالی بود و ما عملاً شاهد توقف و کاهش پیشرفت فیزیکی پروژه‌ها بوده‌ایم».
قائم‌مقام سابق شرکت ملی نفت همچنین «عدم تمرکز جدی و رشد بخش خارجی برای اجرای پروژه‌ها و تمرکز بیش از حد جغرافیایی به چین و عدم توجه به تنوع‌گرایی در این زمینه» را مشکل دیگر صنعت نفت ایران عنوان کرده است.
وی در بخش پیشنهادها، اصلی‌ترین اقدام وزیر کنونی نفت را "شنا در جهت خلاف حرکت وزارت قبلی" عنوان کرده است.
پرتغییرترین وزارتخانه در دوران احمدی‌نژاد
وزارت نفت در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، یکی از پر تغییرترین وزراتخانهها بوده است. طی هشت سال گذشته، هشت بار وزیر یا سرپرست این وزارتخانه عوض شده است.
در آخرین روزهای کاری مجلس در سال ۱۳۹۰ نیز نمایندگان طرحی را تصویب کردند که بر اساس آن اختیارات وزیر نفت افزایش یافت. این مصوبه حق واگذاری و اجرای طرح‌های مربوط به اکتشاف، توسعه، تولید، تعمیر و نگهداری میدان‌های مشترک نفت و گاز ایران را به وزیر نفت داده است.
این به آن معنی است که وزیر نفت از این پس می‌تواند بدون نیاز به برگزاری مناقصه، امتیاز بهره‌برداری از میدان‌های مشترک نفت و گاز را به پیمانکاران واگذار کند.
علاوه بر این وزارت نفت می‌تواند کالاها و ماشین آلات مورد نیاز در اجرای طرح‌های خود را پس از ثبت در مبادی ورودی و قبل از پرداخت مالیات و حقوق و هزینه‌های گمرکی ترخیص کند و وزیر نفت نیز به عضویت شورای اقتصاد درخواهد آمد.
چندی پیش یک نماینده مجلس از پناهنده شدن ۴ هزار متخصص نفتی ایران به اروپا و آمریکا خبر داد. خبرگزاری ایلنا به نقل ازعباسی نماینده رودسر و املش نوشت: «اکنون ۴ هزار متخصص وزارت نفت به کشورهای خارجی پنهانده شده و در آنجا مشغول به کار هستند، در حالی که می‌شود این متخصصین را با افزایش حقوقشان در کشور برای خود نگاه داریم».
این سخنان به تصویب قانونی انجامید که اختیارات وزیر نفت را افزایش داد و حقوق و مزایای ویژه برای شاغلان واحدهای عملیاتی و تخصصی وزارت نفت در نظر گرفت.
SH/BM